Phóng to

TNS John Kerry (bên trái), người vừa được Tổng thống Obama đề cử vào vị trí ngoại trưởng ngày 21-12 - Ảnh: AP

Thượng nghị sĩ bang Massachusetts John Kerry, người được cho là có đầy đủ kinh nghiệm, tính cách bên ngoài và kỹ năng xây dựng quan hệ giúp ông có thể thay thế bà Hillary Clinton, bộ trưởng sắp từ nhiệm. Ông Obama ca ngợi thượng nghị sĩ từng tham gia chiến tranh ở Việt Nam đã có một “sự nghiệp xuất sắc khác thường ở thượng viện”.

“Trong nhiều năm, John đã giành được sự tôn trọng và tin tưởng của các nhà lãnh đạo trên toàn thế giới. Ông ấy sẽ không cần nhiều trải nghiệm nghề dạy nghề với cương vị này - ông Obama nói - Tôi cho rằng có thể nói ít người biết nhiều tổng thống và thủ tướng hay nắm vững chính sách ngoại giao của chúng ta như ông John Kerry, điều đó khiến ông là lựa chọn hoàn hảo để lãnh đạo ngành ngoại giao Mỹ trong những năm tới”.

Ông Kerry thực sự có rất nhiều kinh nghiệm đối ngoại và đã công cán nước ngoài liên tục đại diện cho chính quyền Obama. Đáng chú ý nhất ông là người đã sang Pakistan để hàn gắn quan hệ sau hàng loạt sự cố, bao gồm vụ tập kích tiêu diệt thủ lĩnh Al Qaeda Osama bin Laden của quân đội Mỹ trên lãnh thổ Pakistan.

“John đóng vai trò trung tâm trong mọi cuộc tranh luận lớn về chính sách đối ngoại suốt gần 30 năm”, ông Obama nói. Ông cũng cho rằng ông Kerry nhận được sự tôn trọng và tin tưởng từ các đồng nghiệp tại thượng viện, cả ở hai đảng Dân chủ và Cộng hòa. Bà Clinton không có mặt lúc ông Obama tuyên bố đề cử của mình vì đang trị bệnh, nhưng ra một tuyên bố nói lựa chọn của tổng thống là “tuyệt vời”.

Bà nói ông Kerry đã là “đối tác tin cậy của bà trong các thách thức đối ngoại lớn” và nói ông có vai trò quan trọng trong việc chấm dứt chiến tranh ở Iraq cũng như cho “quá trình chuyển đổi có trách nhiệm ở Afghanistan. Ông ấy còn giúp thông qua đạo luật quan trọng cho Pakistan và cùng với Nga đạt được thỏa thuận về hiệp ước START mới”.

“John Kerry đã được thử sức, trong chiến tranh, trong chính quyền và trong ngoại giao, lần nào ông cũng chứng tỏ được khí phách của ông - bà nói - Thượng nghị sĩ Kerry đã đấu tranh cho các nhà ngoại giao và những chuyên gia về phát triển của chúng ta, để thúc đẩy sứ mệnh của họ và sự lãnh đạo toàn cầu của nước Mỹ”.

Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Susan Rice từng được coi là ứng viên hàng đầu cho cương vị này, nhưng bà rút lui sau khi bị phe Cộng hòa chỉ trích dữ dội vì đưa ra thông tin sai lạc về vụ tấn công với phái bộ ngoại giao Mỹ ở thành phố Benghazi, Libya. Trái với bà Rice, đề cử ông Kerry nhiều khả năng sẽ được Quốc hội Mỹ thông qua nhanh chóng. Người đứng đầu phe thiểu số trong thượng viện Mitch McConnell nói với CNN rằng ông Kerry là “một lựa chọn dễ thông qua với thượng viện”.

Ông Kerry sinh ở Denver ngày 11-12-1943, sống hầu hết thời thơ ấu ở nước ngoài. Ông từng sống ở Berlin rồi theo học một trường nội trú ở Thụy Sĩ năm 11 tuổi. Sau khi tốt nghiệp Đại học Yale năm 1966, Kerry tham gia chiến tranh Việt Nam với quân hàm thiếu úy trong hải quân Mỹ. Ông từng tham gia các chiến dịch của quân Mỹ ở đồng bằng sông Cửu Long.

Đầu những năm 1970, ông được về Mỹ và được dư luận chú ý với vai trò người đứng đầu nhóm các cựu binh phản đối chiến tranh. Ông đã ra điều trần phản đối chiến tranh trước Ủy ban đối ngoại của thượng viện. Năm 1972, ông tranh cử lần đầu, nhưng thất cử trong cuộc đua ghế nghị sĩ Massachusetts. Ông chính thức bước vào chính trường năm 1982 với cương vị phó thống đốc dưới quyền thống đốc Massachusetts khi đó là Michael Dukakis. Hai năm sau Kerry thắng cử trong cuộc đua vào thượng viện, nơi ông sẽ giữ ghế thượng nghị sĩ trong năm nhiệm kỳ liên tiếp.

Trong cuộc bầu cử tổng thống 2004, chiến thắng thuộc về tổng thống đương nhiệm khi đó George W. Bush với số phiếu đại cử tri là 292-252. Bush cũng có nhiều hơn Kerry 3 triệu phiếu phổ thông. Sau khi thắng cử thượng nghị sĩ lần 5 năm 2008, Kerry đảm nhận cương vị chủ tịch Ủy ban đối ngoại từ tháng 1-2009.

Giống như ông Obama, ông Kerry được đánh giá là có quan điểm đối ngoại ôn hòa và muốn cho những nước như Iran hay Syria cơ hội thương lượng. Ông từng công cán Trung Đông nhiều lần. Ông Kerry cũng rất quan tâm tới biến đổi khí hậu và nhiên liệu.