Cuộc họp có sự tham gia của Ngoại trưởng Dương Khiết Trì, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Tần Cương. Rất đông nhà báo đã có mặt tại buổi họp báo có thể là cuối cùng của ông Dương trên vai trò ngoại trưởng.

Phóng to

Bão cát lại bao phủ Bắc Kinh. Ảnh chụp trước Đại lễ đường nhân dân vào ngày 9-3. Chất lượng không khí tại Bắc Kinh gần đây càng thêm xuống cấp do bão cát và sương mù dày đặc - Ảnh: Reuters

Ông Dương đã đề cập nhiều vấn đề từ quan hệ với các cường quốc khác lẫn vấn đề trong khu vực. “Trong thế kỷ 21 ngày nay, khi thế giới đang phải đối mặt với rất nhiều vấn đề và những thách thức, Trung Quốc và Mỹ luôn cần ứng xử một cách khôn ngoan, không nên vì những điểm bất đồng mà làm ảnh hưởng đến đại cục”. Ông Dương cho rằng Mỹ cần giải quyết ổn thỏa các vấn đề nhạy cảm, chẳng hạn như vấn đề Đài Loan. “Chúng tôi hi vọng Mỹ sẽ đi trên cùng một con đường với Trung Quốc, dốc sức xây dựng mối quan hệ mới mẻ hơn giữa hai nước lớn Trung - Mỹ”. Theo ông Dương, khu vực châu Á - Thái Bình Dương là khu vực mà lợi ích của hai nước Trung - Mỹ đụng chạm thường xuyên nhất. “Chúng tôi hi vọng Mỹ phát huy tính xây dựng tại khu vực này, đồng thời Mỹ cần tôn trọng lợi ích và những vấn đề mà Trung Quốc quan tâm”.

Một mặt vuốt ve, một mặt nhắc nhở Mỹ, ông Dương đồng thời cũng công bố chuyến công du đầu tiên của tân Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ là... châu Phi và Nga. Đối với “điểm đến” châu Phi, ông Dương không ngại nhắn nhủ rằng Trung Quốc sẽ gây ảnh hưởng mạnh hơn nữa ở châu lục vốn bị các cường quốc Âu - Mỹ bỏ bê trong thời gian dài vừa qua.

Với Nga, ông Dương muốn khẳng định về quan hệ tốt giữa “hai láng giềng lớn” và muốn hai nước “nắm bắt cơ hội để thúc đẩy mạnh hơn và mới hơn mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện” giữa hai nước.

Ngoài ra, Ngoại trưởng Dương cũng thừa nhận trong những năm gần đây, mối quan hệ của Trung Quốc với các nước láng giềng đang trở nên phức tạp. “Tôi từ nhỏ đã thích chơi cờ. Cờ vây, cờ tướng tôi đều đã học qua. Bởi thế tôi hiểu một điều rằng chơi cờ cần xem trọng đại cục”.

Ông Dương cho biết khi xem xét tình hình cần xem xét đến đại cục, xem đâu là vấn đề chính, biết nhìn xa trông rộng. “Tục ngữ có nói, có láng giềng tốt là có bảo vật vô giá. Trung Quốc sẽ tiếp tục kiên trì xem các nước láng giềng là đối tác, thân thiện với các nước láng giềng. Người châu Á thông minh, không kém cỏi hơn những người khác tí nào. Rất nhiều nước nhận thấy rõ ràng các lợi ích của nước họ và khu vực của họ. Họ nhận thấy rằng việc hợp tác với Trung Quốc là rất thực tế, dựa trên cơ sở đôi bên cùng có lợi”.

Về vấn đề tranh chấp với các nước khác, ông Dương nhấn mạnh: “Quan điểm của chúng tôi về chủ quyền lãnh thổ quốc gia luôn kiên định. Đồng thời chúng tôi cũng thông qua đàm phán để giải quyết các mâu thuẫn tranh chấp. Ý nguyện bảo vệ hòa bình và ổn định trong khu vực của chúng tôi là rất chân thành”.

Nhưng về vấn đề đảo Senkaku/Điếu Ngư, ông Dương Khiết Trì cho biết Senkaku/Điếu Ngư là lãnh thổ cố hữu của Trung Quốc. Ông tố cáo Nhật cướp đoạt và chiếm cứ quần đảo này. “Cục diện hiện tại chính là do Nhật tạo ra”. Và ngoại trưởng Trung Quốc cho rằng Nhật - Trung cần thông qua đối thoại để giải quyết vấn đề, nhằm tránh tình trạng căng thẳng leo thang.