Phóng to

Bé cần được tiếp xúc với nắng trời. Ảnh minh họa từ www.photohome.com

Bé Phong nhà chị Hương sinh ra đã nặng 3,8 kg. Bé ham ăn, không ốm vặt, lại được mẹ tích cực "nhồi" nên tăng cân như thổi. Nhưng gần đây, bé ngủ không yên giấc, khi ngủ ra rất nhiều mồ hôi, tóc sau gáy rụng thành một vòng tròn.

Chị đọc báo, biết những biểu hiện này cũng gặp trong bệnh còi xương nên muốn mang con đi khám dinh dưỡng. Nhưng mẹ chồng chị gạt phắt ngay ý định đó và nhìn con dâu như một đứa dở hơi: "Đang yên đang lành lại mang con đi khám! Thử xem ở đây có đứa trẻ nào bụ như cháu tôi không mà chị rủa nó là còi?".

Một lần, bé Phong bị viêm họng, chị Hương gọi bác sĩ gia đình đến khám. Bác sĩ nhìn thấy vòng tóc rụng trên đầu bé, hỏi mấy câu rồi bảo bé bị còi xương. Lúc đó, bà nội mới hơi tin và đồng ý cho mang bé đi tư vấn dinh dưỡng.

Không chỉ bà nội bé Phong mà nhiều bậc phụ huynh khác cũng tin rằng, con cháu họ cân nặng cao thì không thể gọi là còi xương được. Thực ra, còi xương và "còi thịt" là hai chuyện khác nhau.

Theo thạc sĩ Lê Thị Hải, Trưởng phòng khám Viện Dinh dưỡng, quá bụ bẫm thậm chí là một yếu tố nguy cơ gây còi xương. Ở những trẻ này, nhu cầu về canxi, phốt-pho cao hơn trẻ bình thường nên nếu bố mẹ không lưu ý thì có thể không đáp ứng đủ.

Triệu chứng bệnh thường gặp: Trẻ hay quấy khóc, ngủ không yên giấc, hay giật mình, ra nhiều mồ hôi, rụng tóc vùng sau gáy tạo thành hình vành khăn, thóp mềm và chậm liền, chậm mọc răng, chậm biết lẫy, bò, đi...

Các thống kê và thực tế khám và tư vấn tại Viện Dinh dưỡng cho thấy, còi xương là bệnh rất phổ biến ở trẻ dưới 3 tuổi, thường gặp ở trẻ sinh thiếu cân, có hội chứng kém hấp thu, trẻ suy dinh dưỡng... Có không ít trẻ có cân nặng tốt, thậm chí thừa cân cũng bị còi xương do cha mẹ giữ gìn quá cẩn thận nên ít được tiếp xúc với ánh nắng, chế độ ăn không cân đối. Vì vậy, để điều trị, cần xét đến tất cả các nguyên nhân.

Nhiều bà mẹ khi thấy con bị còi xương thì tìm cách bổ sung canxi. Thực ra, nếu cung cấp đủ canxi mà thiếu vitamin D thì dưỡng chất trên cũng không hấp thu được. Mặt khác, nguyên nhân gây còi xương ở trẻ em phần lớn là do thiếu vitamin D. Theo giáo sư Đào Ngọc Diễn, trẻ ăn sữa bột có nguy cơ còi xương cao hơn trẻ bú mẹ. Tuy nhiên, ngay cả sữa mẹ cũng không đủ vitamin D. Trẻ cần "lấy" thêm chất này qua việc tắm nắng mặt trời. Chỉ cần 10-15 phút tắm nắng vào buổi sáng, tiền tố vitamin D trên da trẻ sẽ được chuyển thành vitamin D.

Để dự phòng còi xương, các chuyên gia khuyến cáo, ngay từ thời kỳ mang thai, người mẹ nên dành thời gian tắm nắng, đi dạo ngoài trời, chọn thực phẩm giàu vitamin D và canxi. Trẻ sinh ra cần được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Khi đã ăn bổ sung, cần cho dầu mỡ vào bát bột để tăng hấp thu vitamin D (có nhiều trong cá, thịt, trứng, nấm...) vì chất này thuộc lại tan trong dầu. Hằng ngày, cần cho trẻ tắm nắng, để lộ chân tay, lưng, bụng. Cho trẻ uống vitamin D 400 IU mỗi ngày trong suốt năm đầu tiên, nhất là về mùa đông, đặc biệt cần với trẻ sinh non, nhẹ cân.