Chỉ riêng tại xã Sùng Nhơn, diện tích bắp không hạt là 35ha, trải đều cả bảy thôn trên địa bàn xã. Bắp không hạt khiến nông dân lâm cảnh nợ nần nhưng công ty phân phối giống đưa ra mức hỗ trợ thiệt hại không thỏa đáng.

Tiền đâu mà trả nợ

Trở lại cánh đồng bắp xã Sùng Nhơn những ngày qua, trái ngược với cảnh phơi bắp rộn ràng của các hộ trồng giống bắp cũ, 76 hộ dân trồng giống bắp mới có ký hiệu 30Y87 của Công ty Pioneer (có trụ sở tại quận 1, TP.HCM) đang trong tình trạng khóc mếu khi hàng chục hecta bắp xanh mướt của mình không chịu ra hạt.

Ông Đoàn Sơn (thôn 7) kể lại: từ khi gieo giống đến khoảng hai tháng, cây giống 30Y87 ra trái to hơn các giống bắp khác, lá xanh đen, thân chắc mập. Nhưng sau đó bỗng xuất hiện hiện tượng “mẹ bồng con”, từ nách lá lại đẻ thêm 1-2 trái. Thắc mắc vì hiện tượng lạ nhưng vì chưa gần ngày thu hoạch nên ông vẫn chăm bón, lo nước, phân. Cách đợt thu hoạch khoảng 10 ngày, ra rẫy bóp trái bắp thấy không cứng, ông lột vỏ ra xem mới tá hỏa cả “nải” bắp đều không có hạt.

Anh Phạm Phú Lâm (thôn 3) bần thần nhìn ruộng bắp 1ha của mình xót xa: “Cả ruộng bắp mênh mông xanh mướt vậy mà 90% trái không chịu ra hạt, chỉ có cùi và vỏ. 10% ruộng bắp còn lại thì một trái ra được vài chục hạt là cùng. Mất trắng!”. Theo anh Lâm, để đầu tư cho 1ha bắp, anh phải tiêu tốn hơn 25 triệu đồng tiền giống, phân bón, nước tưới... Nếu bắp ra hạt bình thường, cuối mùa anh sẽ thu về chừng 50 triệu đồng. Còn như bây giờ, có thu hoạch cũng khó kham nổi tiền công.

Đứng giữa hơn 1ha ruộng bắp không hạt, anh Trần Hữu Năm (thôn 4, xã Sùng Nhơn) bức xúc: “Mùa bắp là mùa ăn chắc của nông dân chúng tôi, tiền thu về từ một vụ bắp gấp đôi một vụ lúa. Tiền bạc đầu tư vào đây giờ bỗng thành ôm nợ, không tiền trả tiền thuê đất, trả nợ vay mua vật tư từ đại lý”.

Công ty đền mỗi sào... 2kg giống!

Anh Đinh Quốc Cường, chủ đại lý bán bắp giống lẻ Cường Lan (thôn 1, xã Đa Kai, huyện Đức Linh), cho biết giống bắp 30Y87 này đã được bán thí điểm từ năm 2010 và cho năng suất cao. Đầu năm 2012, Công ty Pioneer cử cán bộ kỹ thuật đến xã quảng bá giống và tập huấn cho nông dân, từ đó giống 30Y87 chính thức được bà con gieo đại trà. Theo ông Phạm Tuyên - chủ đại lý giống Phạm Tuyên (thôn 3, xã Đa Kai), đến nay 60% số giống 30Y87 ông bán cho nông dân vẫn cho thu hoạch với năng suất ổn định, 40% còn lại bị hiện tượng “nải chuối” không hạt.

Ông Trần Như Thanh, chủ tịch Hội nông dân xã Sùng Nhơn, nhận định: “Thời tiết ổn định, thổ nhưỡng tốt, quy trình trồng tỉa không có sai sót, các giống bắp khác vẫn cho hạt kín trái, chỉ 35/50ha 30Y87 không có hạt thì có thể do lô giống có vấn đề”.

Trong buổi làm việc với chính quyền địa phương và nông dân ngày 29-3, ông Nguyễn Đức Như - phó giám đốc kỹ thuật, đại diện Công ty Pioneer - đã thừa nhận giống 30Y87 là của Công ty Pioneer và đưa ra mức hỗ trợ thiệt hại cho dân là 2kg giống (tương đương 180.000 đồng) trên một sào (1.000m2). Tuy nhiên, với số tiền đầu tư 2-2,5 triệu đồng cho một sào bắp, nông dân và chính quyền xã Sùng Nhơn không đồng ý với mức hỗ trợ này.

“Chúng tôi không yêu cầu bồi thường 100% tiền vốn nhưng công ty nên có sự san sẻ thiết thực với nông dân chịu thiệt hại bằng cách hỗ trợ tiền giống và 50-70% tiền đầu tư phân, thuốc (tương đương 800.000-900.000 đồng) trên một sào đất” - ông Nguyễn Văn Thành, phó chủ tịch UBND xã, đưa ra kiến nghị. Trả lời vấn đề này, ông Nguyễn Đức Như cho biết sẽ trình kiến nghị của xã lên ban giám đốc công ty.