Một lớp học đàn ở Cung thiếu nhi Bình Nhưỡng - Ảnh: THÁI LỘC

Khoảng năm 2012, Triều Tiên cải cách giáo dục sang chế độ 12 năm. Trước đó, giáo dục phổ thông của đất nước này là 11 năm gồm 1 năm mẫu giáo, 4 năm tiểu học và 6 năm trung học.

Cải cách giáo dục phổ thông

Chương trình cải cách hiện nay bao gồm: 1 năm mẫu giáo, 5 năm tiểu học, 3 năm “trung học cơ sở” và 3 năm “trung học phổ thông”. Khai giảng năm học mới vào ngày 1-4, do đó các năm học cũ phải kết thúc trước tháng 3.

Thời điểm này phía bắc bán đảo Triều Tiên đã qua giai đoạn ngủ đông, hết rét, cỏ hoa sinh trưởng, sức sống dồi dào.

Trong các trường phổ thông cũng có các tổ chức Đoàn, Đội tương tự như ở VN, kể cả phương cách sinh hoạt. Ở cấp tiểu học thì có Đội thiếu niên tiền phong, quàng khăn đỏ, tương tự VN và Trung Quốc.

Sang cấp lớn hơn thì có Đoàn thanh niên chủ nghĩa Kim Nhật Thành - Kim Chính Nhật.

Triều Tiên được đánh giá dành sự đầu tư đặc biệt cho trẻ em, ít nhất là trẻ em Bình Nhưỡng. Cựu đại sứ Lê Quảng Ba cho biết: “Quan điểm của lãnh đạo Kim Nhật Thành và lãnh đạo Triều Tiên là tất cả những gì tốt nhất có thể có của xã hội hãy dành cho trẻ em”.

Đó là lý do người ta xây dựng nhiều công trình rất tốn kém như cung thiếu nhi và nhiều khu nhà trẻ hoành tráng...

Trong lần dẫn chúng tôi thăm Cung thiếu nhi Bình Nhưỡng, hướng dẫn viên Choe cũng chia sẻ điều đó và cho biết cung thiếu nhi này mỗi ngày đón tới 5.000 lượt học sinh. Sáng các em tới trường học văn hóa, chiều các em đến đây học thêm một bộ môn nghệ thuật hay thể thao nào đó.

Điều này chúng tôi không thể chứng thực được là có phổ biến trên toàn đất nước Triều Tiên hay không, hay là chỉ đúng với thủ đô Bình Nhưỡng, hoặc hẹp hơn chỉ đúng với một nhóm đối tượng nào đó trong xã hội?

Tuy nhiên, tại Cung thiếu nhi Bình Nhưỡng, chúng tôi được dẫn tham quan những lớp học ngoại khóa dành cho nhiều lứa tuổi. Đó là các lớp đàn, sáo, trống, vũ balê, thêu, thư pháp và các lớp thể thao.

Ban đầu cứ nghĩ đó là những lớp “diễn để làm mặt” trước quan khách. Nhưng quan niệm ấy bị gạt bỏ ngay sau khi xem chương trình biểu diễn, với các tiết mục từ ca, múa, nhạc, trống... do các em biểu diễn đều đạt trình độ đỉnh cao.

Bệnh viện dành cho người nước ngoài ở thủ đô Bình Nhưỡng - Ảnh: N.Q.

Chương trình đại học: cũng có đổi mới

Một cán bộ ngoại giao tại Đại sứ quán VN ở Bình Nhưỡng là người vừa tốt nghiệp đại học ở Trường ĐH Kim Nhật Thành, Bình Nhưỡng hai năm trước. Anh cho biết mình học chương trình đã được cải cách dành cho người nước ngoài.

Trong bốn năm đại học, năm 1 và năm 2 chuyên học tiếng: đọc văn, nghe và nói, viết văn và học tiếng Anh. Lên năm 3 học thêm địa lý, lịch sử, tin học và toán học. Năm 4 thì có các môn chuyên ngành. Mỗi học kỳ duy trì năm hoặc sáu môn học.

Người nước ngoài thì sau khi học tiếng bốn năm tốt nghiệp đại học, được chọn chương trình thạc sĩ kinh tế học trong ba năm, hoặc thạc sĩ ngôn ngữ học trong hai năm. Nếu học tiếp lên tiến sĩ thì thêm ba năm nữa.

“Chương trình hiện nay không nhiều môn liên quan đến chính trị như hồi xưa, tuy cũng có nhưng chỉ học để cho biết. Trong đó, môn tư tưởng chủ thể và hiến pháp Triều Tiên được học trong một học kỳ, coi như giới thiệu qua thôi chứ không chuyên sâu!”, anh nói.

Điều này khá bất ngờ đối với những người từng học ở Bình Nhưỡng trước đây, khi người nước ngoài còn học chung với người bản xứ.

Theo cựu đại sứ Dương Chính Thức: “Chế độ giáo dục ở Triều Tiên đương thời cũng na ná kiểu VN trước đây, áp dụng theo hệ thống giáo dục Liên Xô ngày xưa. Thậm chí có chương trình học bằng sách tiếng Nga và làm cái gì cũng tương tự kiểu người Nga làm trong sách”.

Ông Phạm Ngọc Cảnh, người từng theo học nhiều năm ở Trường ĐH Hóa công nghiệp Hàm Hưng, Triều Tiên, cho biết bốn năm đại học của ông “toàn môn chính trị”.

“Học chính trị liên tục, những môn như: lịch sử Đảng Lao động Triều Tiên, lịch sử đấu tranh cách mạng của đồng chí Kim Nhật Thành và gia đình, học các tuyển tập của Kim Nhật Thành cũng đồng thời là giáo trình... Triết học thì tất cả nội dung đều liên quan đến lãnh tụ Kim Nhật Thành...” - ông Cảnh kể.

Cho đến hiện nay ở Triều Tiên, cán bộ làm việc cả ngày thứ bảy. Nhưng vào chiều thứ bảy thì tất cả cán bộ đều phải đi học chính trị.

Theo một vị cán bộ ngoại giao: “Nội dung thường là nâng cao sức chiến đấu của Đảng và Đảng trong sạch, tuyên dương những đảng viên tốt, phê bình những thói hư tật xấu”.

Vị này cũng cho biết ngay cả người bán hàng ở trong siêu thị, ngày thường khi rảnh rỗi cũng thấy lôi ra các tờ giấy rồi ê a đọc thuộc những nội dung liên quan đến chính trị...

Kỳ tới: “Đừng nói chuyện tốn kém”