Việc xóa các khu nhà “ổ chuột” không khó nếu có sự đồng lòng, chung sức của chính quyền và người dân. Bằng chứng là ngay tại khu trung tâm TP.HCM, nhiều khu nhà “ổ chuột” được giải quyết triệt để.

Dự án cải tạo kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè được xem là điển hình trong chương trình chỉnh trang đô thị mà TP.HCM đã thực hiện. Với quyết tâm của thành phố, dòng kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè sau 10 năm cải tạo đã thoát khỏi cảnh tù đọng, muỗi mòng và cũng không còn những mái nhà lụp xụp, tối tăm.

Ngang qua dòng kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè ngày nay, khó có thể tưởng tượng được rằng hơn 10 năm trước đây là một “dòng kênh đen” với hàng loạt những khu nhà “ổ chuột” ngả nghiêng, chen chúc.

Kênh Tàu Hủ - Bến Nghé trước đây cũng là điểm nhức nhối về nhà “ổ chuột” ven kênh rạch. Từ khi dự án đầu tư xây dựng Đại lộ Đông Tây (nay là đường Võ Văn Kiệt) được thực hiện, những căn nhà lụp xụp ven kênh đã được di dời. Đến nay, dọc hai bên đường nhiều nhà cao tầng đang mọc lên, dáng dấp một khu đô thị hiện đại đang dần xuất hiện.

Thành phố cũng đang thực hiện nhiều dự án khác như cải tạo kênh và đường dọc kênh Tân Hóa - Lò Gốm nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường và cải thiện tình trạng ngập úng cục bộ cho địa bàn các quận 6, 11, Tân Bình và Tân Phú.

Sở Xây dựng TP.HCM cho biết để chỉnh trang bộ mặt đô thị, từ năm 2006, chính quyền thành phố đã đề ra mục tiêu di dời 15.000 hộ dân sống trên và ven kênh rạch.

Tính đến ngày 30/9/2014, thành phố đã thực hiện di dời 10.356 hộ dân thuộc 26 dự án trên địa bàn các quận 4, 5, 6, 7, 8, 11, 12, Bình Tân, Tân Bình, Tân Phú, Gò Vấp, Bình Thạnh, Thủ Đức và huyện Bình Chánh (đạt gần 70%).

Như vậy trên địa bàn hiện còn 4.428 hộ dân sinh sống ven bờ kênh rạch thuộc diện phải giải tỏa, di dời.

Tuy nhiên, việc hoàn thành chỉ tiêu di dời hơn 4.400 hộ còn lại đang gặp nhiều khó khăn. Theo Sở Xây dựng TP.HCM, nguyên nhân chủ yếu làm chậm việc di dời các hộ sống ven kênh rạch là do thiếu vốn.

Từ năm 2008, thành phố đã cắt nguồn ngân sách thực hiện chương trình này mà thay vào đó là phương thức xã hội hóa. Các nhà đầu tư xây dựng chung cư, khu dân cư sẽ được bù lại bằng việc sử dụng phần đất đã giải tỏa.

Tuy nhiên, vì phần lớn diện tích đất giải tỏa được sử dụng phục vụ thi công kè chống xói lở, công viên, làm đường dẫn đến không còn quỹ đất cho kinh doanh. Điều này làm giảm thu hút đối với các nhà đầu tư.

Để tháo gỡ khó khăn về vốn phục vụ công tác di dời các hộ dân ven kênh rạch, tại buổi làm việc với các sở, ngành chức năng gần đây, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Hữu Tín đã chỉ đạo Sở Xây dựng và các quận, huyện rà soát lại quỹ nhà tái định cư.

Tùy theo tình hình thực tế tại mỗi dự án có thể linh động bán bớt một số căn hộ, nền đất tái định cư nhằm tạo vốn cho công tác di dời, bồi thường.

Quyết tâm thực hiện mục tiêu đã đề ra, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Hữu Tín yêu cầu các cơ quan liên quan ngay trong năm 2015, tập trung thực hiện di dời toàn bộ 4.400 hộ dân còn lại nhằm xóa dứt điểm các khu nhà “ổ chuột” ven kênh rạch trên địa bàn.