Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và ứng viên Đảng Dân chủ Joe Biden tranh luận dưới sự điều hành của Chris Wallace (người dẫn chương trình Fox News) ở bang Ohio tối 29-9 (giờ Mỹ) - Ảnh: AFP

Hai ứng viên tranh luận 6 chủ đề: thành tích của mỗi ứng viên, Tòa án tối cao, kinh tế, đại dịch COVID-19, vấn đề chủng tộc và bạo lực ở các thành phố, tính toàn vẹn của bầu cử. Nhưng diễn biến cuộc tranh luận giữa hai bên cho thấy sự chia rẽ lớn trong chính trường Mỹ hiện nay, với những màn xen ngang liên tiếp khi đối phương trình bày, đồng thời không ngần ngại thực hiện những màn tấn công cá nhân.

Bất chấp nguyên tắc

Quy tắc mỗi người có thời gian 2 phút để trả lời từng câu hỏi đã hiếm khi được tôn trọng. Trong 90 phút tranh luận, Đài CBS đếm được 73 lần ông Trump cắt lời đối thủ Biden. Đây là chiến thuật không lạ của đương kim tổng thống Mỹ, và dễ thấy đây là hành động có chủ ý nhằm khiến đối phương sao nhãng.

Thực tế, ông Biden đã xuất hiện các biểu hiện sao nhãng và ngập ngừng. Trong suốt buổi tranh luận, cựu phó tổng thống Mỹ nhiều lần nở nụ cười, lắc đầu, kêu "trời", cũng như lặp lại rất nhỏ những câu "Điều này không đúng", "Sự thật không phải vậy".

Hình ảnh trên lột tả ấn tượng chung của phần lớn khán giả và truyền thông quốc tế sau buổi tranh luận. Ông Trump tiếp tục thể hiện thái độ quyết liệt, tranh cướp từng câu chữ theo phong cách sôi nổi lâu nay, trong khi ông Biden giữ hình ảnh điềm đạm của một chính trị gia truyền thống và nhiều kinh nghiệm.

Tuy nhiên, chiến thuật của ông Trump không phải không phát huy tác dụng. Những màn xen ngang liên tục của ứng viên Cộng hòa này đã khiến ông Biden - người được đánh giá đã có màn thể hiện tốt và tâm lý vững vàng hơn kỳ vọng - cũng phải tuôn ra những chỉ trích cá nhân và câu nói không giống thường ngày.

Ví dụ, khi nói tới việc ông Trump đề cử nữ thẩm phán Amy Coney Barrett vào Tối cao Pháp viện, ông Biden bị dồn ép, buộc phải trả lời thẳng thắn câu hỏi về việc ông ủng hộ hay không chuyện chấm dứt thủ tục "filibuster" (quyền được nói cho đến khi kiệt sức - PV), hay cho phép tổng thống thêm người vào Tối cao Pháp viện, ông Biden nói "tôi sẽ không trả lời". Sau đó, biểu hiện mất kiểm soát đầu tiên xuất hiện khi ông nói thêm: "Ông sẽ im miệng đi chứ, ông bạn?".

Nhìn chung, cuộc tranh luận tạo ra nhiều sự thất vọng cho giới quan sát, đặc biệt với những người quen với phong cách chính trị truyền thống. Họ đả kích cách tiếp cận của ông Trump, nhưng cũng thừa nhận cách làm này đã "hiếm khi cho cựu phó tổng thống Biden có cơ hội nói điều gì tổn hại đối với mình".

Tổng hợp: BÌNH AN - Đồ họa: TUẤN ANH

Khó lường

Có thể thấy ông Biden chủ yếu xoáy vào việc chính quyền ông Trump không xử lý tốt đại dịch, không có một kế hoạch tổng thể. Ngược lại, ông Trump thường "hồi mã thương" bằng việc dẫn ra thực tế những vấn đề ông Biden đề cập đều là những điểm mà vị này khi làm phó tổng thống dưới thời ông Barack Obama đã không làm tốt.

Lấy ví dụ, khi ông Biden cáo buộc ông Trump "lách" được thuế, ông Trump khẳng định đó là vì chính sách thuế của... Obama và Biden đã tạo điều kiện. "Cũng như những nhà kinh doanh tư nhân khác, trừ phi họ ngốc nghếch, họ đều lách qua luật, và đó là vấn đề. Ông ta (Biden và Obama) đã thông qua một đạo luật thuế tạo điều kiện cho chúng tôi khấu trừ, chúng tôi xây tòa nhà rồi khấu trừ thôi, ví như tại khách sạn ở đại lộ Pennsylvania ấy. Nhân tiện, chính quyền Obama đã trao cho tôi đấy..." - ông Trump nói.

Điểm thứ hai, ông Trump cũng dự kiến sẽ tiếp tục khoét sâu vào sự bất đồng của ông Biden với chính nội bộ phe Dân chủ. Trong một diễn biến đầy bất ngờ, ông Biden thừa nhận mình không ủng hộ Green New Deal (Chính sách kinh tế xanh mới). 

Các tờ báo chính thống ở Mỹ không tờ nào xoáy vào chi tiết này, nhưng giới quan sát thông qua Twitter đã lật tẩy rằng ông Biden đã mâu thuẫn, vì trên website chiến dịch tranh cử ông khẳng định Green New Deal là "một khuôn khổ quan trọng để đáp ứng thách thức từ biến đổi khí hậu mà chúng ta đối mặt".

Dù kết quả tranh luận trực tiếp kiểu này không phản ánh kết quả chung cuộc nhưng lần chạm mặt "tay đôi" đầu tiên giữa ông Trump và ông Biden cũng giúp hai ứng viên hiểu hơn về nhau, từ đó hứa hẹn những điều chỉnh khi giáp mặt hai lần tới.

Trump - Biden: Ai chiếm ưu thế trong cuộc tranh luận 'hỗn loạn'?

TTO - "Hỗn loạn" là từ duy nhất có thể dùng để mô tả cuộc tranh luận đầu tiên giữa hai ứng viên tổng thống Mỹ tối 29-9 (giờ Mỹ). Màn đấu khẩu và ngắt lời nhau đã che mờ hết những vấn đề quan trọng cần phải nói cho đầy đủ.