Phóng to

Vệ tinh UARS của NASA sẽ vỡ tung thành những mảnh khi đi vào khí quyển và rớt xuống Trái đất - Ảnh: AFP

Theo báo Daily Mail, vệ tinh nghiên cứu thượng tầng khí quyển của NASA có tên UARS được đưa lên vũ trụ năm 1991 để theo dõi thời tiết, đã hết nhiên liệu từ năm 2005. Vệ tinh có độ lớn như một chiếc xe buýt, sẽ vỡ ra khi vào khí quyển Trái đất và tạo thành những mảnh kim loại khổng lồ. Khi rơi xuống đất, nó di chuyển với tốc độ khoảng 30.000 km/giờ.

Năm 2002, NASA đã thử tiến hành một cuộc kiểm tra về những nguy cơ khi vệ tinh này rơi xuống Trái đất và rút ra kết luận: chỉ 532/ 5.668kg trọng lượng của UARS là còn lại khi vào bầu khí quyển. Khi UARS vỡ ra hơn 100 mảnh, hầu hết những mảnh này sẽ bị đốt cháy và phá hủy trên hành trình đáp xuống mặt đất, chỉ còn 26 mảnh to nhất và đủ “cứng đầu” để di chuyển chạm vào mặt đất, trong đó có mảnh nặng tới 136kg.

NASA dự báo các mảnh vỡ có thể đáp xuống bất kỳ đâu trong khu vực từ giữa bắc vĩ độ 57 đến nam vĩ độ 57 rộng khoảng 12.000km, trừ Bắc Mỹ. Nhưng bề mặt Trái đất gồm nhiều đại dương và các khu vực không có người ở hoặc thưa dân, nên khả năng các mảnh vỡ có thể gây hại cho một người nào đó là “cực kỳ nhỏ”.

Xác suất này chỉ là 1/3.200 khả năng ai đó trong số 9 tỉ người đang sinh sống trên Trái đất sẽ bị miểng văng trúng. Nghĩa là trên một hành tinh mà đến 90% bề mặt không có người ở thì xác suất này là 0,03%. Người phát ngôn của NASA Steve Cole yêu cầu bất kỳ ai thấy mảnh vệ tinh cần tránh xa và thông báo tới nhà chức trách để xử lý, vì mảnh vệ tinh này không chỉ nhiễm xạ hay rất nóng mà còn rất sắc.

NASA cho biết họ chỉ biết trước hai giờ đồng hồ tính từ lúc mảnh vỡ có thể đáp xuống mặt đất và dự báo chỉ có thể chính xác ở vị trí cách 6.000km. Quỹ đạo của vệ tinh đã được NASA cố tình thay đổi, nhưng do điều kiện khí hậu, nó lại rơi sớm hơn dự báo. NASA cũng khẳng định trong 50 năm khám phá vũ trụ, chưa ai bị thương vì một mảnh vỡ của tàu vũ trụ.

Nhiếp ảnh gia thiên văn Thierry Legault đã chụp được hình ảnh vệ tinh khi ở miền bắc nước Pháp. Hình ảnh cho thấy vệ tinh như một quầng sáng lớn khi hướng về Trái đất. Nhà khoa học NASA Mark Matney thừa nhận: “Chúng tôi biết nó sẽ rơi xuống đâu đó và không may là diện tích bị ảnh hưởng có thể là gần như toàn bộ phần thế giới có người sinh sống”.

Theo AFP, giáo sư luật vũ trụ Frans von der Dunk của Đại học Nebraska-Lincoln cho biết Mỹ có thể sẽ phải trả phí tổn nếu có quốc gia nào đó bị thiệt hại khi mảnh tàu vũ trụ rơi, và chi phí bồi thường không giới hạn theo hiến chương về trách nhiệm pháp lý năm 1972 mà Mỹ và 79 quốc gia đã cùng ký. Thiệt hại ở đây bao gồm mất mát về sinh mạng, bị thương hay thiệt hại sức khỏe... Tuy nhiên, vấn đề sẽ nảy sinh khi mảnh vỡ lại rơi vào một nước không ký vào hiến chương này.

Các nhà khoa học cảnh báo vũ trụ đang ngày càng có nhiều rác, và vệ tinh nghiên cứu thượng tầng khí quyền lần này sẽ là con tàu lớn nhất mà NASA mất khả năng điều khiển khi rơi xuống đất trong 32 năm qua. Trước đó năm 1979, tàu Skylab, to gấp 15 lần UARS đã rơi xuống Ấn Độ Dương và Tây Úc, dù NASA dự báo sẽ hạ xuống Nam Phi! Năm 2003, khi tàu vũ trụ Columbia nổ làm toàn bộ phi hành đoàn thiệt mạng, một mảnh đã rơi xuống Texas.