Người ta dễ dàng nhận ra xu hướng là các nhà sản xuất xe hơi của Nhật đang bắt tay vào một quá trình phục hưng các thiết kế cũ và đào sâu vào các thiết kế mang đậm tính cổ điển. 

Những đường cong gợi cảm, phong cách thể thao tiên phong hay ngập tràn công nghệ cao là những cụm từ có thể tóm gọn lại được về phong cách của những chiếc xe hơi tại Tokyo Motor Show năm nay.

Một số nhà sản xuất cố gắng đưa những di sản văn hóa Nhật Bản vào thiết kế của xe hơi, lấy cảm hứng từ thanh kiếm của các samurai, nghệ thuật thạch viên (vườn đá) hoặc khai thác từ các thành tố mang tính truyền thống như wa (có nghĩa là sự hòa hợp) hay ma (có nghĩa là không gian). Một số khác thì nỗ lực đưa mỹ thuật Nhật Bản vào thiết kế của những chiếc xe hơi theo những cách tinh tế để tạo ra sự mới mẻ.

Tuy nhiên, một sự khác biệt hay đổi mới luôn đi kèm với những rủi ro rất lớn.

"Đối với chúng tôi, điều đó thật đáng sợ. Có rất nhiều nhà sản xuất đến từ các nước châu Á khác, vì đó là một thiết kế "made in Japan" rất quan trọng với chúng tôi", ông Ikuo Maeda, giám đốc thiết kế của Mazda cho biết.

Hai chiếc xe concept mới của Mazda là Vision Coupe Concept...

và Kai Concept (dưới) với phong cách thiết kế lấy cảm hứng từ thanh kiếm của samurai. Ảnh: Mazda

Không những thế, áp lực càng bị gia tăng khi ngày càng có những yêu cầu khác như xe tự lái, xe điện, trí tuệ nhân tạo và phương thức giao thông mới. Bên cạnh đó, kỹ thuật sản xuất xe hơi giữa các quốc gia đang ngày càng thu hẹp lại, nhất là với các đối thủ lớn của Nhật như Mỹ, châu Âu hay Hàn Quốc.

Và Nhật Bản đang nhận thấy thiết kế chính là cách để ngành công nghiệp xe hơi nước này bứt phá lần nữa.

Thanh kiếm và khu vườn

Kiểu dáng mới mẻ và "gen Nhật Bản" chính là điểm nổi bật tại Tokyo Motor Show năm nay.

Mazda đã công bố hai chiếc xe concept mới có thiết kế thanh nhã (mà công ty này đặt tên là ngôn ngữ thiết kế Kodo) để định hình cho những thế hệ xe tiếp theo của hãng. Ông Maeda cho hay đường tròn tinh tế hay những mặt lõm của hai chiếc xe concept được lấy cảm hứng từ các đường cong (trong tiếng Nhật là sori) của thanh kiếm samurai.

Honda trong khi đó nhấn mạnh tầm nhìn của mình về một tương lai của những chiếc xe điện với sự ra mắt của Sports EV Concept, một chiếc xe mang phong cách thể thao kết hợp retro. Cùng với chiếc Urban EV Concept được giới thiệu hồi tháng trước tại Frankfurt Motor Show, bộ đôi này của Honda đem đến cho người xem sự ấn tượng về công nghệ cao, và đem đến cảm giác như chúng vừa mới bước ra từ khu phố điện tử Akihabara.

Chiếc Sports EV Concept của Honda tiếp tục thu hút sự quan tâm của công chúng với thiết kế đậm chất công nghệ cao. Ảnh: Honda

Trong khi đó, Toyota cũng đã thử nghiệm một số xu hướng, với hai chiếc SUV dành cho gia đình, một chiếc xe chạy pin nhiên liệu, và chiếc còn lại là một chiếc hybrid.

Ngay cả Mitsubishi và Subaru cũng tận dụng triển lãm này để giới thiệu những xu hướng thiết kế mới mà họ hi vọng sẽ khiến công chúng quan tâm và thúc đẩy doanh số bán hàng.

Nissan cũng có sự quay trở về với chiếc xe concept IMx, cho người xem một cái nhìn khá gần về phong cách thiết kế của hãng trong tương lai. Chiếc crossover chạy điện này cho cảm giác nhẹ nhàng và thanh thoát với những nếp uốn phù hợp, cùng với đó là hệ thống dẫn động thế hệ mới và công nghệ tự lái.

Mẫu xe concept 2020 của Nissan - Ảnh: bloomberg

Tuy nhiên, bên trong của chiếc xe lại đem đến cảm giác thanh thản và bình yên như một… ngôi chùa. Bảng điều khiển bằng gỗ lấy cảm hứng từ cửa trượt shoji của Nhật Bản, trong khi những đường vân sàn và ghế ngồi lại được ảnh hưởng bởi phong cách trang trí đá karesansui trong các khu thạch viên (vườn đá) của Nhật.

Ngay cả tấm tựa đầu cũng gợi lên phong cách của kumiki, hay những câu đố được làm bằng gỗ ghép.

"Chiếc xe phản ánh về triết lý hài hòa của Nhật Bản, hay còn gọi là wa", ông Alfonso Albaisa, phó giám đốc thiết kế của Nissan cho biết.

Mặc dù là một người Mỹ gốc Cuba, tuy nhiên bị ảnh hưởng khá nhiều từ nền văn hóa Nhật Bản, Albaisa lại là một trong những người giỏi nhất trong việc đưa truyền thống văn hóa của nước này vào thiết kế xe hơi.

Chiếc xe concept IMx của Nissan có thiết kế bên ngoài thanh thoát...

tuy nhiên bên trong lại khiến người ta liên tưởng đến hình ảnh một ngôi chùa. Ảnh: Nissan

Một đêm trước khi Tokyo Motor Show khai mạc, Albaisa có một bài trình bày về vẻ đẹp cũng như tinh thần Nhật Bản. Tại đây, ông đã nhắc đến những khái niệm như utsuroi (sự vô thường trong triết lý Phật giáo), iki (sự tinh tế thông qua những thứ đơn giản) hay wabi sabi (vẻ đẹp từ những thứ không hoàn hảo).

"Tôi đã yêu cầu các phòng thiết kế ở khắp thế giới phải tìm hiểu về "bộ gen thiết kế" và giải thích cho tôi biết. Tôi muốn tiếp cận "bộ gen của Nhật Bản" và đảm bảo rằng nó sẽ là sự thay đổi tích cực", ông Albaisa nói.

Sự đơn giản cũng là một yếu tố quan trọng trong xu hướng thiết kế xe hơi mới của Nhật Bản.

"Chúng tôi đã đơn giản hóa chiếc xe và khiến nó trở nên dễ thương và mềm mại hơn. Chúng tôi muốn chiếc xe trở nên đơn giản và dễ hiểu", nhà thiết kế của Sports EV Concept, ông Jun Goto nói.