Ông Lương Ngọc Khuê (bìa phải) - cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh Bộ Y tế - trao đổi với lãnh đạo Cục Hậu cần Quân chủng hải quân và lãnh đạo Bệnh viện Quân y 87 về việc hợp tác tìm nguyên nhân ba trẻ tử vong - Ảnh: Duy Thanh

Đáng tiếc là nguyên nhân vụ việc cho đến nay vẫn còn đang trong quá trình tìm hiểu, xác minh.

Không chỉ nguyên nhân, có vô số câu hỏi chưa rõ ràng trong vụ việc này chưa được giải đáp thỏa đáng: Trung tâm nghiên cứu và hỗ trợ phẫu thuật Nụ Cười có được quyền tổ chức đoàn khám chữa bệnh từ thiện, trong khi đây là tổ chức thành lập để nghiên cứu khoa học? 

Các thầy thuốc trong đoàn có đủ chứng chỉ hành nghề hay không? Có gì không ổn về cơ sở vật chất phục vụ đợt phẫu thuật này, ngoài chiếc bình chứa khí mê đã có thời gian dài không sử dụng tới và cũng không phải loại dành cho trẻ em?

Cơ quan chức năng có chịu trách nhiệm hay đổ hết cho Trung tâm nghiên cứu và hỗ trợ phẫu thuật Nụ Cười?

Một trong những lý do khiến vụ việc trở nên khó xử là do Bộ Y tế vẫn chưa ban hành văn bản hướng dẫn khám chữa bệnh nhân đạo, thiện nguyện dù Luật khám chữa bệnh 2009 đã giao Bộ Y tế nhiệm vụ này.

Do chưa có quy định rõ ràng, các đợt khám chữa bệnh thiện nguyện vốn rất đáng được khích lệ, đã phải triển khai hoàn toàn theo “thói quen”, hoàn toàn không có quy định rõ ràng.

Đã từng xảy ra chuyện lợi dụng “mác” nhân đạo để bán thuốc, quảng cáo thuốc, thiết bị y tế, thực phẩm chức năng... Một bệnh viện mắt tư nhân ở Hà Nội đã đi nhiều nơi khám mắt miễn phí, sau đó chỉ định người cao tuổi về bệnh viện mình phẫu thuật phaco đắt tiền, có những cụ đã quá cao tuổi và bệnh lý rất nhẹ không cần phẫu thuật nhưng bệnh viện vẫn mổ để tăng doanh thu.

Nhiều trung tâm bán thuốc, kinh doanh thiết bị y tế cũng bày tỏ lòng thiện nguyện bằng cách phối hợp với UBND phường xã, hội phụ nữ, hội nông dân ban đầu là mời người dân đến khám bệnh miễn phí, nhưng sau đó mời mua thuốc với giá cao hơn hẳn bình thường, làm ảnh hưởng tới hình ảnh của các hoạt động thiện nguyện nói chung, thậm chí khiến nhiều hoạt động thiện nguyện trở nên bát nháo, gây bức xúc cho người dân.

Một vị đại diện Bộ Y tế cho rằng mục đích của thông tư hướng dẫn khám chữa bệnh nhân đạo sắp ban hành là yêu cầu miễn 100% chi phí, trong đó có cả tiền thuốc, để tránh những bất cập đã từng xảy ra.

Nhưng có quá chậm trễ hay không khi Luật khám chữa bệnh đã ban hành được năm năm mà hướng dẫn thực hiện vẫn đang ở giai đoạn dự thảo.

Rõ ràng, Bộ Y tế cũng có lỗi khi đã quá chậm trễ trong việc ban hành văn bản hướng dẫn về yêu cầu và điều kiện để hoạt động khám chữa bệnh nhân đạo được triển khai đúng như mục đích thiện nguyện, nhân đạo.

Đừng để các chương trình “tìm lại nụ cười nhưng nhận lại nước mắt” tái diễn một cách xót xa như vậy. Hơn bất kỳ lúc nào, đây là cơ hội để rà soát, kiểm tra xem còn gì chưa ổn thì điều chỉnh sao cho các hoạt động nhân đạo, thiện nguyện thật sự mang lại những điều tốt đẹp cho những người, những gia đình vốn đã kém may mắn.

Đừng để họ phải gánh thêm những nỗi đau không đáng có mang tên nhân đạo, thiện nguyện.