Nhiều chung cư trong cụm chung cư Ngô Gia Tự (Q.10, TP.HCM) xập xệ, xuống cấp nghiêm trọng - Ảnh: TIẾN LONG

Đó là một trong những phương án được UBND TP.HCM kiến nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu bổ sung vào dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số điều của Nghị định số 101/2015 của Chính phủ về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ nhằm đẩy nhanh tiến độ tháo dỡ, xây dựng mới các chung cư cũ trên địa bàn.

Theo quy định hiện nay, việc tháo dỡ, xây dựng mới chung cư cũ phải được sự đồng thuận 100% của các chủ sở hữu nhà chung cư.

Nghị định số 101/2015 quy định: "Thời hạn để cộng đồng chủ sở hữu nhà chung cư được toàn quyền quyết định lựa chọn nhà đầu tư và quyết định phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; cụ thể là 3 tháng đối với chung cư nguy hiểm và 12 tháng đối với chung cư hư hỏng nặng.

Quá thời gian nêu trên mà chủ sở hữu nhà chung cư không lựa chọn được nhà đầu tư thì nhà nước có trách nhiệm tổ chức thực hiện phá dỡ và lựa chọn nhà đầu tư để xây dựng mới chung cư".

Tuy nhiên, UBND TP.HCM nêu thực tế hết thời gian cho phép nhưng người dân vẫn không thỏa thuận được phương thức bồi thường với nhà đầu tư, một số trường hợp đạt được đồng thuận nhưng sau đó lại đề nghị thay đổi phương thức từ nhận tiền sang nhận nhà hoặc ngược lại.

Chưa kể, chủ đầu tư chưa thỏa thuận được phương thức bồi thường cụ thể với tất cả chủ sở hữu nên rất bị động trong việc triển khai thực hiện do vừa phải chuẩn bị cả tiền mặt để bồi thường, giải quyết chi phí tạm cư, vừa phải xây dựng quỹ nhà để phục vụ tái định cư.

Bên cạnh đó, việc tính toán giá trị bồi thường nhà ở cũ, giá trị nhà ở mới, giá trị chênh lệch vị trí giữa nhà ở cũ và nhà ở mới rất phức tạp.

Do đó, UBND TP.HCM kiến nghị trong trường hợp Nhà nước trực tiếp đầu tư cải tạo, xây dựng mới chung cư hư hỏng nặng, nguy hiểm thì thực hiện việc bồi thường, tái định cư theo hai phương án:

Phương án 1, quy định cụ thể chỉ bồi thường, tái định cư bằng căn hộ.

Phương án 2, vẫn quy định hai phương thức bồi thường bằng tiền hoặc căn hộ. Nhà nước sẽ cưỡng chế thực hiện việc tháo dỡ để đầu tư cải tạo, xây dựng mới chung cư hư hỏng nặng, nguy hiểm khi có từ 50% chủ sở hữu căn hộ đồng ý và chủ sở hữu bị cưỡng chế sẽ được bồi thường, hỗ trợ bằng tiền với mức bằng với giá trị trung bình của các chủ sở hữu đã chấp thuận.

Chung cư Trúc Giang (Q. 4, TP.HCM) xuống cấp nặng nhưng vẫn trầy trật chưa được cải tạo, xây dựng mới - Ảnh: THANH YẾN

Cũng theo văn bản này, hiện TP.HCM có 474 chung cư cũ xây dựng trước năm 1975 nhưng trong nhiệm kỳ qua chỉ tháo dỡ được khoảng 10 chung cư cũ.

Hàng loạt chung cư xuống cấp, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho cư dân, mất mỹ quan đô thị nhưng các quy định về tháo dỡ, chấp thuận chủ đầu tư đang làm khó nhà đầu tư và cả nhà nước.

Trong số này có thể kể đến một số chung cư như: chung cư Nguyễn Thiện Thuật (Q.3), cư xá Vĩnh Hội (Q.4), chung cư Viễn Đông (Q.5), chung cư Ngô Gia Tự, Ấn Quang (Q.10), chung cư Tân Phước (Q.11); chung cư Thanh Đa (Q.Bình Thạnh)...

Ngoài nội dung về bồi thường, tái định cư, UBND TP.HCM cũng kiến nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu bổ sung vào dự thảo nghị định nội dung quy định về tỉ lệ đồng thuận của các chủ sở hữu tại hội nghị nhà chung cư để lựa chọn chủ đầu tư đổi với chung cư có kết luận kiểm định cấp C là 80%. 

UBND TP.HCM lưu ý đây là tỉ lệ đồng thuận để lựa chọn chủ đầu tư chứ không phải là tỉ lệ đồng thuận để tháo dỡ xây dựng lại nhà chung cư.

Sửa Luật nhà ở, gỡ vướng cho cải tạo chung cư cũ

TTO - Cho ý kiến về đề án cải tạo chung cư cũ trên địa bàn Hà Nội, Bộ Xây dựng cho biết sẽ đề xuất với cấp có thẩm quyền sửa đổi Luật nhà ở 2014 để tạo thuận lợi cho cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư cũ thời gian tới.