Mê cung tại Longleat House, Wiltshire - Ảnh minh họa: JASON HAWKES

Bối cảnh là môi trường ảo, DeepMind và game thủ có nhiệm vụ truy tìm phần thưởng xuyên qua chuỗi phòng ốc, đường đi xa lạ và ngẫu nhiên.

Được trang bị hệ thống tế bào lưới nhân tạo, AI tỏ ra nhanh hơn và tận dụng đường tắt thỉnh thoảng xuất hiện trong trò chơi. Nhân viên nghiên cứu cao cấp Dharshan Kumaran chia sẻ: "Nó hành động như loài vật, chọn đường thẳng bất cứ nơi nào có thể và đường tắt bất kì lúc nào xuất hiện. Với tế bào lưới, sự thể hiện của AI tăng đáng kể đến mức vượt mặt một tay chơi chuyên nghiệp".

Trước đó, các nhà khoa học phát hiện về sự tồn tại của tế bào lưới nhân tạo trong AI (tế bào lưới là nền tảng cho hoạt động xác định phương hướng, được xác định ở người và động vật có vú năm 2005).

Khi đào tạo AI di chuyển qua địa hình, các nhà khoa học nhận thấy AI tự phát triển hoạt động điện khá giống quá trình diễn ra trong các tế bào não chuyên biệt phát triển kỹ năng điều hướng. Sau khi phát hiện các tế bào lưới nhân tạo, nhóm nghiên cứu chương trình DeepMind tạo ra một phiên bản tăng cường và kết quả là nó đánh bại các game thủ chuyên nghiệp trong trò chơi.

Kỳ tích này đánh dấu cột mốc quan trọng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Vì mặc dù AI đã chứng minh khả năng siêu phàm về nhận diện vật thể, game cờ vây, Go, poker, nhưng về khả năng điều hướng trong không gian lại là thử thách rất khác.

Điều này tiết lộ tiềm năng phát triển vượt bậc cho các chương trình thông minh mô phỏng hoạt động não người. Ngoài ra, phát hiện này mở đường cho những kỹ sư máy tính xây dựng nhiều mô hình giúp giới khoa học hiểu hơn về não người.

Hình dung về mê cung trong nhiệm vụ tìm đường của DeepMind - Ảnh: DEEPMIND

"Không cần các cuộc thử nghiệm trên người hay động vật, chúng ta hoàn toàn có thể dùng AI và mạng lưới neuron nhân tạo để hiểu cách não bộ vận hành, thực hiện các chức năng khác nhau lên cơ thể" - Caswell Barry nhà thần kinh học công tác tại University College London cùng làm việc trong dự án khẳng định.

Báo cáo trên tạp chí Nature (đăng ngày 9-5), các nhà khoa học mô tả cách họ xây dựng mạng lưới tế bào thần kinh sâu, một chương trình máy tính với nhiều lớp neuron nhân tạo xử lý thông tin. Sau đó, họ dạy chương trình về điều hướng trong không gian cơ bản, cho nó một số dấu hiệu mã hóa tốc độ, phương hướng như trong não chuột. AI cứ thế học và phản hồi tốt hơn, có thể dự đoán nó đang ở đâu khi di chuyển trong môi trường ảo.

¼ lượng neuron nhân tạo trên mỗi lớp thuộc mạng lưới tế bào thần kinh sâu đã hoạt động như các tế bào lưới sinh học. Nói cách khác, AI đã nắm bắt chiến lược khám phá thế giới như não người đã trải qua. "Chúng tôi ngạc nhiên là chương trình đã chạy hiệu quả. Mức độ giống nhau quá rõ rang" - Caswell chia sẻ.

Tế bào lưới là nền tảng cho quá trình điều hướng ở người và các động vật có vú. Các tế bào hình lục giác với kích thước to nhỏ khác nhau, thậm chí nhiều tế bào phủ lên nhau thành mạng lưới vô hình được cho là giúp động vật có vú nhận thức vị trí của chúng và tính toán đường đi ngắn nhất đến mục tiêu.