Xét lớp lang, lợi hại, người ta phân “quần thể” mỡ trong người theo hai thể thức: màu sắc và nơi chốn ghé chân.

Người trắng...

Về màu có hai thể mỡ trắng và mỡ nâu. Mỡ trắng là loại mỡ đông đảo và cũng tiếng xấu rát mặt nhất nhì của dòng chất béo. Không chỉ tay hòm chìa khóa năng lượng, mỡ trắng còn tham gia nội tiết (diponectin, leptin), dính líu cả adrenalin, insulin, cortisol, cytokine. Mỡ trắng, quần tụ chủ yếu tại hông, đùi và bụng.

Kẻ nâu

Mỡ nâu, thanh mảnh, sậm màu, ít ỏi nhưng mát mặt tộc họ hơn hết. Mỡ nâu đốt mỡ trắng sinh năng lượng, là người hùng chống thừa cân, đề kháng insulin, đường huyết lớn ròng và giảm cả mỡ máu. Tương lai của dòng mỡ ích nước lợi nhà, người ta đang tìm cách tăng đàn loại mỡ này. Mỡ nâu phân bổ ở cổ, vai là chính.

Đoàn biên viễn

Theo nơi ăn chốn ở có hai loại mỡ: dưới da và mỡ nội tạng. Mỡ dưới da chọn mỡ trắng làm nòng cốt, lại có thể nhìn, sờ, cấu, véo được nên được xem là bộ mặt của dòng chất béo. Len lỏi khắp nơi nhưng mật thất ưa thích của chúng là vùng bụng. Đây cũng là “chỉ dẫn địa lý” giới thiệu về dòng mỡ ăn tàn phá hại nhất trong nhánh mỡ dưới da.

“Lã Bất Vi” họ nhà mỡ

Dằn dữ, ranh ma đáng mặt hơn cả lại là loại “ta dại ta tìm nơi vắng vẻ”, bám sâu vào khoang bụng và cơ quan trọng yếu gan, tụy, tim, gọi là mỡ nội tạng. Gan nhiễm mỡ là gương tày liếp để ngoại nhân mò vào tận giường. So khoản hại phá thì mỡ nội tạng xứng là một “Lã Bất Vi” buôn cả vua.

Một bồ dao găm

Mỡ nội tạng được xem là bậc thầy kích bẫy tăng đề kháng insulin, qua tay một protein liên kết retinol. Chưa hề hấn, “Lã Bất Vi” nhà mỡ còn bị réo đứng đằng sau loạt kiếp nạn đột quỵ, trụy tim, tiểu đường, ung thư đại tràng, ung thư vú, Alzheimer... Chết dở, mỡ nội tạng lại tăng dần theo tuổi tác!

Đem đại nghĩa thắng hung tàn

Bất kể chia phân, vì sức khỏe, rõ chỉ một con đường là làm sao cho cái tốt nhiều lên, cái xấu ít đi. Về màu, làm sao cho mỡ nâu đè mỡ trắng, đè bẹp càng tốt. Về chỗ cắm dùi, xóa càng nhiều càng hay nạn cát cứ dưới tay mỡ nội tạng.

Cắt lớp dò la

Tạo hóa không cho ta quyền điều động mạng mỡ của mình, cho nên chỉ có thể xắn tay áo thay trời hành đạo. Biết người biết ta, muốn thắng phải rõ địch tình. Bao nhiêu gram, bao nhiêu “con tin” đang dao kề cổ trong tay mỡ nội tạng. Gan nhiễm mỡ đã khốn nhưng chưa khốn bằng tim nhiễm mỡ!

Rõ như đèn ô tô là dò la qua cắt lớp CT hay MRI cộng hưởng từ nhưng cực tốn kém. Đối đế cũng có thể xài tạm các kiểu tính nôm na như lấy tổng lượng mỡ nhà, nhặt ra 10% là ra sở hụi mỡ nội tạng. Hoặc gián tiếp qua phép tính tỉ lệ eo/hông, với >1,0 với nam và >0,85 với nữ là điểm báo nguy. Tối giản nữa, cứ 90cm hơn cho vòng bụng ở nam và 80cm hơn cho vòng eo ở nữ; nghĩa là ít thì 1, nhiều 2, 3 cái “đặc khu” mỡ nội tạng đã đốt pháo khai trương trong người bạn.

Cáo từ không tiễn

Thời may, không khó xua đám mỡ tạng ra khỏi cơ thể chỉ với việc thay đổi lối sống, vận động và chế độ ăn. Trạng chết chúa cũng băng hà, mỗi ký cân nặng ra đi sẽ mang theo một lượng mỡ tạng không vừa. Vẫn vậy, 30 phút thần thánh vận động là đủ, nhưng hay hơn nên nhắm vào những bài tập tim mạch.

Khiên cưỡng nếu cho rằng có bài tập nào đó như lắp “ống ngắm” nhắm đúng mỗi việc trục xuất mỡ nội tạng, nhưng đáng đề cử là môn cardio. Cardio là môn tập lấy hiệu quả và an toàn tim mạch làm trọng, với hai loại chính là HIIT (tập cường độ cao ngắt quãng) và LISS (tập cường độ trung bình/thấp ổn định). Cardio thật ra là môn tập tả pí lù, chạy bộ, chạy máy, đạp xe, leo cầu thang, chèo thuyền, marathon, đấm bao cát, thể dục nhịp điệu... trong nhà ngoài phố, dưới sàn trên giường. Tốt nhất nên duy trì cardio 30 phút, năm ngày mỗi tuần.

Lại “ma xó” stress

Cortisol ngập trong máu sau mỗi cơn stress. Cortisol lại là thứ “ông đưa chân giò bà thò chai rượu” cho mỡ nội tạng. Khoan hòa, hít thở sâu, buông bỏ là lá bùa môn thần dán cửa, giúp nội tạng tránh oan gia.

Ăn cho chừa mỡ tạng

Chế độ ăn lành mạnh, cân bằng, bỏ tối theo sáng cũng là hảo kế chống mỡ nội tạng. Loại bỏ thực phẩm chế biến, nhiều đường, nhiều béo. Lọc lựa đạm nạc (thịt gà, trứng, đậu), chất béo không bão hòa (cá, các loại hạt, bơ), chất xơ (yến mạch, ngũ cốc, hoa quả). Ưu tiên đỏ lửa với luộc, nướng thay vì chiên, xào. Nếu phải chọn, nên chọn dầu ăn tốt như dầu ôliu thay vì bơ hoặc dầu đậu phộng. Ngủ đủ giấc từ 7-9 giờ.

Bạn không thể đặt đâu ngồi đó đám mỡ béo trong người, dù biết tỏng đang nuôi ong tay áo nhưng trời vẫn giấu khéo cho bạn ít quyền đó, miễn biết cách và chịu khó.