* Bác sĩ ĐẶNG HUY QUỐC THỊNH (phó giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP.HCM):

Lựa chọn thời điểm phù hợp

Theo Luật khám chữa bệnh, người bệnh và gia đình người bệnh (người đại diện cho những người thân thuộc nhất như bố mẹ, vợ con, anh chị em ruột) phải được biết thông tin đầy đủ, chính xác về căn bệnh của bệnh nhân như chẩn đoán, phương pháp điều trị, khả năng điều trị, các tai biến có thể xảy ra...

Người chịu trách nhiệm chính trong việc thông tin này thường là bác sĩ điều trị trực tiếp vì họ nắm rõ tình trạng bệnh tật của bệnh nhân nhất. Các nhân viên y tế khác như điều dưỡng, hộ lý... không được giao nhiệm vụ này.

Đối với bệnh ung thư, việc thông báo cho bệnh nhân và gia đình bệnh nhân biết rõ chẩn đoán, giai đoạn bệnh nặng hay nhẹ, phương pháp điều trị ra sao, khả năng chữa khỏi đến đâu, thời gian sống còn lại của người bệnh ước chừng bao lâu... là rất cần thiết, nhằm giúp bệnh nhân và gia đình bệnh nhân hợp tác điều trị, cũng như dự tính các kế hoạch riêng cho tương lai.

Về nguyên tắc, nếu chính bệnh nhân yêu cầu phải cung cấp thông tin đầy đủ thì bác sĩ phải có nghĩa vụ cung cấp cho người bệnh. Tuy nhiên, trong thực tế tùy theo trạng thái tâm lý của bệnh nhân khi tiếp xúc và yêu cầu của gia đình mà bác sĩ sẽ lựa chọn thời điểm thông tin cho phù hợp.

Đối với các bệnh nhân có trạng thái tâm lý hoang mang, bác sĩ có thể sẽ chưa cung cấp hết ngay những thông tin bất lợi của căn bệnh cho chính bệnh nhân, mà chỉ giải thích cặn kẽ cho gia đình người bệnh biết trước.

Sau đó, trong quá trình điều trị người bệnh dần dần hiểu ra căn bệnh của mình hơn thông qua tiếp xúc với những người bệnh xung quanh cũng như với người nhà, khi đó bác sĩ sẽ tiếp tục cung cấp liều lượng thông tin cho phù hợp.

Tuy khả năng của y học có thể chữa khỏi căn bệnh ung thư ngày càng cao, nhưng nhìn chung đây vẫn còn là căn bệnh gây lo sợ cho nhiều người, chính vì vậy luôn đòi hỏi nhân viên y tế phải có kỹ năng thông tin và hiểu biết tâm lý mới có thể giúp bệnh nhân an tâm điều trị.

L.TH.H. ghi 

* Ông TRẦN VĂN THUẤN (phó giám đốc Bệnh viện K):

Tùy theo sự cân nhắc của bác sĩ

Trong nhiều năm làm bác sĩ điều trị ung thư, tôi không có thống kê về số lượng bệnh nhân mà bác sĩ có thể nói thẳng là họ đã mắc ung thư, nhưng tỉ lệ thông thường thì một nửa số bệnh nhân có thể nhận thông báo trực tiếp.

Với một nửa số bệnh nhân còn lại, chỉ nên nói rõ cho người nhà về bệnh trạng của bệnh nhân, để người nhà hỗ trợ bệnh nhân phối hợp với bác sĩ trong quá trình điều trị, còn với người bệnh phải lùi thời gian một chút để tránh sốc cho bệnh nhân.

Về lý thuyết, hiệu quả điều trị không phụ thuộc việc bệnh nhân có bị sốc hay không ở thời điểm được thông báo bị ung thư, mà phụ thuộc vào thể trạng bệnh nhân.

Tuy nhiên những người bệnh có tinh thần vững vàng, có thể đương đầu trong những trường hợp khó khăn sẽ có tinh thần hợp tác tốt hơn với bác sĩ trong quá trình điều trị.

Việc nói cho bệnh nhân, hay lùi lại một chút để giải thích dần cho bệnh nhân tùy vào từng bác sĩ, nếu thấy bệnh nhân tinh thần không vững vàng thì tốt nhất là chưa nên nói ngay cho họ biết.

L.ANH ghi