Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường (sau, phải), Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe (sau, trái) cùng ngoại trưởng hai nước tham dự lễ ký kết thỏa thuận tại Đại lễ đường nhân dân ở Bắc Kinh ngày 26-10 - Ảnh: REUTERS

Ngày 26-10, trong khuôn khổ chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, Tokyo và Bắc Kinh đã ký kết hàng loạt thỏa thuận, trong đó có hiệp định hoán đổi tiền tệ trị giá 30 tỉ USD để tăng cường sự ổn định tài chính và khuyến khích hoạt động thương mại ở hai quốc gia.

Theo Ngân hàng Nhật Bản (BOJ), thỏa thuận trên có hiệu lực từ ngày 26-10-2018 cho đến ngày 25-10-2021. Theo đó, thỏa thuận sẽ cho phép ngân hàng trung ương hai nước hoán đổi tiền tệ lên tới 200 tỉ NDT hoặc 3.400 tỉ yen (khoảng 30 tỉ USD).

"Với việc tăng cường các liên kết kinh tế và tài chính giữa Nhật Bản và Trung Quốc, các cơ quan tài chính Nhật sẽ mở rộng các giao dịch dựa trên đồng NDT của họ", BOJ trong một thông cáo viết.

Thỏa thuận hoán đổi tiền tệ ký vào tháng 3-2002 giữa Trung Quốc và Nhật Bản đã hết hiệu lực vào tháng 9-2013 trong bối cảnh quan hệ hai nước xấu đi do các vấn đề lịch sử và tranh chấp lãnh thổ ở quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Tháng 5 vừa qua, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã kêu gọi nối lại thỏa thuận này. Với việc ký kết, nếu xảy ra rối loạn về tài chính, thỏa thuận hoán đổi sẽ đóng vai trò như một tấm lưới an toàn, bằng cách cấp NDT cho các ngân hàng Nhật Bản hoạt động ở Trung Quốc và ngược lại.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường và Thủ tướng Nhật Shinzo Abe tham gia nghi thức chào đón ở Đại lễ đường nhân dân ngày 26-10 - Ảnh: REUTERS

Trước đó, đầu ngày, hai nước đã ký một loạt thỏa thuận tăng cường quan hệ song phương, cam kết thúc đẩy hợp tác trong nhiều lĩnh vực từ tài chính và thương mại đến đổi mới và niêm yết chứng khoán.

Theo AFP, trong số này có một dự án xây dựng thành phố thông minh chung ở Thái Lan. Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường nói rằng 500 thỏa thuận thương mại trị giá 18 tỉ USD cũng đã được ký kết giữa các công ty Trung Quốc và Nhật Bản trong suốt chuyến thăm.

Chuyến thăm Trung Quốc từ ngày 25 tới 27-10 của ông Abe - chuyến thăm đầu tiên của một thủ tướng Nhật trong vòng 7 năm qua - diễn ra giữa bối cảnh hai nền kinh tế lớn nhất châu Á đang tìm cách thắt chặt quan hệ và niềm tin trước các chính sách thương mại cứng rắn của Mỹ.

Ông Lý dùng từ "tương lai tươi sáng" để nói về viễn cảnh hợp tác giữa hai nước, trong khi ông Abe nói rằng quan hệ hai nước đang đứng ở một "bước ngoặt lịch sử". Nhà lãnh đạo Nhật dự kiến gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối ngày 26-10.

Bình luận về chuyến thăm Trung Quốc của ông Abe, Đài CNN cho rằng chính chính sách ngoại giao phi truyền thống của chính quyền ông Trump đối với thương mại và các đồng minh đã cho Tokyo một cảm giác không chắc chắn về sự ủng hộ của Mỹ.

Trong khi đó, trước áp lực từ Washington, việc Bắc Kinh dẹp sang một bên những thù hằn để xích lại gần Tokyo cũng dễ hiểu. "Cả Nhật Bản và Trung Quốc đều đang bị Mỹ nhắm đến. Ông Tập Cận Bình muốn nói với ông Abe rằng họ đang cùng hội cùng thuyền", Koichi Nakano, giáo sư khoa học chính trị tại ĐH Sophia ở Tokyo, chỉ ra.

TTO - Nhật Bản thông báo sẽ mời sĩ quan không quân của các quốc gia thành viên ASEAN tham gia quan sát hoạt động huấn luyện của Lực lượng phòng vệ trên không (ASDF) của Nhật.