Trải nghiệm mơ ước dang dở vì dịch bệnh

Ảnh: TechCrunch

Nếu dịch bệnh khiến người đã đi làm phải làm việc ở nhà hay bị giảm lương, thậm chí mất việc, sinh viên năm cuối không biết lễ tốt nghiệp sẽ ra sao, thì các sinh viên còn đang đi học cũng phải tính lại đường tương lai khi kỳ thực tập hè 2020 buộc phải hủy, hoãn hay dời sang hình thức trực tuyến vì sợ nguy cơ lây nhiễm virus corona trong không gian làm việc.

Thực tập thực tế trong khi còn đi học là trải nghiệm cần thiết và quý giá với sinh viên bởi nó không chỉ giúp làm đẹp hồ sơ xin việc sau này mà còn là cơ hội để thiết lập quan hệ, rèn giũa kỹ năng. Đó là chưa kể nhiều sinh viên thể hiện được bản thân và thành nhân viên chính thức của công ty sau khi kết thúc thực tập. Vì vậy khỏi phải nói cũng biết sinh viên buồn thế nào khi mọi kế hoạch thực tập hè bị COVID-19 làm đảo lộn.

Điều mong đợi bị hủy

Alexandra Pirsos, sinh viên năm 3 ngành marketing Đại học Elon (North Carolina, Mỹ), đã mong đến kỳ thực tập tại hãng bán đồ nội thất online Wayfair Inc. từ tháng 10 năm ngoái, để rồi hụt hẫng khi công ty hồi giữa tháng 4 thông báo chương trình thực tập hè đã bị hủy vì dịch bệnh.

“Thật khó chịu và đáng sợ khi biết rằng tôi không còn cơ hội giao lưu, kết nối, học hỏi và phát triển, cũng như mất luôn cơ hội có việc làm sau khi tốt nghiệp” - cô sinh viên 22 tuổi nói với báo Wall Street Journal. Cũng vì dịch bệnh mà Đại học Elon đã chuyển sang dạy online. “Các lớp học trực tuyến sẽ kết thúc trong 3 tuần nữa và tôi không biết tương lai sẽ ra sao” - Pirsos than.

Nhiều sinh viên khác cũng đùng một cái thấy tương lai chênh vênh, ít nhất là hết mùa hè này, khi hàng loạt công ty, doanh nghiệp hủy bỏ chương trình thực tập hè. Mới nhất, theo BBC ngày 4-5, hãng tư vấn danh tiếng Deloitte cũng thông báo với các sinh viên được nhận vào thực tập hè chương trình đã bị hủy. Deloitte sẽ trả cho mỗi sinh viên “thù lao thiện chí” trị giá 500 bảng Anh, chỉ bằng 1/6 mức lương lẽ ra sẽ trả cho thực tập sinh.

Chương trình thực tập của Deloitte - thường kéo dài 2-6 tuần, tùy bộ phận - được thiết kế cho sinh viên đại học và những người có ý định học cao học. “Đối thủ” trong ngành tư vấn của Deloitte là PwC cũng hủy chương trình thực tập dành cho 400 sinh viên đại học. Theo BBC, PwC bù đắp cho sinh viên bằng cách bảo đảm một suất trong chương trình đào tạo cho sinh viên tốt nghiệp khi họ ra trường vào năm sau.

Khảo sát các công ty thuộc Hiệp hội các trường đại học và người sử dụng lao động quốc gia (Mỹ) ngày 17-4 cho thấy 16% doanh nghiệp đã rút lại lời mời thực tập, và 23% đang cân nhắc hủy chương trình thực tập.

Theo Wall Street Journal, học viên cao học cũng khổ bởi kỳ thực tập thường giúp họ có việc làm toàn thời gian sau tốt nghiệp, hoặc là cơ hội gặt hái những kinh nghiệm cần thiết để chuyển nghề. Mercy Iyere, học viên cao học ngành quy hoạch đô thị năm đầu, vẫn đang tìm chỗ thực tập dù biết rằng cánh cửa đã đóng sập ở nhiều nơi. Nếu không tìm được chỗ, Iyere sẽ phải về ở tạm với mẹ và trong thời gian đó có thể tranh thủ học lập trình hoặc tìm việc làm tạm ở kho hàng của Amazon.

“Học cao học không có tận 4 năm giống như đại học mà bạn chỉ có một mùa hè duy nhất để làm việc cho ai đó” - Iyere, từng là nhân viên địa chất, giải thích mối lo của mình.

Thực tập online

Hủy chương trình thực tập là việc chẳng đặng đừng của các công ty, do lẽ đây cũng là cách để phát hiện và chiêu mộ nhân tài. Chính vì thế mà nhiều doanh nghiệp đã tìm đến các giải pháp thay thế, chẳng hạn tổ chức thực tập ảo. Thăm dò của Hiệp hội các trường đại học và người sử dụng lao động quốc gia cho thấy 39% chủ doanh nghiệp có kế hoạch chuyển chương trình thực tập sang mô hình trực tuyến.

Hãng Deloitte cũng gợi ý 350 sinh viên đại học vừa bị hủy chương trình thực tập có thể tham gia chương trình hướng dẫn (mentorship) online kéo dài 4 tuần và không được trả lương. “Các sinh viên sẽ được hướng dẫn và có cơ hội làm việc với nhân viên Deloitte để phát triển kỹ năng và hiểu hơn về cơ hội nghề nghiệp ở Deloitte” - người phát ngôn công ty cho biết.

Theo CNBC, PwC rút chương trình thực tập 10 tuần dành cho gần 2.800 sinh viên đại học xuống thành kỳ thực tập ảo dài 2 tuần. Ngân hàng đầu tư Moelis & Co (New York) cũng thu gọn kỳ thực tập hè xuống còn 4 tuần trực tuyến, đồng thời cam kết sẽ tuyển dụng sinh viên và học viên thạc sĩ quản trị kinh doanh đã hoàn tất khóa thực tập này vào năm sau.

Facebook, Morgan Stanley, PepsiCo và JPMorgan là những tên tuổi lớn khác chuyển từ thực tập offline sang online trong mùa hè này để đảm bảo an toàn sức khỏe trong đại dịch.

Nhưng tất cả chỉ là giải pháp tình thế. Thứ quan trọng nhất của một kỳ thực tập là sinh viên được sống trong môi trường doanh nghiệp, điều mà mọi chương trình thực hiện qua mạng không thể mang lại. “Lãnh đạo doanh nghiệp đang xây dựng chương trình thực tập ảo để giống với trải nghiệm mặt đối mặt nhất có thể, song có nhiều thứ không thể thay thế được như những buổi họp ngẫu hứng bên ly cà phê, trao đổi bên bình nước nóng lạnh hay những lúc vô tình gặp sếp tổng” - Blair Bennett, phó chủ tịch cấp cao phụ trách tuyển dụng tài năng của PepsiCo, nói với báo Washington Post.

Cũng theo Washington Post, giải pháp “thực tập từ xa” không giúp ích gì cho các sinh viên mong chờ được đi thực tập hè để có tiền trang trải cuộc sống. Thực tập ảo về bản chất chỉ giống như chương trình tập huấn nên dĩ nhiên không được trả lương, trong khi nhiều sinh viên không thể chấp nhận làm không lương trong cả mùa hè.

Hãy lạc quan

CNN khuyên các sinh viên bị hụt mất kỳ thực tập hè đừng quá tuyệt vọng, bởi đó không phải là dấu chấm hết cho đường học hành và sự nghiệp của họ. “Ai cũng đều trải qua chuyện này chứ không phải chỉ mình bạn bị kẹt lại còn mọi người đều được đi thực tập. Ai cũng như ai cả thôi” - Chandra Turner, nhà sáng lập và giám đốc điều hành dịch vụ tuyển dụng The Talent Fairy, trấn an.

Tạp chí Fortune cũng cho rằng nên thấy trong nguy có cơ - dịch bệnh này chẳng phải là một khóa học ngắn hạn về cách thích nghi với khủng hoảng hay sao?

Clarissa Garcia, người bắt đầu thực tập tại ứng dụng thương mại điện tử WishSlate Inc. trước khi có dịch COVID-19, đã thấm thía bài học này. Garcia phụ trách truyền thông và quan hệ công chúng, và nhiệm vụ của cô dĩ nhiên trở nên khó khăn và áp lực hơn bao giờ hết khi đại dịch xảy ra.

Nói với Fortune, Garcia cho biết dù mệt mỏi nhưng tình huống khó khăn hiếm có này là dịp để cô hiểu được cách lèo lái một startup trong khủng hoảng. Garcia và các thực tập sinh khác phải họp trực tuyến với CEO công ty qua Skype hằng tuần, và đó là dịp để họ hiểu cách doanh nghiệp đã xoay xở với khó khăn, điều sẽ không có được nếu thực tập trong thời “bình yên”.■

Những người may mắn Deborah Ludman, sinh viên năm 3 Đại học Gettysburg, là một trong những người may mắn khi kỳ thực tập hè với Ngân hàng Hoa Kỳ không bị hủy cũng chẳng bị hoãn. Theo CNBC, nhà băng này vẫn cam kết nhận hơn 2.000 thực tập sinh và trả lương đầy đủ suốt chương trình 10 tuần bắt đầu từ tháng 6. Ludman cho biết ngân hàng đã khảo sát các thực tập sinh để bảo đảm ai cũng có máy tính và kết nối Internet, phòng trường hợp phải làm việc từ xa trong kỳ thực tập. “Tôi siêu hạnh phúc vì vẫn được thực tập. Tôi biết nhiều bạn xin thực tập ở các nhà băng nhỏ hơn đã bị hủy chương trình. Thật tệ khi nhiều người không còn cơ hội trải nghiệm thực tế khi còn 1 năm nữa là ra trường” - Ludman nói với CNBC. Một người may mắn khác là Gabrielle Alias, sinh viên năm cuối Đại học Babson College. Alias đã đủ điều kiện tốt nghiệp và lẽ ra sẽ ra trường vào tháng 5 nếu chương trình học không bị dịch bệnh làm gián đoạn. “Tôi được nhận thực tập ở London trong một công ty phát hành âm nhạc, một công việc trong mơ ở thành phố tôi yêu thích nhất - Alias kể với CNBC - Chương trình được hoãn đến tháng 10 nhưng ơn Chúa là nó không bị hủy”.