Ngày xưa. Cái ngày xưa xa lắm rồi, nhiều cái giờ không còn đúng với thời nay nữa, từ việc dậy thì cho đến văn hóa xã hội, truyền thông, các quan điểm sống và cách sống, ứng xử và giao tiếp... 

Nếu bố mẹ nào còn giữ cái ngày xưa ấy để cư xử với con hay nhìn nhận các vấn đề trong cuộc sống của con thì chắc chắn mình sẽ bị bay ra khỏi quỹ đạo của chúng nó ngay tắp lự.

Trên màn hình điện thoại của tôi có hình của anh Ji Chang Wook - một diễn viên nổi tiếng của Hàn Quốc. Ai nhìn cũng tròn mắt. "Sao tâm hồn chị trẻ trung thế? Tuổi này rồi mà vẫn còn...". Còn con gái tôi nói: "Chúng mày xem mẹ tao này, già rồi mà vẫn còn thần tượng ông chú này đấy". 

"Ông chú" mà nó nói sinh năm 1987. Nhưng khoảng cách của tôi với con gần lại rất nhiều, có thể nói với nhau hàng tá chuyện trên trời dưới biển.

Một thời gian không lâu trước, một phụ huynh gửi cho tôi một đoạn chat sex dài của cô con gái 13 tuổi với bạn trai 19 tuổi, trong đó có những hình ảnh nhạy cảm: hở ngực, hở cả bộ phận sinh dục... rồi khóc. 

Chị ấy bảo: "Tôi nói chuyện với nó, nó bảo có gì phải làm to chuyện thế? Giờ tuổi nó chuyện ấy đâu phải lạ. Tụi con trai xem sex trong lớp đầy ra đấy, rủ nhau vào nhà nghỉ đầy ra đấy, mẹ quen đi!".

Một bạn phụ huynh cũng kể, con trai lớp 8 yêu một bạn gái. Từ ngày yêu nó đi đêm về hôm, cứ ở lì bên nhà bạn gái ấy không về. Nói chuyện với bố mẹ bạn gái thì họ ừ ào rồi đâu đóng đấy vì còn mải làm ăn. Hằng ngày cả hai vợ chồng họ đi từ 4, 5 giờ sáng đến tối khuya mới về. 

Chị lo con chị bị "úp sọt" ở tuổi dở dang này thì hỏng hết cả tương lai. Năm trước đi dạy, một cô giáo tiểu học kể chuyện. Chiều hôm đó hết giờ làm cô đi về gần đến nhà thì bị thầy hiệu trưởng gọi quay lại trường gấp với nội dung: có hai học sinh một nam một nữ vào nhà vệ sinh làm chuyện người lớn. 

Bác lao công dọn dẹp xong bỏ quên đồ dùng quay lại lấy thì phát hiện. Bạn gái mới học lớp 5 thôi đấy nhé, còn bạn trai học lớp 9 trường THCS cách nhau một bờ tường.

Ứng xử sao đây???

Các con nói: Bố mẹ hãy quen đi, đừng làm to chuyện làm gì. Ngày xưa bố mẹ lên cấp 3 mới yêu nhau hoặc vào đại học rồi mới dám "nhắm mắt đưa thân", nhưng các bố mẹ 16, 17 tuổi mới dậy thì, còn chúng nó 10 tuổi đã dậy thì rồi, dậy thì mà k biết yêu mới đáng lo sợ nhé. Giờ thì phải làm sao?

Dạy con về sức khỏe sinh sản

Không ít phụ huynh la lối: tại sao tôi đưa nó đi học cả hai chiều mà nó vẫn dính bầu? Lo nó yêu đương sớm, lo nó mang bầu nhưng không dạy nó làm thế nào để không mang bầu quả thực là một sự tréo ngoe đến mệt mỏi.

Tư tưởng đừng vẽ đường cho hươu chạy vẫn phổ biến. Tôi đi dạy sức khỏe sinh sản tại một số trường THPT và THCS, khi sắp lên dạy, các thầy cô níu tay dặn dò: Cô dạy nhẹ nhàng thôi nhé, học sinh trường em ngoan lắm, còn trong sáng lắm! 

Rồi có trường còn đề nghị: cô tách nam nữ ra dạy riêng từng giới tính nhé, cô đừng dạy chung vì tụi chúng nó vẫn còn ngây thơ lắm, chưa biết gì đâu. Rồi nhiều phụ huynh cho rằng học sinh cấp 2 vẫn còn ở độ tuổi nhạy cảm lắm, chưa nên dạy về tình dục và tình dục an toàn.

Trong khi đó, học sinh cấp 2 chúng đang độ tuổi tò mò về tình dục và các vấn đề liên quan, thậm chí học sinh cấp 3 cần thiết phải được học về cách chăm sóc thai nhi, cách chăm sóc sức khỏe bà mẹ khi mang thai, học về cách chăm sóc một đứa trẻ sơ sinh như thế nào... để nếu có đứa trẻ nào không tiếp tục theo học lên nữa thì chuẩn bị cho chúng một hành trang vào đời là thực sự cần thiết. 

Không ai nắm tay được cả ngày. Phòng còn hơn tránh là như vậy. Cũng đừng ngạc nhiên khi biết chúng có quan hệ tình dục ở độ tuổi vị thành niên. Đừng đem chuẩn mực văn hóa, giáo dục, xã hội của 20 năm về trước để dạy chúng và đem những chuẩn mực đó để nhìn nhận chúng, đánh giá chúng về mọi mặt.

Vâng. Cần phải quen đi và hãy dạy cho chúng nó càng sớm càng tốt về tình yêu, tình dục nên khi nào và tình dục như thế nào là an toàn, đúng pháp luật, tránh trường hợp đưa bạn trai vào tù vì tình yêu của chính mình.

Cần quan tâm thật lòng đến chúng nó nhiều hơn. Hãy có không gian chung với chúng nó ở một vài lĩnh vực nào đó, có cái gì chung cũng dễ gần gũi với nhau hơn. Bố hãy chia sẻ với con trai và mẹ sẽ chia sẻ với con gái về vấn đề sức khỏe sinh sản. Bố hãy chia sẻ với con gái về cảm nhận của con trai về mọi mặt trong tình yêu và ngược lại mẹ cũng vậy với con trai.

Dạy như thế nào?

* TRÁNH dạy theo kiểu so sánh

* TRÁNH dạy theo kiểu khuyên nhủ

* TRÁNH dạy theo kiểu dọa nạt

* TRÁNH dạy theo kiểu phán xét, hạ nhục

* TRÁNH dạy theo kiểu khích bác

* NÊN quan tâm con nhiều hơn. 

* NÊN dạy cách giao tiếp ứng xử trong chuyện yêu đương (vì đôi khi có đứa trẻ không biết cách từ chối lời mời gọi quan hệ tình dục của đối phương hoặc cả nể, hoặc bị đưa chuyện tình yêu đôi ta ra để gây sức ép...).

* NÊN nhấn vào cảm xúc và sự kiện khi nói chuyện với con.

* NÊN hiểu về suy nghĩ của từng bạn trẻ về chuyện yêu và tình dục rồi hãy tính đến định hướng dạy nó như thế nào.

* NÊN biết con chơi với những đứa trẻ như thế nào. NÊN biết người yêu nó là ai, bố mẹ nó làm gì, nhà ở đâu?... Các cụ vẫn có câu: Muốn biết bạn là ai, hãy cho mọi người xung quanh biết những đứa bạn chơi thuộc thể loại nào!

* NÊN làm bạn với con. Nhưng "ranh giới" không được mất đi.

* NÊN có một ai đó hoặc biết ai đó là người con nể nang và có uy tín đối với con. Đôi khi những lúc "bất lực" thì con "át chủ bài" này sẽ thay ta đứng ra gánh vác.

Con gái 14 tuổi chưa dậy thì có bất thường không?

Bé gái dậy thì vào độ tuổi 7 - 13, còn bé trai là 9 - 15. Khi bé gái trên 13 tuổi và bé trai trên 15 tuổi vẫn chưa xuất hiện các dấu hiệu của tuổi dậy thì là xem như dậy thì muộn.