Phóng to

Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh (thứ tư từ trái sang) với lãnh đạo các nước Đông Nam Á trong cuộc gặp thượng đỉnh ASEAN - Ấn tại Brunei ngày 10-10. Ấn Độ cũng xem trọng quan hệ với các nước trong khu vực - Ảnh: Reuters

Hôm nay 20-10, Thủ tướng Singh lên đường đi Nga và Trung Quốc trong chuyến công du nước ngoài có thể là cuối cùng trên cương vị thủ tướng. Ngoài việc tăng cường hợp tác thương mại, chuyến đi đến Trung Quốc của ông Singh được cho là nhằm tìm kiếm một giải pháp cho tranh chấp biên giới tồn tại hàng chục năm qua.

Duy trì hòa bình, ổn định

Theo lịch trình, ông Singh sẽ đến Bắc Kinh ngày 22-10 và hội đàm với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường vào ngày 23-10, trong đó có vấn đề biên giới. Hồi tháng 5, theo AFP, ông Singh và ông Lý đã cam kết sẽ giải quyết vấn đề tranh chấp biên giới khi ông Lý đến thăm New Delhi.

Reuters khẳng định các nhà ngoại giao và quan chức hai nước đang chạy đua trước chuyến đi của ông Singh đến Bắc Kinh để hoàn thành hiệp định hợp tác quốc phòng biên giới Trung - Ấn, văn bản được nói là sẽ bao gồm các điều khoản giúp quân đội hai nước giao tiếp với nhau tốt hơn.

Một quan chức ngoại giao Ấn Độ được Reuters dẫn lời nói hiệp định hợp tác quốc phòng biên giới lần này được xây dựng trên những giải pháp xây dựng lòng tin sẵn có và được thiết kế để đảm bảo việc tuần tra dọc đường kiểm soát thực tế (hay còn gọi là đường biên giới chưa phân định) không leo thang thành các cuộc giao tranh.

Cụ thể, theo hiệp định mới, hai nước sẽ thông báo cho nhau về các cuộc tuần tra dọc biên giới và đảm bảo các cuộc tuần tra này không “bám đuôi” nhau để giảm thiểu khả năng đối đầu. Hai bên cũng sẽ lập đường dây nóng giữa các sĩ quan cấp cao.

Thông báo về chuyến đi của ông Singh hôm 18-10, Ngoại trưởng Ấn Độ Sujatha Singh phát biểu: “Duy trì hòa bình, ổn định trên biên giới là yếu tố quan trọng trong quan hệ song phương của chúng tôi với Trung Quốc. Chúng tôi kỳ vọng rằng đây sẽ là một khía cạnh quan trọng của cuộc thảo luận giữa đôi bên”.

Tuy nhiên, AFP dẫn lời chuyên gia về Trung Quốc Srikanth Kondapalli dự đoán hiệp định chỉ giải quyết được một số trong rất nhiều vấn đề của tranh chấp biên giới phức tạp giữa hai nước. Ông Kondapalli, cũng là trưởng khoa nghiên cứu Đông Á Trường đại học Jawaharlal Nehru (Ấn Độ), bình luận: “Sẽ không có cây đũa thần nào giúp ông Singh ra về với một kết quả mỹ mãn”.

Ngưng thỏa thuận thị thực

Trong khi đó, báo Indian Express ngày 19-10 cho hay thỏa thuận nới lỏng thị thực nhập cảnh của Ấn Độ với Trung Quốc - văn bản được trông đợi sẽ được ký kết trong chuyến thăm Bắc Kinh lần này của Thủ tướng Singh - đã bị New Delhi cho tạm ngưng vào phút chót.

Giới quan sát đánh giá đây được coi là động thái để phản đối việc Trung Quốc hồi tuần trước cấp thị thực rời cho hai cung thủ Ấn Độ đến từ vùng Arunachal Pradesh, khu vực mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền. Có tin cho biết chính quyền New Delhi đã gửi công hàm ngoại giao phản đối vụ việc với phía Trung Quốc. Trong diễn biến mới nhất, Ngoại trưởng Sujatha Singh hôm 18-10 khẳng định: “Arunachal Pradesh là một phần toàn vẹn và không thể tách rời của Ấn Độ”.

Indian Express cho biết từ lâu các quan chức Ấn Độ đã quan ngại việc Trung Quốc luôn có xu hướng đẩy mạnh vấn đề tranh chấp chủ quyền theo nhiều cách không lường trước được trước các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao.

Năm 2006, ngay trước khi chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào thăm New Delhi, đại sứ Trung Quốc tại Ấn Độ đã công khai tuyên bố Arunachal Pradesh là một phần của Trung Quốc. Trước đó hồi tháng 4, vụ đối đầu ba tuần giữa quân đội hai nước cũng diễn ra ngay trước thềm chuyến thăm Ấn Độ của Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường.