Trong thời đại kỹ thuật số phát triển, thời gian sử dụng thiết bị điện tử đã trở thành nỗi lo thường trực của nhiều gia đình, và câu hỏi đặt ra là: thời lượng tối đa nên ở mức nào?

Mỗi độ tuổi của trẻ em là mỗi thách thức lớn cho phụ huynh: bé 3 tuổi khóc lóc đòi iPad cho bằng được, bé 7 tuổi dành cả buổi tối chỉ để xem YouTube, bé 9 tuổi yêu cầu có điện thoại riêng, bé 11 tuổi lén chơi game người lớn vì… bạn bè xung quanh đều vậy.

Những năm qua, lời khuyên thông thường nhất cho phụ huynh là giới hạn thời gian trẻ dùng thiết bị trong hai giờ đồng hồ, nếu quá hạn mức này thì dễ mang lại tác động tiêu cực.

Học viện Nhi khoa Mỹ (AAP) khuyến nghị thời gian tối đa là một giờ cho trẻ dưới 6 tuổi với điều kiện nội dung trẻ tiếp xúc nên được chuẩn bị phù hợp và cẩn thận, nhưng sau đó chỉ đơn giản khuyến khích phụ huynh đặt ra giới hạn thời gian nhất quán cho trẻ sử dụng và chỉ định ngoài khoảng thời gian đó thì trẻ nên tương tác với gia đình.

Thực tế, vẫn chưa rõ liệu thiết lập thời gian chơi game 4 giờ trong một ngày Chủ nhật là phù hợp? Hay cho trẻ dùng iPad 3 lần trong ngày với 20 phút mỗi lần sẽ tốt hơn dùng 1 giờ liên tục? Cho bé 18 tháng tuổi xem hoạt hình trước bữa tối thì đã hợp lý chưa?

Trẻ em nên cùng cha mẹ giải trí bằng thiết bị điện tử. Ảnh: Onoky/Photononstop/Alamy/Alamy

Nhiều cha mẹ sẽ cảm thấy nhẹ nhõm khi biết một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng giới hạn thời gian không quan trọng bằng nội dung hay cách mà trẻ sử dụng thiết bị công nghệ.

Jocelyn Brewer, một nhà tâm lý học chuyên nghiên cứu nội dung số, mô tả những gì chúng ta xem cũng tương tự như thức ăn hằng ngày: thay vì đếm xem bạn tiêu thụ bao nhiêu calorie (thời gian nhìn vào màn hình), hãy nghĩ về món ăn bạn dùng (bạn xem gì).

Brewer còn cho hay: "Chúng ta đều biết sử dụng thiết bị điện tử nhằm xoa dịu, sao lãng hoặc khuyến khích trẻ (trẻ vị thành niên, hay thậm chí người lớn) làm gì đó sẽ vô hình tạo ra mối liên kết giữa sử dụng thiết bị và cảm xúc khó chịu, giận dữ của họ - vậy nên chúng ta nên tránh làm điều đó vì như vậy không khác gì dùng kẹo hay bánh để trẻ chịu uống thuốc hay học bài, dễ dẫn đến sự lệ thuộc tiêu cực về sau."

Với trẻ em, điều quan trọng nhất chính là dành thời gian cùng cha mẹ chơi game, xem phim hoặc lướt web.

Một nghiên cứu, dựa trên 20 ngàn phụ huynh đã công bố cuối năm ngoái bởi Học viện Internet Oxford và Đại học Cardiff, kết luận không hề có mối liên hệ nào giữa việc giới hạn thời gian trẻ dùng thiết bị và lợi ích của trẻ. Bối cảnh, cách cha mẹ đặt ra quy định và mức độ tích cực của họ khi cùng trẻ sử dụng thiết bị là quan trọng hơn so với việc chỉ đơn giản cho trẻ tiếp xúc với thiết bị.

Nghiên cứu khác từ Đại học Michigan dựa trên trẻ từ 4 đến 11 tuổi tìm ra rằng "cách trẻ dùng thiết bị, chứ không phải thời gian chúng dùng thiết bị, là yếu tố dự đoán hiệu quả nhất về vấn đề cảm xúc, xã hội có liên quan đến hội chứng nghiện màn hình." Nhưng nghiên cứu cũng cho hay yếu tố thời gian có thể là nguyên nhân dẫn đến hành vi cư xử không tốt; mất hứng thú trong hoạt động khác, gia đình hoặc xã hội; dễ bỏ cuộc, hoặc lừa dối.

Internet và game giúp trẻ tương tác, vui vẻ và giúp kích thích khả năng sáng tạo. Ảnh: Iain Masterton/Alamy

Mặc dù hầu hết nghiên cứu đồng ý việc đặt giới hạn thời gian đã là suy nghĩ lỗi thời, nhưng vẫn phải thừa nhận có những lúc lạm dụng thiết bị điện tử quá mức sẽ gây ra tác động tiêu cực như ảnh hưởng giấc ngủ, sức khỏe và tâm trạng.

Bàn về trẻ em và công nghệ, người ta thường liên tưởng đến các viễn cảnh tiêu cực, nhưng thực tế không nhất thiết phải như vậy. Internet và game mang đến cho trẻ em niềm vui, cơ hội tương tác với người khác và rèn luyện khả năng sáng tạo.

Tóm lại, thời gian sử dụng thiết bị không hẳn gây hại – và cách chúng ta giới hạn còn tùy thuộc vào hành vi và tính cách của mỗi trẻ. Phụ huynh không nên ám ảnh về khoảng thời gian con trẻ dán mắt vào màn hình. Thay vào đó, cha mẹ nên đảm bảo trẻ đang tiếp xúc với nội dung chất lượng, phù hợp lứa tuổi và an toàn – tham gia cùng trẻ nếu có thể.

Brewer kết luận: "Điều quan trọng là cân bằng giữa thời gian lên mạng và thực tại, giữa giải trí và học tập. Trẻ em ở độ tuổi khác nhau cần sự cân bằng khác nhau nên rất khó để đưa ra chuẩn chung. Nghiên cứu còn chỉ ra rằng trẻ em sẽ thiệt thòi nếu như bị ngăn cản tiếp xúc với công nghệ - mấu chốt nằm ở việc chọn ra khoảng thời gian hợp lý và cách tiếp cận phù hợp."