Tổng thống Myanmar U Htin Kyaw phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Á-Âu (ASEM) tổ chức ở Ulaanbaatar (Mông Cổ) ngày 15-7-2016 - Ảnh: REUTERS

Thông báo trên trang Facebook chính thức của Văn phòng Tổng thống Myanmar cho biết ông U Htin Kyaw đã từ chức ngày 21-3 và lãnh đạo mới sẽ được lựa chọn trong vòng 7 ngày làm việc.

Ông U Htin Kyaw được bầu làm Tổng thống Cộng hòa Liên bang Myanmar từ ngày 15-3-2016. Ông là Tổng thống dân sự đầu tiên của Myanmar kể từ năm 1960.

Những tháng gần đây, truyền thông Myanmar có đồn đoán về sức khỏe của ông Kyaw khi trông thấy sắc diện của ông không được tốt và ông có vẻ ốm đi.

Ngay lập tức, Chánh Văn phòng Tổng thống Myanmar U Zaw Htay phát thông báo Phó tổng thống thứ nhất U Myint Swe sẽ đảm nhận vị trí quyền Tổng thống cho tới khi tìm được lãnh đạo mới trong vòng 7 ngày. 

Chánh văn phòng U Zaw Htay cũng nói thêm Tổng thống U Htin Kyaw đã trải qua đợt điều trị tại Singapore từ hồi tháng 1 vừa qua và luôn mong muốn gác lại hoạt động chính trị. 

Trong khi đó, người phát ngôn đảng Liên đoàn Quốc gia vì dân chủ (NLD) cầm quyền tại Myanmar, ông Aung Shin cho biết tổng thống tiếp theo sẽ là một thành viên của đảng NLD hoặc một người phù hợp với các chính sách của NLD. 

Ông Htin Kwwa, con của một nhà thơ nổi tiếng ở Myanmar, là bạn thuở thiếu thời và là một trong những đồng minh thân cận của Cố vấn Nhà nước Myanmar Aung San Suu Kyi.

Việc ông bất ngờ từ chức được cho là sẽ gây khó khăn cho bà Aung San Suu Kyi trong việc tìm kiếm người thay thế bởi bản thân bà cũng đang gặp khó khăn trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng với cộng đồng người Hồi giáo Rohingya nay đã lên tầm quốc tế.

Bà cố vấn quốc gia Aung San Suu Kyi (trái) và Tổng thống Htin Kyaw sau buổi khai mạc Hội nghị Panglong thế kỷ 21 bàn về giải pháp cho hòa bình tại TP Naypyitaw, ngày 24-5-2017 - Ảnh: REUTERS

Ông Htin Kyaw được nhiều người nhận xét là một người có trái tim nhân hậu. Ông đã tận tụy tham gia nhiều chuyến đi cứu trợ giúp đỡ nạn nhân những vùng đất bị thiên tai tàn phá kể từ năm 2012 khi là thành viên của Quỹ Khin Kyi, được đặt theo tên mẹ của bà Aung San Suu Kyi - lãnh đạo Đảng Liên minh quốc gia vì dân chủ (NLD).

Không ít lần ông từng đi chân đất, lội bùn để trực tiếp đưa hàng cứu trợ đến tận tay các nạn nhân bị thiên tai.

Ngôi sao băng của nền chính trị Myanmar

Ông Htin Kyaw là con thứ hai của nhà thơ nổi tiếng Min Thu Won, thành viên Đảng Liên đoàn quốc gia vì dân chủ (NLD).

Gia đình gốc của ông là nông dân, sống ở ngôi làng cách cố đô Yangon không xa. Ông Htin Kyaw lấy bằng thạc sĩ Kinh tế từ Học viện kinh tế Yangon.

Khi làm công chức, ông được cấp học bổng nhà nước để theo học ngành máy tính tại ĐH London (Anh). Năm 1992, ông từ bỏ vị trí phó giám đốc ở Bộ Tài chính và ngân khố Myanmar để tiếp bước cha và cha vợ tham gia NLD.

Năm 1973, ông Htin Kyaw kết hôn với bà Su Su Lwin, em gái một thành viên sáng lập NLD đồng thời là thành viên thường trực của Quốc hội nước này.

Không có sổ sách nào mô tả về quá trình tham gia chính trị của ông Htin Kyaw, dù có nhiều bằng chứng cho thấy ông từng giúp đỡ những người bạn của mình khi họ ở tù.

Tổng thống Htin Kyaw thường mặc trang phục truyền thống trong các sự kiện chính thức. Trong ảnh: Tổng thống Htin Kyaw đến dự buổi tiệc tối sau khi ông tuyên thệ nhậm chức ở Naypyitaw ngày 30-3-2016 - Ảnh: REUTERS

Ông Htin Kyaw là bạn học của bà Suu Kyi tại Trường trung học Anh ngữ Giám lý (bây giờ là Trường trung học Dagon số 1) vào những năm 1950, trước khi bà Suu Kyi sang Ấn Độ học tiếp. Ông Htin Kyaw nhỏ hơn bà Suu Kyi đúng 1 năm, 1 tháng và 1 ngày tuổi.

Ngoài ra, cha của ông Htin Kyaw và cha của bà Suu Kyi là bạn của nhau trong thời kỳ diễn ra phong trào đòi độc lập dân tộc. Tuy nhiên, em gái ông Htin Kyaw khẳng định mối quan hệ giữa anh trai mình và bà Suu Kyi chỉ bắt đầu sau cuộc nổi dậy đòi dân chủ năm 1988.

Việc ông Htin Kyaw trở thành tổng thống đầu tiên của Myanmar mà không nhận sự hậu thuẫn của quân đội trong hơn 50 năm qua đồng nghĩa với việc 60 triệu người Myanmar đặt hi vọng của họ lên vai vị tân tổng thống 69 tuổi.

Nhiều ý kiến cho rằng ông Htin Kyaw chỉ là nhân vật bù nhìn trong chính phủ và người nắm quyền lực thật sự chính là bà Suu Kyi, chủ tịch Đảng NLD.

Nhưng trong cuộc họp kín với các đại biểu Quốc hội hôm 18-3-2016, bà Suu Kyi đã ca ngợi ông Htin Kyaw là người có lòng trung thành trong máu, có tính kỷ luật và có nhiều tài năng. Bà giải thích đây là những lý do bà đã chọn ông ấy làm tổng thống.