Mặc dù TP.HCM đặt mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025 sẽ di dời được 6.500 căn nhà trên và ven kênh rạch nhưng hơn 2 năm nay, TP chỉ mới di dời được 657 căn. Với tiến độ này, TP.HCM khó hoàn thành mục tiêu đề ra.

Đến năm 2025, chỉ di dời được khoảng 65% chỉ tiêu đề ra

Tại họp báo về kinh tế - xã hội chiều 16-11, Tuổi Trẻ Online đặt câu hỏi với Sở Xây dựng TP.HCM về những khó khăn trong công tác di dời nhà ở trên, ven kênh rạch và giải pháp sắp tới.

Trả lời câu hỏi, ông Lý Thanh Long - chánh văn phòng Sở Xây dựng TP.HCM - cho biết với mục tiêu di dời 6.500 căn nhà trên và ven kênh rạch, TP tập trung vào hai nhóm ưu tiên là 17 dự án sử dụng vốn ngân sách (trong đó có 3 dự án thực hiện mục tiêu kép, vừa giải quyết nhu cầu thoát nước để chống ngập, vừa di dời nhà trên và ven kênh rạch) và 14 dự án đã triển khai các bước chuẩn bị đầu tư trong giai đoạn 2016 - 2020.

Đến hết quý 2-2023, TP đã bồi thường, di dời được 657/6.500 căn, gồm 1 dự án đã hoàn thành và 7 dự án dự kiến hoàn thành công tác di dời trước ngày 30-4-2025.

Trong đó, trọng tâm là dự án rạch Xuyên Tâm (2.134 căn) đã được UBND TP phê duyệt dự án đầu tư, dự án bờ bắc kênh Đôi (1.017 căn) đã được Sở Xây dựng báo cáo trình UBND TP phê duyệt báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, dự kiến trình HĐND TP thông qua chủ trương đầu tư công vào kỳ họp cuối năm 2023.

Dự kiến đến hết năm 2025, TP.HCM sẽ bồi thường, di dời được 4.250/6.500 căn, chỉ đạt 65% chỉ tiêu.

Với các dự án có vốn ngoài ngân sách, từ năm 2020 không còn hình thức hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao). Nhà đầu tư không được thanh toán bằng quỹ đất, mà chỉ có thể khai thác, kinh doanh trên phần diện tích đất sau khi đã di dời nên không hấp dẫn được nhà đầu tư.

Do đó, UBND TP không đưa chỉ tiêu hoàn thành bồi thường, di dời của nhóm này mà giao cho sở ngành, quận huyện tập trung các bước để sớm đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư sau năm 2025.

Cho người dân sống ven kênh rạch tiếp cận nhà ở xã hội

Thời gian qua, Sở Xây dựng đã thành lập các tổ công tác liên ngành để chuẩn bị thủ tục thực hiện ba tuyến rạch trên địa bàn quận 7 và dự án bờ nam kênh Đôi, quận 8. Trong thời gian tới, các dự án sử dụng vốn ngoài ngân sách sẽ sớm được triển khai thực hiện.

Thông tin thêm, ông Long cho biết hiện nay các dự án di dời gặp khó khăn về nguồn vốn ngân sách do TP còn nhiều dự án hạ tầng cấp bách, ưu tiên khác. Sở Xây dựng đã có nhiều kiến nghị Sở Kế hoạch và Đầu tư, UBND TP ưu tiên đưa các dự án di dời nhà ở trên và ven kênh rạch vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025.

Theo chỉ đạo của UBND TP, sau khi Quốc hội cho phép TP sử dụng nguồn vốn dự kiến tăng thêm trong giai đoạn trung hạn 2021 - 2025, Sở Kế hoạch và Đầu tư TP sẽ xem xét đề xuất bố trí vốn cho các dự án.

Ngoài ra, hiện nay, đa số các dự án di dời nhà trên và ven kênh rạch đều có pháp lý nhà đất phức tạp như nhà không có pháp lý về quyền sử dụng đất, nhà lấn chiếm, nhà có một phần trên đất một phần trên kênh rạch… dẫn đến việc hiệp thương, bồi thường chậm, làm dự án kéo dài. Nhiều trường hợp tiếp tục khiếu nại, chưa đồng ý nhận tiền bồi thường và bàn giao mặt bằng.

Trước những khó khăn vướng mắc, Sở Xây dựng đã kiến nghị UBND TP giao Sở Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn UBND các quận huyện, cụ thể là quận 6 xử lý dứt điểm 88 căn chưa di dời do khiếu nại về chính sách, đơn giá bồi thường của dự án kênh Hàng Bàng giai đoạn 2.

Sở Xây dựng đã đề xuất UBND TP giải pháp thí điểm cho các hộ gia đình đang sống trên và ven kênh rạch được thuê nhà ở xã hội (hoặc thuê mua tùy khả năng) để người dân ổn định cuộc sống.

Tăng tốc di dời nhà ven, trên kênh rạch

Di dời nhà ven, trên kênh rạch được xác định là một trong những chương trình hành động và nhiệm vụ quan trọng nhất của TP.HCM nhưng tiến độ rất chậm. Nguyên nhân vẫn là câu chuyện thiếu vốn và cơ chế.