Nhiều diện tích đất ở ICISE dành cho cây xanh, kênh thoát nước - Ảnh: NGUYỄN DŨNG

Ngày 4-5, Bộ Tài chính có thông cáo với nội dung đã báo cáo Thủ tướng giao UBND tỉnh Bình Định chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát lại nhu cầu cần thiết sử dụng đất của dự án Trung tâm Quốc tế khoa học và giáo dục liên ngành (ICISE, đặt tại TP Quy Nhơn, Bình Định) do giáo sư Trần Thanh Vân - chủ tịch Hội Gặp gỡ Việt Nam (Pháp) - đầu tư; rà soát năng lực của chủ đầu tư dự án để đảm bảo việc giao đất, cho thuê đất đúng quy định của pháp luật, đảm bảo tiết kiệm và hiệu quả.

Bộ Tài chính phân tích rằng phần diện tích hơn 167.661m² mà ICISE sử dụng cho mục đích hội nghị, hội thảo khoa học là quá lớn, chiếm tới 80% diện tích của dự án, đồng thời tiền thuê đất vượt quá khả năng chi trả của đơn vị.

Bộ Tài chính từng đề nghị gì?

Như Tuổi Trẻ từng phản ánh, tỉnh Bình Định mời gọi GS Trần Thanh Vân về tỉnh này để đầu tư trung tâm khoa học với lời hứa giao đất miễn phí. Tháng 8-2011, UBND tỉnh Bình Định đã giao cho công ty này hơn 21,1ha đất ở Quy Hòa trong thời hạn 50 năm để xây dựng ICISE.

Gần 4,35ha mà Hội Gặp gỡ Việt Nam dự kiến xây dựng khách sạn, bungalow có liên quan đến hoạt động kinh doanh thì đã trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê 50 năm. Hơn 14,6ha còn lại để xây dựng các công trình phục vụ khoa học, giáo dục và phục vụ môi trường, không kinh doanh, phi lợi nhuận thì vướng các quy định pháp luật, không thuộc diện được miễn tiền thuê đất.

Ngành thuế liên tục có các văn bản đòi nợ, ông Vân cũng kiến nghị, UBND tỉnh Bình Định cũng đề nghị Thủ tướng xem xét miễn tiền thuê đất đối với 16,7ha đất phục vụ khoa học nêu trên.

Tháng 9-2020, Bộ Tài chính có văn bản gửi Thủ tướng, đề nghị chấp thuận cho ICISE được miễn thuê đất từ 2011 - 2020, không phải tính tiền chậm nộp tương ứng với tiền thuê đất được miễn. Bộ Tài chính đề xuất Thủ tướng giao UBND tỉnh Bình Định chỉ đạo rà soát nhu cầu sử dụng đất của ICISE để đảm bảo việc sử dụng đất có hiệu quả.

Ngày 7-4-2021, Thủ tướng đồng ý miễn tiền thuê đất cho ICISE từ 2011 - 2020, không tính tiền chậm nộp tương ứng với số tiền thuê đất được miễn như đề xuất của Bộ Tài chính tại công văn ngày 23-9-2020.

Thủ tướng giao Bộ Tài chính hướng dẫn UBND tỉnh Bình Định và các cơ quan liên quan thực hiện cụ thể. Văn bản của Thủ tướng không nêu đến việc chỉ đạo rà soát nhu cầu sử dụng đất của ICISE.

Trao đổi với Tuổi Trẻ hôm 5-5, lãnh đạo tỉnh Bình Định cũng cho hay chưa nhận được chỉ đạo của Thủ tướng về việc rà soát lại nhu cầu sử dụng đất của ICISE cũng như năng lực tài chính của nhà đầu tư dự án.

GS Trần Thanh Vân trao đổi với các nhà khoa học quốc tế tại một hội thảo quốc tế tổ chức tại ICISE - Ảnh: DUY THANH

ICISE cần có không gian đủ lớn cho khoa học

Trao đổi với chúng tôi về thông tin đề xuất mới của Bộ Tài chính liên quan đến ICISE, GS Trần Thanh Vân cho biết hiện nay mật độ xây dựng các công trình của trung tâm chiếm khoảng 5% tổng diện tích được tỉnh Bình Định giao và cho ICISE thuê.

Trong hướng phát triển sắp tới, ICISE sẽ đầu tư tòa nhà gồm các văn phòng, phòng thí nghiệm cho các nhà khoa học trong nước và quốc tế, phục vụ cho Viện Nghiên cứu khoa học và giáo dục liên ngành (IFIRSe) với các nhóm nghiên cứu vật lý lý thuyết, vật lý Neutrino, tương lai có thêm các nhóm vật lý thiên văn, viện toán học ứng dụng...

Ngoài ra, ICISE cũng đã có ý định thành lập một trường kỹ sư chất lượng cao để hỗ trợ cho sự phát triển của tỉnh Bình Định với tầm nhìn của đề án Khu đô thị khoa học tại Quy Hòa.

Trung tâm cũng sẽ xây dựng tòa nhà gồm thư viện để các giáo viên tham khảo, tìm thông tin áp dụng cho việc dạy học theo chương trình "Bàn tay nặn bột" mà Hội Gặp gỡ Việt Nam cùng với Bộ Giáo dục và đào tạo triển khai 10 năm qua.

"Trung tâm đang dự kiến xây dựng một khu bảo tồn thiên nhiên nhỏ để giữ lại sinh vật quý và đặc thù của miền Trung. Khu bảo tồn này sẽ phục vụ giáo dục môi trường, sinh thái và phát triển bền vững cho thế hệ trẻ trong tương lai. Như vậy, với nhu cầu sử dụng đất của các dự án khoa học và giáo dục hiện nay, tỉ lệ xây dựng khoảng 10 - 15% diện tích đất toàn khu" - ông Vân nói.

Theo ông, để ICISE thực sự là một điểm đến cho các nhà khoa học Việt Nam và thế giới, đóng góp cho sự phát triển khoa học và giáo dục cấp cao của nước nhà thì ngoài những yếu tố khác, trung tâm cần có không gian đủ lớn, yên tĩnh để các nhà khoa học có thể đi dạo, suy nghĩ, trao đổi cùng nhau để tạo ra các phát kiến và ý tưởng khoa học mới trong bầu không khí thảnh thơi và gần gũi với thiên nhiên.

Kiến nghị Bình Định rà soát nhu cầu sử dụng đất với dự án của GS Trần Thanh Vân

TTO - Theo Bộ Tài chính, diện tích đất rộng hơn 167.600m2 cho mục đích hội nghị, hội thảo khoa học là quá lớn, chiếm khoảng 80% diện tích của dự án Trung tâm Quốc tế khoa học và giáo dục liên ngành của giáo sư Trần Thanh Vân.