Tỉ phú Pony Ma (trái) - lãnh đạo Tencent và Jack Ma của Alibaba với huân chương ghi nhận công trạng - Ảnh: Reuters

Các chính sách cải cách và mở cửa của cố lãnh đạo Đặng Tiểu Bình vào ngày 18-12-1978 đến nay được xem là cuộc đại cách mạng thay đổi vận mệnh của dân tộc Trung Hoa, đồng thời gây ảnh hưởng rộng lớn tới thế giới.

Trong bài phát biểu tại Đại lễ đường nhân dân Trung Quốc ở thủ đô Bắc Kinh, Chủ tịch Tập Cận Bình đã ca ngợi cải cách và mở cửa là cuộc cách mạng vĩ đại trong lịch sử dân tộc Trung Quốc.

Ghi nhận công lao các tỉ phú

Ông Tập dẫn chứng các con số trong bài phát biểu dài 90 phút của mình: công cuộc cải cách và mở cửa 40 năm qua đã giúp 740 triệu người dân Trung Quốc thoát được đói nghèo, giảm tỉ lệ nghèo trong dân số tới 94,4%. 

Trung Quốc cũng đã xây dựng hệ thống an sinh xã hội lớn nhất thế giới, với khoảng 900 triệu dân được hưởng lương hưu cơ bản và 1,3 tỉ dân có bảo hiểm y tế. Tỉ lệ người dân sống ở khu vực thành thị cũng đã tăng 40,6% thời gian qua, lên mức 58,52%.

Ông Tập cũng kêu gọi người dân Trung Quốc tiếp tục theo đuổi công cuộc cải cách, mở cửa dù trong bối cảnh hiện nay điều đó càng nhiều thách thức. 

"Mỗi bước đi trong tiến trình cải cách và mở cửa sẽ không hề dễ dàng. Chúng ta sẽ phải đối mặt với nhiều nguy cơ lẫn thách thức, với những cơn sóng dữ và những trận bão khủng khiếp. Chỉ có cải thiện vai trò lãnh đạo của Đảng và khả năng quản trị, chúng ta mới đưa con tàu cải cách và mở cửa tiến về phía trước", chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh.

Nhân dịp này, Ban Chấp hành trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc và Quốc vụ viện đã quyết định trao tặng Huân chương Tiên phong cải cách cho 100 công dân Trung Quốc và Huân chương Hữu nghị cải cách cho 10 cá nhân là người nước ngoài có những đóng góp nổi bật cho công cuộc cải cách và mở cửa ở Trung Quốc.

Sự kiện này được chú ý bởi trong số những công dân ưu tú của Trung Quốc được trao huân chương có nhiều tỉ phú làm giàu trong thời đại Internet như Mã Vân của Alibaba, Pony Ma - nhà sáng lập Tập đoàn Tencent và Robin Li - nhà sáng lập trang tìm kiếm Baidu, được xem như một Google của Trung Quốc. 

Sự tưởng thưởng công trạng cho các tỉ phú đôla cho thấy sự lớn mạnh của kinh tế Trung Quốc. Theo thống kê Hồ Nhuận, trong năm nay Trung Quốc có đến 620 tỉ phú - đứng hàng đầu thế giới.

Sự kiện chiến tranh thương mại với Mỹ cũng được các nhà quan sát chú ý lần này, nhưng trong bài phát biểu của mình ông Tập đã không liệt kê ra những thách thức với nền kinh tế số hai thế giới, cũng như tránh đụng tới cuộc thương chiến nhạy cảm với Mỹ.

Tiếp tục tranh cãi với Mỹ

Dẫu vậy, chỉ một ngày trước (17-12), Mỹ và Trung Quốc lại tiếp tục đả kích lẫn nhau. Phát biểu trong cuộc họp kéo dài hai ngày ở Geneva (Thụy Sĩ) nhằm đánh giá các chính sách thương mại của Mỹ tại Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), đại sứ Mỹ Dennis Shea nhấn mạnh nền kinh tế Mỹ là "một trong những nền kinh tế mở và cạnh tranh nhất thế giới", với những khoản thuế thấp nhất hành tinh. 

Theo ông Shea, chính quyền Tổng thống Donald Trump cam kết với các thị trường cạnh tranh và thương mại tự do, công bằng và có đi có lại. Ông bác bỏ những chỉ trích rằng cách tiếp cận của Mỹ là "đơn phương và theo hướng bảo hộ".

Trong khi đó, ông Shea lại cho rằng Trung Quốc đang theo đuổi "các chính sách công nghiệp phi thị trường và những thói quen cạnh tranh không lành mạnh" nhằm bảo hộ các công ty trong nước, bằng cách hạn chế hoặc phân biệt đối xử với các công ty nước ngoài và các sản phẩm, dịch vụ của họ. 

Đại sứ Shea cũng bày tỏ lo ngại sâu sắc về hệ thống giải quyết tranh chấp của WTO, cho rằng hệ thống này "đã bị trượt xa khỏi hệ thống từng được các thành viên nhất trí". Ông nói thẳng: "WTO không được trang bị tốt để xử lý các thách thức cơ bản mà Trung Quốc đặt ra... Cần tiếp tục cải cách thể chế này".

Đáp lại các phê phán của Mỹ, Trung Quốc cũng lên tiếng chỉ trích các chính sách thương mại của Mỹ về nhôm, thép và quyền sở hữu trí tuệ dưới cái cớ an ninh quốc gia "đã đưa thế giới trở lại với bóng ma của chủ nghĩa đơn phương". Phát biểu tại cuộc họp trên, đại sứ Trung Quốc Trương Hướng Thần kêu gọi Mỹ nỗ lực cải cách WTO "thông qua tham vấn trên cơ sở công bằng".

TTO - Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhấn mạnh chỉ có dựa vào lý tưởng cộng sản và cải tổ kinh tế mới có thể đưa con thuyền Trung Quốc vượt qua sóng dữ để tiến về phía trước.