Văn phòng Công ty Bigo hoạt động không phép tại tòa nhà AB (Q.1, TP.HCM) - Ảnh: Ngọc Hiển

Ngày 28-6, phóng viên Tuổi Trẻ tìm đến văn phòng của Bigo Live đặt tại lầu 23 tòa nhà AB (Q.1, TP.HCM) để tìm hiểu về hoạt động của trang mạng xã hội (MXH) này.

Chưa đăng ký trong hệ thống quản lý

Trong buổi sáng, tại văn phòng này có 6 nhân viên người Việt đang thao tác trên hệ thống máy tính.

Một nhân viên cho biết các bộ phận kỹ thuật, phiên dịch... làm việc, giao dịch từ thứ hai đến thứ sáu hằng tuần kể từ ngày 18-5-2016.

Ngoài ra, văn phòng này thường xuyên có đội ngũ kỹ thuật là người Singapore và Thái Lan sang làm việc trực tiếp để quản lý, điều hành MXH Bigo Live tại VN.

Bà Trần Thị Nhi Phương, nhân viên Công ty TNHH kỹ thuật số Bigo (đơn vị cung cấp MXH Bigo Live), cho biết ông Ethan Van là người đứng đầu Bigo tại VN với chức danh giám đốc tiếp thị.

Ông Ethan Van là người trực tiếp quản lý nhân viên, điều hành văn phòng của Bigo Live tại tòa nhà AB.

Trong khi đó, theo bà Nguyễn Thị Thanh Huyền - phó trưởng phòng đăng ký kinh doanh Sở Kế hoạch và đầu tư TP.HCM, Công ty Bigo không đăng ký hoạt động tại VN.

Cụ thể, qua tra cứu tại cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia do Bộ Kế hoạch và đầu tư quản lý vào ngày 27-6 không thấy thông tin đăng ký kinh doanh của công ty này.

Tương tự, trong dữ liệu quản lý của Sở Công thương TP.HCM - nơi cấp phép văn phòng đại diện tại VN dành cho doanh nghiệp, thương nhân nước ngoài - cũng không thấy bất kỳ thông tin nào liên quan đến Bigo.

“Hiện nay dữ liệu đăng ký văn phòng đại diện dành cho thương nhân nước ngoài được cập nhật trực tuyến, nếu tra cứu không có thì chắc chắn chưa có hồ sơ của doanh nghiệp nào tên Bigo được cấp phép” - đại diện Sở Công thương nói.

Đăng ký ra sao?

Ông Nguyễn Đức Thọ, chánh thanh tra Sở Thông tin và truyền thông TP.HCM, cho biết theo quy định pháp luật hiện hành, các tổ chức, cá nhân trong nước; tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp tham gia hoặc có liên quan đến việc quản lý, cung cấp, sử dụng thông tin trên trang thông tin điện tử (TTĐT) và MXH phải tuân thủ theo quy định của Luật công nghệ thông tin 2006, nghị định 72/2013/NĐ-CP và thông tư 09/2014/TT-BTTTT.

Theo quy định tại thông tư 09, các trang TTĐT và MXH muốn hoạt động phải được cơ quan có thẩm quyền cấp phép. Tổ chức, doanh nghiệp thiết lập MXH, trang TTĐT phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật về những nội dung thông tin do mình cung cấp.

Trang chủ của trang TTĐT phải cung cấp đầy đủ các thông tin: tên của tổ chức quản lý trang thông tin điện tử; tên cơ quan chủ quản (nếu có); địa chỉ liên lạc, thư điện tử, số điện thoại liên hệ, tên người chịu trách nhiệm quản lý nội dung.

Ngoài các nội dung trên, trang TTĐT, trang TTĐT tổng hợp của các cơ quan báo chí, MXH phải ghi rõ số giấy phép còn hiệu lực, thời gian, cơ quan cấp phép.

Trong vòng 90 ngày kể từ ngày giấy phép có hiệu lực thì tổ chức, doanh nghiệp được cấp phép phải thiết lập trang TTĐT, MXH. Nếu có thay đổi chủ sở hữu thì phải thực hiện thủ tục như cấp mới trong thời hạn 30 ngày...

Xử lý thế nào?

Theo ông Thọ, nếu các cá nhân, tổ chức cung cấp, sử dụng thông tin trên trang TTĐT và MXH có hành vi vi phạm hành chính thì căn cứ vào nghị định 174/2013 để xử phạt hành chính hoặc xử lý trách nhiệm hình sự tương ứng với mức độ vi phạm.

Liên quan đến trang MXH Bigo Live có dấu hiệu vi phạm thuần phong mỹ tục VN, ông Thọ cho hay chiếu theo quy định, phía cơ quan nhà nước có thẩm quyền có thể thông qua đại diện Bigo Live tại VN để yêu cầu nhà mạng quản lý, chấn chỉnh những thông tin trên MXH này vì vi phạm pháp luật VN.

Về hiệu lực chế tài cũng như quản lý, tiến sĩ Tân Hạnh, phó giám đốc Học viện Công nghệ bưu chính viễn thông cơ sở tại TP.HCM, cho biết nếu trang TTĐT, MXH do cá nhân, tổ chức tại VN thành lập mà có không gian trên máy chủ (web hosting) tại VN thì cơ quan nhà nước có thể chế tài mạnh hơn để xử lý vi phạm như tạm đình chỉ, thu hồi giấy phép...

Tuy nhiên trang MXH Bigo Live không phải ở VN và web hosting cũng ở nước ngoài thì chỉ có thể sử dụng biện pháp ngăn chặn về mặt kỹ thuật.

Có cơ sở đề xuất đóng cửa Bigo Live

Trong khi đó, các hợp đồng mà Bigo ký với các cộng tác viên ở thị trường VN dưới pháp nhân Công ty TNHH kỹ thuật số Bigo, địa chỉ đại lộ Temasek, Singapore.

Theo thông tin đăng ký trên trang danh bạ doanh nghiệp Singapore, Bigo Technology PTE.LTD thành lập ngày 11-9-2014, hoạt động trong lĩnh vực viễn thông.

Theo các chuyên gia thương mại điện tử, trường hợp của Bigo là trang MXH chứ không thể xem đó là thương mại điện tử, vì mặc dù liên quan đến mua bán nhưng các món hàng giao dịch là vật phẩm ảo trong một cộng đồng, không mang giá trị tiêu dùng. Hiểu nôm na, ở đây các giao dịch là tiền tươi nhưng lại thóc ảo.

Đại diện Hiệp hội Thương mại điện tử VN cũng cho biết chưa thể nhận xét gì về Bigo và đang tìm hiểu, theo dõi các hoạt động của Bigo tại VN. Tuy nhiên, có điều khẳng định Bigo không thể xem là thương mại điện tử.

Một chuyên gia khác cho rằng chỉ cần việc MXH này không quản lý được nội dung và có dấu hiệu tạo điều kiện cho các hoạt động truyền bá văn hóa đồi trụy thì có thể đề xuất đóng cửa.

“Ở một số nước như Indonesia, Philippines... khi nhận thấy một sản phẩm online không phù hợp văn hóa, họ có thể liên hệ với các nhà quản lý hệ điều hành để dỡ bỏ app của sản phẩm trong kho dữ liệu” - vị chuyên gia này nói.