Ngày 19-8, thông tin từ UBND TP.HCM cho biết UBND TP đã có báo cáo tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí (2006-2016).

UBND TP.HCM nhận định tình hình tham nhũng vẫn còn diễn biến phức tạp; công tác phát hiện, xử lý tham nhũng chưa đáp ứng yêu cầu: số vụ việc, vụ án tham nhũng được phát hiện còn ít, việc xử lý còn kéo dài, chưa nghiêm, thu hồi tài sản đạt kết quả thấp, gây tâm lý bức xúc và hoài nghi trong xã hội về quyết tâm phòng, chống tham nhũng của TP.

Chưa kiểm soát được thu nhập và tiêu dùng của người có chức vụ

Theo báo cáo, việc triển khai công tác kê khai minh bạch tài sản, thu nhập của cán bộ công chức, viên chức trong 10 năm qua được thực hiện cơ bản đúng thời gian, đúng trình tự thủ tục theo quy định.

Tuy nhiên, việc kê khai chưa phát huy hiệu quả cao, còn nặng hình thức, chủ yếu quản lý bản kê khai, chỉ sử dụng khi có vấn đề phản ánh, tố cáo, chưa được kiểm tra, xác minh giữa tài sản kê khai và tài sản thực tế cũng như nguồn gốc tài sản của người kê khai.

Trong thời gian từ ngày 1-1-2007 đến 30-6-2016, đã xảy ra 1 trường hợp xác minh việc kê khai tài sản, thu nhập và đã bị kết luận kê khai không trung thực.

Theo đó, kết luận số 63/KL-UBND ngày 5-6-2014 của chủ tịch UBND huyện Bình Chánh kết luận ông Hà Đức An - chuyên viên Đội quản lý trật tự đô thị thuộc Phòng Quản lý đô thị huyện Bình Chánh không trung thực trong kê khai tài sản, thu nhập.

Đến nay, 100% đơn vị trực thuộc trên địa bàn TP  đã thực hiện việc thanh toán, trả lương qua tài khoản. Nhìn chung việc trả lương qua tài khoản được thực hiện tốt, an toàn, hạn chế việc giữ tiền mặt quá lớn tại các cơ quan, đơn vị, đây là bước khởi đầu quan trọng để tiến tới hạn chế dùng tiền mặt, góp phần kiểm soát thu nhập, phòng ngừa tham nhũng.

Tuy nhiên, việc thanh toán bằng tiền mặt còn phổ biến, vẫn chưa kiểm soát được các nguồn thu nhập khác ngoài lương của đối tượng hưởng lương từ ngân sách, nhất là chưa kiểm soát được thu nhập, tiêu dùng của người có chức vụ, quyền hạn; việc mua bán tài sản có giá trị lớn chưa được thanh toán qua tài khoản.

Tặng quà hối lộ vẫn ngấm ngầm xảy ra

Theo UBND TP, hầu hết các đám cưới, đám tang tại các gia đình của cán bộ công chức được tổ chức gọn nhẹ, khoa học, thủ tục đơn giản, giảm bớt chi phí nhưng vẫn đảm bảo giữ được nét văn hóa truyền thống của người Á Đông, qua đó đã góp phần tổ chức, tuyên truyền, vận động toàn dân thực hiện tốt theo nếp sống văn hóa mới.

Đặc biệt, những việc như mừng nhà mới, nhận chức vụ, tổ chức sinh nhật, việc nhận bằng cấp, học hàm, học vị, danh hiệu thi đua, khen thưởng… đã giảm đáng kể, không còn tổ chức rình rang.

Tuy nhiên, trong thực tế, việc tặng quà để được việc, nhận quà biếu có tính chất hối lộ vẫn còn ngấm ngầm diễn ra, rất khó phát hiện, khó định giá quà tặng nào là vi phạm, thiếu cơ chế giám sát.

Do đó, không thể phát hiện được ai nhận quà sai quy định mà không nộp lại để xử lý; đồng thời cũng khó phân định mức khen thưởng cho người nhận quà và nộp lại quà tặng.  

Vẫn còn tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức còn có thái độ cáu gắt, nhũng nhiễu với cá nhân, tổ chức khi đến giải quyết công việc tại cơ quan, đơn vị; chưa đảm bảo giờ giấc làm việc.

Trong khi đó, một bộ phận không nhỏ doanh nghiệp, người dân ít quan tâm đến vấn đề phòng, chống tham nhũng, coi việc phòng, chống tham nhũng là nhiệm vụ của Nhà nước, không xem là trách nhiệm của mình nên chưa quyết liệt trong việc đấu tranh với các biểu hiện tiêu cực, tham nhũng.

Thực tế, một bộ phận người dân, doanh nghiệp xuất hiện tâm lý khi giao dịch, tiếp xúc với cơ quan, đơn vị cần phải “lót tay”, chấp nhận tiêu cực, tham nhũng hoặc tìm cách tác động bằng nhiều hình thức khác nhau đối với cán bộ, công chức với mục đích được thuận lợi, suông sẻ trong công việc mà chưa chú trọng đến hành vi góp phần tham nhũng, tiêu cực.

Qua thống kê, tổng hợp từ các cơ quan, đơn vị đã xảy ra 147 trường hợp cán bộ, công chức, viên chức vi phạm quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp đã bị xử lý. Có 23 trường hợp xử lý người đứng đầu do thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng.