Cơ quan thuế đang rà soát các cá nhân, tổ chức nhận thu nhập từ Google, Facebook nhưng không kê khai thuế để truy thu thuế - Ảnh: T.T.D.

Đây là lần đầu tiên một cá nhân nhận thu nhập từ nước ngoài bị truy thu thuế với số tiền lớn như vậy. 

Đã bắt đầu phát hiện thêm nhiều trường hợp nhận tiền từ Google, Facebook... nhưng không khai thuế.

2 năm được trả hơn 41 tỉ

Ông Bình cho biết việc các cá nhân nhận thu nhập khủng từ nước ngoài nhưng không kê khai thuế được phát hiện khi cơ quan thuế đề nghị các ngân hàng rà soát các khoản thu nhập được chuyển cho Google, Facebook, YouTube... nhưng không khấu trừ thuế.

Trong quá trình đó, cơ quan thuế phát hiện không chỉ có cá nhân, doanh nghiệp trong nước trả tiền quảng cáo cho các tổ chức này mà ngược lại, các tổ chức này cũng trả tiền khủng cho cá nhân, doanh nghiệp trong nước nhưng khoản thu nhập này phần lớn không được kê khai thuế hoặc kê khai không đầy đủ.

Trong đó, một cá nhân viết chương trình trò chơi được tải nhiều trên mạng. Google, Facebook, YouTube đã chạy quảng cáo trên các chương trình này và trả hơn 41 tỉ đồng trong 2 năm nhưng cá nhân này không kê khai thuế với cơ quan thuế. 

"Cơ quan thuế đã mời cá nhân này lên làm việc, họ cũng thừa nhận là chưa thực hiện nghĩa vụ thuế và tự nguyện khắc phục hậu quả. Tuy nhiên do việc "quên" khai thuế diễn ra trong thời gian dài, từ năm 2016-2017, nên cơ quan thuế phải truy thu và tính tiền chậm nộp và phạt, tổng cộng 4,1 tỉ đồng" - ông Bình cho biết.

Ngoài ra, còn một cá nhân khác có hộ khẩu tại tỉnh Quảng Nam, tạm trú tại TP.HCM cũng được các tổ chức trên trả số tiền khủng, ước tính đến 20-30 tỉ đồng cũng chưa kê khai thuế. Nhưng khi Cục Thuế TP gửi giấy mời thì cá nhân này không còn ở địa chỉ tạm trú nên Cục Thuế TP đã chuyển thông tin cho Cục Thuế tỉnh Quảng Nam để nơi này tiếp tục xử lý.

Sẽ rà soát trên cả nước

Theo Cục Thuế TP.HCM, thông tin mà cơ quan thuế nắm được, không chỉ có 1-2 cá nhân nhận vài chục tỉ mỗi năm từ các tổ chức như Google, Facebook, YouTube... mà con số đó có thể nhiều hơn. 

Do vậy tới đây, ngoài 4 ngân hàng đã rà soát, Cục Thuế TP sẽ đề nghị nhiều ngân hàng khác vào cuộc để lọc ra các trường hợp có nhận nguồn thu nhập tương tự từ các tổ chức nước ngoài nhưng chưa thực hiện kê khai thuế.

Với các trường hợp mà cơ quan thuế đã nắm được từ tra soát tại 4 ngân hàng, Cục Thuế TP sẽ chuyển cho các chi cục thuế tại TP.HCM hoặc các cục thuế khác trên cả nước để mời các cá nhân này lên làm việc.

"Từ việc truy thu 4,1 tỉ đồng của một cá nhân này, cơ quan thuế cũng nhằm đánh động dư luận để từ đó các cá nhân cũng như doanh nghiệp khác đã nhận thu nhập từ các tổ chức nước ngoài nhưng chưa thực hiện kê khai nộp thuế chủ động liên hệ với cơ quan thuế để thực hiện nghĩa vụ của mình. 

Cơ quan thuế cũng thấy rằng cơ chế phối hợp với ngân hàng để khai thác các khoản thu nhập là cơ chế cần thiết nhằm thúc đẩy công bằng, minh bạch trong thực hiện nghĩa vụ thuế. Nhất là với những nguồn thu từ các hoạt động phi truyền thống, chẳng hạn như viết các app, chương trình trò chơi, hoặc làm các clip..." - ông Nguyễn Nam Bình nói.

Về thu thuế với các cá nhân bán hàng qua Facebook mà Cục Thuế TP đã thực hiện trước đây, ông Bình cho biết sau khi cơ quan thuế tuyên truyền cũng như gửi giấy mời lên làm việc, nhiều người đã có ý thức hơn. 

Tuy nhiên số cá nhân kê khai nộp thuế chưa đáng kể. Có nhiều lý do như cá nhân chỉ buôn bán nhỏ lẻ hoặc sử dụng Facebook như một kênh tiếp thị cho hoạt động kinh doanh vì trước đó họ đã mở công ty...

Cần đảm bảo công bằng

Theo luật sư Trần Xoa - giám đốc Công ty luật Minh Đăng Quang, từ việc phát hiện hàng loạt cá nhân có thu nhập khủng từ các tổ chức nước ngoài nhưng chưa kê khai thuế cho thấy nhiều vấn đề. Thực tế, ngành ngân hàng đã có quy định về việc báo cáo các giao dịch bất thường về số tiền, tần suất chuyển tiền, cũng như có cơ chế thông tin giữa ngân hàng và cơ quan thuế. 

Nhưng vì sao việc chuyển tiền giữa Google, Facebook cho các cá nhân này diễn ra lâu như vậy mà không phát hiện? Việc báo cáo cũng như chia sẻ thông tin giữa ngân hàng và ngành thuế đã kịp thời chưa, có việc ngân hàng vì lý do "bảo vệ khách hàng" nên ngại chia sẻ thông tin hay không?

Mặt khác, từ câu chuyện này ngành thuế cũng nên tăng cường lực lượng để rà soát các giao dịch xuyên biên giới như trên để phát hiện, truy thu các khoản thuế. Bên cạnh đó cần đẩy mạnh tuyên truyền để người nộp thuế nắm chính sách. 

Trên thực tế nhiều cá nhân không có ý định trốn thuế nhưng họ không hiểu chính sách và tưởng rằng các khoản thu nhập từ nước ngoài là không phải kê khai nộp thuế.

Một số chuyên gia cũng đề nghị cần tăng cường rà soát thuế các giao dịch xuyên biên giới. Bởi việc nhiều cá nhân, tổ chức kinh doanh nhưng không kê khai nộp thuế không chỉ dẫn đến ngân sách thất thu mà tạo sự không công bằng giữa các đối tượng nộp thuế.

TTO - Cục phó Cục thuế TP.HCM Nguyễn Nam Bình vừa ký quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế đối với Công ty Cổ phần Thương mại Nguyễn Kim - gọi là siêu thị điện máy Nguyễn Kim với tổng số tiền bị truy thu hơn 148 tỉ đồng.