Tranh tĩnh vật biển

Trước tiên, đề nghị đồng chí Mariamov đứng lên trình bày ý kiến của mình.

Mariamov, kế toán của cơ quan, đứng lên, một tay gãi sau gáy.

- Đứng trước các vị là nhân viên kế toán của Cục Vật tư, Bộ Văn hóa, luôn đóng công đoàn phí đầy đủ, còn bây giờ lại còn là người xây tổ...

Tôi sẽ nói rõ sự thể. Năm ngoái chúng ta có quan hệ với bộ phận tài chính của Quỹ hội họa. Chúng ta đã chuyển làm nhiều đợt tổng cộng gần 2 tấn vải để vẽ tranh.

Tôi có gọi điện cho đồng nghiệp bên đó nói là: “Chủ tịch công đoàn bên tôi khó thuyết phục quá, ông ta nhất định không cấp cho tôi phiếu nghỉ mát, trong khi tôi bị bệnh áp huyết cao. Chỗ đồng nghiệp với nhau, anh có thể giúp tôi không?”.

- Đề nghị không được công kích. Tôi chỉ nói là hết phiếu thôi - chủ tịch công đoàn xen vào.

- Có thể, nhưng chính vì thế mà tôi đang bị lên án. Tháng trước, kế toán bên đó gọi lại cho tôi: “Anh chuẩn bị vali đi nhé. Tôi đã tìm cho anh được một phiếu tham gia trại sáng tác.

Gọi là trại nhưng chỗ đó trên cả tuyệt vời: yên tĩnh, thoáng đãng, cỏ hoa rực rỡ khắp nơi. Nhìn từ hướng nào cũng thấy như tranh tĩnh vật. Lại còn có các họa sĩ từ khắp nơi đổ về, toàn là những người có danh tiếng. Đảm bảo với anh chuyến đi nghỉ này sẽ ngon không kém gì bánh kem “Surpris” nhé!”.

- Đề nghị không nói lan man - chủ tịch công đoàn lại lên tiếng.

- Tôi không nói lan man. Với cái cách mọi người đối xử với tôi như bây giờ thì chỉ cần một chấm nhỏ cũng có thể biến thành một mảng màu. Tôi đi nghỉ ở trại sáng tác.

Một sáng nọ, phó giám đốc trại chạy tới tìm tôi: “Anh hãy vào kho nhận giá vẽ, cọ và hộp màu. Không biết ai đó đã thắc mắc nên sắp có đoàn kiểm tra tới. Anh hãy lên đồi kia, vẽ phong cảnh biển nhé”.

Tôi nhìn xung quanh, không thấy ai chơi bài như mọi khi mà tất cả đang chăm chú trước giá vẽ. Khi đoàn thanh tra tới chỗ tôi, họ im lặng một lúc rồi một người hỏi:

- Anh định thể hiện cái gì ở đây?

Tôi nhún vai:

- Thì... tranh tĩnh vật.

- Anh đã tiếp cận với hệ thống Itali à?

Tội thật thà trả lời:

- Đúng là thế, vừa phải thật đơn giản, vừa phải nhân đôi. Công việc của chúng tôi đòi hỏi như vậy.

Sau khi thảo luận mấy câu với nhau, họ bỏ đi. Tôi bèn xem những họa sĩ khác họ vẽ thế nào. Người này thì vẽ biển giống như lọ mực bị đổ ra giấy, người kia thì vẽ thuyền trông giống như những con gián. Họ tranh luận với nhau sôi nổi, đa số tự nhận tranh của mình là độc đáo.

Nửa đêm, phó giám đốc trại chạy tới chỗ tôi đang ngủ, nói gấp gáp:

- Đoàn kiểm tra đề nghị những người lạ phải rời khỏi trại. Trường hợp của anh họ nói là theo trường phái trừu tượng cũng không được ở lại.

Thế là tôi phải ra về giữa chừng. Trên tàu, tôi thấy có hơn nửa số trại viên cũng phải ra về như tôi.

- Vậy anh đã nghỉ được mấy ngày? - ai đó hỏi Mariamov.

- Được bảy ngày, còn bảy ngày nữa mới hết hạn.

- Vậy đề nghị hãy cấp phiếu nghỉ cho kế toán Mariamov.

- Nhưng tôi đã nói là hết tất cả phiếu rồi còn gì - chủ tịch công đoàn nói.

- Bộ phận tài vụ của chúng ta cũng có quan hệ với bên Quỹ âm nhạc, hay ta nhờ bên đó giúp vậy. Chúng ta vẫn cung cấp giấy in sách nhạc cho họ đấy thôi.

- Theo tôi, chớ nên liều lĩnh, anh Mariamov đây cả đời có đụng tới piano bao giờ đâu - một người góp ý.

- Phải đấy, không khéo cả cơ quan lại mang tiếng.

- Vậy ta phải trả lời phản ảnh của Quỹ hội họa thế nào? - chủ tịch công đoàn đưa ra câu hỏi.

- Ta cứ nói chung chung, ví dụ như “đã nhận ra vấn đề... đã kiểm điểm sâu sắc... đã loại khỏi môi trường nghệ thuật...”.

Cuộc họp kết thúc, ai cũng thở phào nhẹ nhõm.■

T.Dũng (st)