Ảnh vệ tinh cho thấy 2 chiếc J-11 trên đảo Phú Lâm của Việt Nam mà Trung Quốc chiếm đóng trái phép - Ảnh: ISI

Theo Fox News, không chỉ điều máy bay, Trung Quốc còn tăng cường sức mạnh cho hệ thống tên lửa đất đối không ra đảo mà Bắc Kinh chiếm đóng trái phép này.

Giới quan sát quan ngại động thái này sẽ làm leo thang căng thẳng trong khu vực, ngay trước khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter thăm Philippines hôm 13-4. Các hành vi gây hấn gần đây của Trung Quốc được cho sẽ là chủ đề chính của cuộc thảo luận giữa Mỹ và Philippines.

Theo những hình ảnh vệ tinh từ ImageSat International (ISI) chụp hôm 7-4 và được Bộ Quốc phòng Mỹ xác thực hôm 12-4 (giờ Mỹ) cho thấy hai máy bay chiến đấu Shenyang J-11 của Trung Quốc hiện diện trên đảo Phú Lâm. J-11 được Lầu Năm Góc đặt tên là “kẻ đánh tạt sườn”.

Chiếc này là phiên bản cải tiến từ máy bay Sukhoi Su-27 của Nga, có thể so sánh với chiếc F-15 của không quân Mỹ và F/A-18 Hornet của hải quân Mỹ. Giới chức cấp cao ở Washington tin rằng Trung Quốc sẽ kiểm soát trọn Biển Đông nếu hành vi quân sự hóa của Bắc Kinh không bị ngăn chặn.

Không chỉ có vậy, những hình ảnh vệ tinh còn cho thấy hệ thống rađa điều khiển hỏa lực của Trung Quốc cũng vừa được lắp đặt phi pháp trên đảo Phú Lâm. Hệ thống này giúp hệ thống tên lửa đất đối không mà Bắc Kinh điều ra Phú Lâm hồi tháng 2 có thể hoạt động hữu hiệu.

Theo Fox News, quân đội Mỹ quan ngại hệ thống rađa mới này sẽ cho phép Trung Quốc theo dõi các máy bay chiến đấu, máy bay ném bom và máy bay thu thập thông tin tình báo của Washington.

Hình ảnh vệ tinh của ISI cho thấy 4 trong số 8 tên lửa đất đối không ở trạng thái sẵn sàng khai hỏa đặt ở phía đông của đảo Phú Lâm. Hệ thống tên lửa HQ-9 của Trung Quốc với tầm bắn 129 dặm (hơn 200km) có thể gây ra mối đe dọa cho cả các máy bay thương mại chứ không riêng gì máy bay quân sự của Mỹ.

Động thái của Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Carter đến Philippines hôm 13-4 để thảo luận về các mối đe dọa ở khu vực. Tại đây, ông sẽ hoàn tất một thỏa thuận với Manila cho phép quân đội Mỹ đồn trú tại đây lần đầu tiên kể từ khi căn cứ hải quân ở vịnh Subic đóng cửa năm 1992.

Trên đường sang Philippines, ông Carter trả lời báo giới rằng ngoài 5 căn cứ ở Philippines mà quân đội Mỹ sẽ đồn trú như thỏa thuận ban đầu, sẽ còn nhiều căn cứ tương tự trong tương lai. Giới quan sát nhận định nhiệm vụ của ông Carter là tái đảm bảo với Philippines rằng Manila đang có hậu thuẫn an ninh của Mỹ đối với cách giải quyết tranh chấp dựa trên luật pháp quốc tế.

Theo Fox News, có những tin tức nói ban đầu ông Carter định đến Trung Quốc trong chuyến thăm châu Á nhưng sau đó kế hoạch này bị hoãn lại do các căng thẳng trong khu vực đang tăng lên.

Trung Quốc điều máy bay J-11 ra đảo Phú Lâm vào các dịp riêng lẻ trong thời gian gần đây. Lần trước là vào cuối tháng 2 vừa qua khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tiếp người đồng cấp Trung Quốc tại Washington. Hồi tháng 11-2015, truyền thông Trung Quốc cũng đăng ảnh cho thấy J-11 hiện diện trên đảo Phú Lâm.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từng cam kết sẽ không quân sự hóa Biển Đông khi ông thăm Mỹ hồi tháng 9. Tuy nhiên, trái ngược với các cam kết này, các bằng chứng rõ ràng về hình ảnh thời gian gần đây cho thấy Trung Quốc đang làm leo thang tình hình.

Trước các động thái này, theo Fox News, giới chức quân sự Mỹ đang quan ngại Trung Quốc tới đây có thể sẽ điều máy bay chiến đấu trái phép ra quần đảo Trường Sa của Việt Nam.