Việc TP.HCM ban hành định mức đơn giá là tin vui cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư đang và chuẩn bị tham gia đầu tư, vận hành xe buýt điện. Cùng với quyết định này, hiện các doanh nghiệp, nhà đầu tư cũng đang chờ thành phố thông qua đề án giao thông xanh với loạt chính sách hỗ trợ đặc biệt để trong vòng 5 năm tới sẽ phủ sóng xe buýt điện.

Gỡ nút thắt cho doanh nghiệp vận hành buýt điện

Trên thực tế, TP.HCM bắt đầu thí điểm tuyến xe buýt điện đầu tiên từ tháng 3-2022. Đó là tuyến D4 (Vinhome Grand Park - bến xe buýt Sài Gòn). Kể từ khi đi vào hoạt động, tuyến D4 đã đem lại những tín hiệu tích cực, khối lượng vận chuyển của tuyến ngày một tăng dần, có nhiều ý kiến khen ngợi, đánh giá tốt về chất lượng dịch vụ.

Kết quả khảo sát hài lòng của hành khách, đánh giá theo quý đều đạt trên 89-95 điểm (thang điểm 100). Còn căn cứ bộ tiêu chí đánh giá chất lượng dịch vụ của Trung tâm Quản lý giao thông công cộng, tuyến xe buýt điện D4 đang được đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ với số điểm đạt được là 100/100 điểm.

Tuy nhiên, một trong những khó khăn thời gian qua là buýt điện hoạt động tại thành phố chưa có đơn giá định mức. Bởi vậy tuyến thí điểm này được áp dụng theo đơn giá của xe buýt xài nhiên liệu khí nén thiên nhiên (CNG). Với quyết định ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật của thành phố, đơn giá cho xe buýt điện sẽ được tính đúng tính đủ, cao hơn đơn giá của xe CNG. Đây là tin vui cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư đang và chuẩn bị tham gia đầu tư, vận hành xe buýt điện trên địa bàn thành phố.

Tại quyết định ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật, UBND TP.HCM giao Sở Giao thông công chánh TP.HCM chủ trì, phối hợp Sở Tài chính và các đơn vị tổ chức triển khai thực hiện công tác đấu thầu; đặt hàng cung ứng dịch vụ công ích đúng quy định. Đồng thời thường xuyên tổ chức rà soát những nội dung chưa hợp lý (nếu có) để tổng hợp, tham mưu, báo cáo thành phố xem xét điều chỉnh kịp thời.

Hướng tới giao thông xanh - thành phố xanh

Giao thông xanh - thành phố xanh là một trong những xu hướng toàn cầu mà nhiều quốc gia trên thế giới đang đeo đuổi. Hiện nay, các thành phố lớn như Los Angeles, Seattle, Copenhagen, Amsterdam, Quảng Châu và Nam Kinh đặt mục tiêu chuyển đổi hoàn toàn đội xe của họ sang xe điện vào năm 2030 hoặc sớm hơn. Đặc biệt các thành phố của Trung Quốc như Thâm Quyến, Quảng Châu và Đại Liên đã hoàn thành quá trình này với lần lượt là 16.000, 11.000 và 4.600 xe.

Những năm qua, thành phố cũng đã có những bước chuyển mình theo hướng đi này. Đến nay hệ thống xe buýt TP.HCM đã có khoảng 31% xe buýt sử dụng năng lượng xanh, năng lượng sạch thân thiện với môi trường. Trong đó có 18 tuyến xe buýt điện đang khai thác, gồm 17 tuyến kết nối metro số 1 của Công ty cổ phần Xe khách Phương Trang và tuyến D4 do Công ty TNHH dịch vụ vận tải sinh thái VinBus vận hành.

Cùng với việc ban hành định mức đơn giá, Sở Giao thông công chánh TP.HCM cũng đang xây dựng đề án với các chính sách hỗ trợ chuyển đổi xe buýt sang sử dụng điện. Điểm nổi bật của đề án là chính sách cho vay vốn 85%, đơn vị vận tải chỉ trả lãi suất theo mức cố định là 3%/năm trong vòng 7 năm. Đây được xem là hỗ trợ tốt nhất từ trước đến nay trong lĩnh vực xe buýt tại TP.HCM.

Bên cạnh đó, đề án đề xuất từ nay đến năm 2030, TP.HCM sẽ bố trí vốn đầu tư công và kêu gọi doanh nghiệp tham gia đầu tư phủ kín các bến bãi, depot xe buýt và các bến xe khách. Các trạm sạc này sẽ tuân theo một tiêu chuẩn chung, đảm bảo khả năng sạc cho tất cả các dòng xe mà không bị ảnh hưởng bởi công nghệ độc quyền của một nhà sản xuất.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Ngô Hải Đường - trưởng phòng quản lý vận tải (Sở Giao thông công chánh TP.HCM) - cho biết ngoài 18 tuyến và các trạm sạc đã được vận hành, hiện nay nhiều doanh nghiệp, nhà đầu tư cũng đã đề xuất thành phố tham gia đầu tư phát triển hạ tầng, xe buýt điện.

"Với các chính sách như hỗ trợ được đề xuất trong đề án, thành phố đặt mục tiêu từ nay đến 2030 sẽ hoàn thành chuyển đổi 100% xe buýt sang sử dụng điện, năng lượng xanh. Các tuyến xe buýt điện sẽ được đấu thầu rộng rãi để lựa chọn nhà thầu cung cấp dịch vụ theo quy định", ông Đường cho biết.

TP.HCM muốn phủ xe buýt điện vào năm 2030: Làm sao để khả thi?

TP.HCM đang xây dựng một đề án phát triển giao thông xanh quy mô với kỳ vọng xe buýt điện sẽ 'xanh hóa' xe buýt từ nay đến năm 2030. Dự kiến đề án này sẽ được UBND TP.HCM trình HĐND TP.HCM thông qua nghị quyết tại kỳ họp tháng 12-2024.