​Truyện tranh Việt - Mùa chuyển động

Khánh Dương (đứng) và nhóm bạn của dự án Long Thần Tướng - Ảnh: longthantuong.com

Từ vị trí tổ chức sản xuất viết kịch bản cho Long Thần Tướng, bộ truyện tranh đầu tiên thu hút sự theo dõi và đóng góp của cộng đồng mạng qua hình thức gọi vốn để phát hành sách (crowdfunding), Nguyễn Khánh Dương (sinh năm 1986) nhận thấy một thị trường truyện tranh khổng lồ của người Việt đang bỏ ngỏ.

Khánh Dương bước vào công việc này như một nhà sản xuất chuyên nghiệp về truyện tranh hiện đại và trẻ nhất hiện nay. Từ đó, Công ty Comicola ra đời, đóng ở Q.1 (TP.HCM) với những người cùng góp sức trẻ. Họ thậm chí trẻ hơn cả Khánh Dương, cùng chung ước mơ xây dựng một đại bản doanh cho ngành truyện tranh Việt Nam.

Hiện tại, Comicola có trang web và hệ thống phát hành, giới thiệu hết sức sôi động. Ngày càng nhiều họa sĩ truyện tranh tìm đến theo lời mời gọi để cộng tác cũng như chia sẻ đam mê. Đây cũng là nơi mở ra các khóa học, in ấn các tài liệu về nghề truyện tranh ứng dụng ở Việt Nam.

Nói về mình, Nguyễn Khánh Dương viết: “Nhiều năm trước, chúng tôi là những họa sĩ truyện tranh trẻ, tạo dựng được chút tiếng vang trong cộng đồng. Giờ đây khi nhìn lại, chúng tôi thấy mình là một trong số ít những người thuộc thế hệ đó vẫn còn tiếp tục theo đuổi nghiệp truyện tranh. Chúng tôi tin tưởng nghề họa sĩ truyện tranh xứng đáng được hưởng những gì nhiều hơn đang được nhận hiện nay. Chúng tôi tin tưởng nếu được đầu tư đúng cách, các họa sĩ có thể sống sung túc chỉ bằng nghề này. Chính vì vậy, chúng tôi tạo ra Comicola, một nền tảng truyện tranh online dành cho cộng đồng họa sĩ ở Việt Nam, nơi họ có thể chia sẻ các sản phẩm sáng tạo”.

“Project ICON” và “Mật ngọt chết mèo” là hai trong các dự án đang kêu gọi crowdfunding - Ảnh: comicola.com

Nhân bốn dự án mới crowdfunding của Comicola nhận được sự ủng hộ nồng nhiệt của độc giả và đang dần đi đến đích (*), Nguyễn Khánh Dương đã dành chút ít thời gian nói về hành trình khởi nghiệp và ước mơ của mình.

Xu hướng crowdfunding của các họa sĩ trẻ đang thịnh hành, mà bạn là một thành viên trong phong trào đó. Theo bạn, làm sao để chứng minh với công chúng bạn đang có một tác phẩm xứng đáng để mời gọi mọi người cùng góp sức với mình?

- Hiện tại, các dự án gây quỹ cộng đồng của các bạn họa sĩ truyện tranh tại Việt Nam đều do chúng tôi giúp đỡ trong việc xây dựng dự án và điều phối hoạt động. Sau sự thành công của Long Thần Tướng, chúng tôi thấy hình thức gây quỹ cộng đồng là một phương pháp tốt, hiệu quả để đưa được sản phẩm của người làm nghệ thuật trẻ đến với công chúng. Để chứng minh với công chúng tác phẩm mang ra là xứng đáng, trong thời gian hiện tại những họa sĩ được chúng tôi hỗ trợ trong việc gây quỹ cộng đồng đều là các bạn đã có tên tuổi trong giới, được nhiều người biết đến.

Nói về tác phẩm của mình, bạn có đủ tự tin sẽ tạo được một giá trị tối thiểu nào đó với công chúng? Xin dành chút thời gian nói về công việc của mình và các ý tưởng hình thành tác phẩm.

- Bản thân chúng tôi đã làm truyện tranh được 10 năm và quen biết các anh chị trong nghề từ 5-6 năm nay. Các sản phẩm do bên chúng tôi tuyển chọn để đưa ra gây quỹ đều có chất lượng tốt so với mặt bằng chung của thị trường, chúng tôi đảm bảo như vậy.

Theo bạn, vì sao truyện tranh Việt Nam không phát triển? Và lý do vì sao Việt Nam xuất bản rất nhiều truyện tranh, thậm chí chấp nhận mua bản quyền giá cao từ các nước nhưng lại có rất ít đầu sách truyện tranh Việt?

- Lý do lớn nhất là do bản thân người họa sĩ. Việt Nam có đầu ra, các nhà sách Việt Nam quan tâm, độc giả Việt Nam. Nhưng nghề vẽ truyện tranh ở Việt Nam chưa được coi trọng. Nhiều bạn trẻ theo nghiệp vẽ truyện tranh gần như phải “chiến đấu” với gia đình để có thể theo đuổi con đường của mình, đi kèm những ánh nhìn dị nghị về công việc này. 

Theo chúng tôi, đó là lý do lớn nhất khiến truyện tranh Việt Nam không phát triển. Đầu ra có, thậm chí có rất nhiều (như anh đã mô tả trong câu hỏi) nhưng đầu vào chất lượng thấp và hạn chế. Đó cũng là lý do chúng tôi lập ra hệ thống Comicola, với mong muốn là một kênh trung gian giúp họa sĩ truyện tranh có thể sống được với nghề.

Crowdfunding để thỏa mãn sức đam mê sáng tạo của bạn, chia sẻ với công chúng, nhưng có đem lại thu nhập tốt cho bạn không?

- Crowdfunding mang lại thu nhập tốt nhất từ trước tới nay cho tất cả các bạn họa sĩ tham gia. Nhưng có một điều crowdfunding còn mang lại nhiều hơn cả tiền bạc. Đó là trách nhiệm với sản phẩm. Nếu bạn họa sĩ nhận đơn hàng từ nhà sách, từ NXB, đó không hẳn là “làm cho bản thân mình” và đôi khi có những rào cản vô hình làm giảm chất lượng. Khi có crowdfunding, họa sĩ được đẩy giới hạn chất lượng sản phẩm của mình lên tầm cao nhất.

Việc xuất bản truyện tranh trên giấy hiện nay đang có một đối thủ cạnh tranh khác là webtoon (**), đó có là một gợi ý cho công việc của các bạn?

- Comicola ra đời với mục đích đó. Khi chúng tôi lập ra hệ thống Comicola, chúng tôi mong muốn nó là kênh webtoon lớn nhất Việt Nam. Truyện tranh truyền thống vẫn có chỗ đứng, webtoon đang là phong trào, không có quá nhiều sự khác biệt giữa hai hình thức đó và cả hai có thể tồn tại, hỗ trợ lẫn nhau.      

(*): Gồm: “Truyện cực ngắn” của Đào Quang Huy, “Mật ngọt chết mèo”, “Tôi vẽ 2015” và “Project ICON tập 1”.

(**): Webtoon là một hình thức truyện tranh mạng đang thịnh hành ở nhiều nước như Nhật, Hàn Quốc, Thái Lan... Việc phát hành trên mạng, đọc có trả phí đang là một lối đi mới cho ngành sản xuất truyện tranh do giảm được giá thành in ấn, mở rộng độc giả hơn, cũng như có thể tạo ấn bản màu nhanh chóng.