Nhiều nghi ngại

Các quan chức Mỹ từng nhiều lần bày tỏ sự nghi ngại về AIIB và các sáng kiến tài chính của Trung Quốc.

Quan ngại lớn nhất là Trung Quốc với quyền phủ quyết tại AIIB (vì góp 50% vốn) sẽ thao túng các quyết định cho vay.

Washington cũng dự báo nguy cơ AIIB, MSRB và SRF không đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc tế về quản trị, bảo vệ môi trường, chống tham nhũng...

Nhiều chuyên gia quốc tế đã lên tiếng kêu gọi Mỹ gia nhập AIIB để cùng các nước phương Tây đảm bảo tổ chức này đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quốc tế.

Theo Tân Hoa xã, hôm qua, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jack Lew đã lên đường thăm Trung Quốc và có thể thảo luận về AIIB với các quan chức Bắc Kinh.

“Tương lai châu Á” ở Bác Ngao

Bài diễn văn hôm 28-3 của ông Tập Cận Bình khai mạc Diễn đàn châu Á Bác Ngao chứa một số câu chữ ngoại giao nên đầy hứa hẹn và mềm mỏng khác hẳn với những quân lệnh cứng rắn thường thấy.

Trong chủ đích đó, chủ tịch Trung Quốc đã có những mời chào như: “Chúng ta cần đảm bảo rằng mọi quốc gia cùng tôn trọng lẫn nhau và cư xử với nhau bình đẳng. Các nước có thể khác nhau về diện tích, sức mạnh hay trình độ phát triển, song đều là những thành viên bình đẳng của cộng đồng quốc tế... Về những vấn đề liên quan đến tất cả chúng ta, chúng ta nên thảo luận và tìm kiếm một giải pháp chung”.

Nhất định rằng ông Tập là người đề xướng nên cũng sẽ là người chứng tỏ bằng những hành động cụ thể khẳng định những phát ngôn trước thế giới không chỉ là hoa mỹ.

Vì thế rất muốn tin “vai trò nước lớn” mà ông Tập định nghĩa trong bài diễn văn: “Là một nước lớn có nghĩa là gánh vác trách nhiệm lớn hơn đối với hòa bình, phát triển của khu vực và thế giới, trái ngược lại với việc tìm kiếm thế độc quyền lớn hơn trong các vấn đề của khu vực và thế giới”.

Vì thế có thể mong rằng tới đây các cuộc họp cấp trung về Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) sẽ khai thông chứ không giậm chân tại chỗ suốt hai năm qua!

Ông Tập đã dành khá nhiều câu chữ cho việc tóm tắt lịch sử châu Á trong 70 năm qua để kết luận: “Trong 70 năm qua, các nước châu Á từng bước vượt qua những khác biệt về tư tưởng và hệ thống xã hội. Không còn cách biệt nước này với nước kia nữa, mà đang mở ra và quyện với nhau, sự nghi ngờ và lạnh nhạt đã nhường chỗ cho niềm tin... ngày càng tăng”.

Từ kết luận đó, ông Tập dẫn đến kết luận về hiện tại như sau: “Các lợi ích của các nước châu Á đã trở nên gắn bó với nhau, và một cộng đồng chung vận mệnh ngày càng thành hình”.

Có thể trong một số lĩnh vực, hoàn cảnh, thời khắc, lợi ích nước này với nước kia trong châu Á có thể trùng với nhau, song chưa đến lúc khẳng định “lợi ích các nước châu Á đã trở nên gắn bó với nhau”.

Cơ bản châu Á không hề và sẽ không là một khối toàn chất. Thực tế là lợi ích của Nhật với Trung Quốc và Hàn Quốc cùng Triều Tiên còn riêng rẽ lắm. Bất đồng, mâu thuẫn, va chạm nhiều hơn là hợp tác.

Cũng thế, lợi ích giữa Ấn Độ và Trung Quốc chẳng khác gì giữa voi và rồng! Số đập thủy điện bậc thang trên dòng Mekong cũng cho thấy lợi ích các nước có gắn chặt với nhau hay không!

Người Ấn, người Campuchia, người Hàn, người Lào, người Malay, người Nhật, người Thái, người Trung, người Việt... cùng ăn cơm, song đâu cùng chung bếp!

Thành ra, cũng hoan nghênh ông Tập khi ông nhấn mạnh: “Cái đầu óc thắng/thua xưa cũ nên nhường chỗ cho cách tiếp cận mới hợp tác mỗi bên cùng thắng và mọi người cùng thắng”.

Thôi thì hãy bắt đầu bằng sông Mekong!

DANH ĐỨC