Tổng thống Robert Mugabe (giữa) tiếp xúc với các đặc phái viên tại Nhà khách chính phủ ở thủ đô Harare - Ảnh: REUTERS

Hiện tại, ông Mugabe đang bị quản thúc tại nhà riêng ở thủ đô Harare sau khi quân đội Zimbabwe động binh giành quyền kiểm soát chính quyền từ hôm thứ Tư (15-11). 

Cuộc đấu đá giành quyền thừa kế chiếc ghế tổng thống Zimbabwe giữa Đệ nhất phu nhân Grace Mugabe và phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa là nguyên nhân dẫn đến cơn binh biến.

Chưa có thông tin chính thức về kết quả các cuộc nói chuyện giữa ông Mugabe với các đặc phái viên khu vực và tướng lĩnh quân đội. Tuy nhiên, đài BBC dẫn các nguồn tin nội bộ nói ông Mugabe cho đến giờ vẫn cự tuyệt ý tưởng từ bỏ quyền lực.

"Tôi nghĩ ông ấy đang cố tình câu giờ" - một nguồn tin trong quân đội tiết lộ với hãng tin AFP. Một số nhà quan sát thì cho rằng ông Mugabe có thể đang tìm kiếm sự đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình trước khi từ chức.

Lãnh đạo đối lập Zimbabwe Morgan Tsvangirai trước đó kêu gọi Tổng thống Mugabe "từ chức ngay lập tức vì lợi ích của dân tộc".

Nếu quân đội Zimbabwe, bằng cách nào đó, thuyết phục được Tổng thống Mugabe từ nhiệm, điều đó sẽ hợp thức hóa hành động can thiệp vào chính quyền của họ. 

Cuộc "đảo chính" lặng lẽ hôm thứ Tư ít ra không gây hoang mang nhiều trong dân chúng Zimbabwe, có chăng họ chỉ hơi bất ngờ. "Quân đội đã làm một điều tốt. Họ sẽ bảo đảm chúng tôi có một chính quyền chuyển giao" - một người bán sách ở thủ đô Harare nêu quan điểm.

Tổng thống Robert Mugabe (trái) chụp ảnh với tướng Constantino Chiwenga, chỉ huy quân đội Zimbabwe, ở Nhà khách Chính phủ tại thủ đô Harare, ngày 16-11 - Ảnh: REUTERS

Châu Phi muốn gì ở Zimbabwe?

Nam Phi đã và đang tiếp nhận hàng triệu người Zimbabwe rời bỏ đất nước ra đi sau khi nền kinh tế nước này sụp đổ năm 2008. Do đó, Nam Phi đặc biệt muốn nhìn thấy sự ổn định được tái lập ở Zimbabwe.

Bộ trưởng Quốc phòng Nosiviwe Maphisa-Nqakula và Bộ trưởng Nội vụ Bongani Bongo của Nam Phi là các đặc phái viên đại diện cho Cộng đồng Phát triển nam châu Phi (SADC) tiếp xúc với Tổng thống Mugabe.

SADC hôm qua đã tổ chức cuộc họp khẩn ở Botswana để thảo luận tình hình Zimababwe. Tổ chức này kêu gọi Zimbabwe "dàn xếp các thách thức chính trị bằng các biện pháp hòa bình", theo AFP.

Liên minh châu Phi (AU) tuyên bố sẽ không chấp nhận nếu quân đội Zimbabwe có hành động tiếm quyền. Lãnh đạo AU và Tổng thống Guinea - ông Alpha Condé kêu gọi quân đội Zimbabwe "quay lại doanh trại và trả lại trật tự hiến pháp".