Kháng thuốc là khi vi trùng lao trong cơ thể kháng hoặc chống lại với một hay nhiều loại thuốc điều trị. Có bệnh nhân chỉ bị kháng thuốc ở mức độ ít nghiêm trọng, nhưng có bệnh nhân kháng thuốc mức độ nặng hơn gọi là “lao đa kháng thuốc”, và có bệnh nhân kháng thuốc mức độ nguy hiểm hơn nữa gọi là “lao siêu kháng thuốc”. Tùy theo mức độ kháng thuốc mà các bác sĩ sẽ lựa chọn phác đồ điều trị khác nhau cho bệnh nhân.

Ước tính, mỗi năm nước ta có 130.000 bệnh nhân mới mắc lao và khoảng 5.100 trường hợp mắc lao đa kháng thuốc. Con số này không phải là nhỏ và gây nhiều khó khăn cho xã hội, ngành Y tế và bệnh nhân vì thời gian điều trị lao kháng thuốc hay lao đa kháng thuốc có thể kéo dài đến hàng năm.

Bên cạnh đó, thuốc điều trị lao kháng thuốc cũng đắt hơn 40 lần so với thuốc điều trị lao thông thường. Thuốc điều trị lao thông thường sử dụng trong 1 phác đồ điều trị là khoảng 50-100USD, nhưng đối với trường hợp lao kháng thuốc thì riêng tiền thuốc đã gần 3.000 USD. Hiện nay, chúng ta đang nhận được hỗ trợ của tổ chức cung ứng thuốc toàn cầu, nên số tiền thuốc điều trị lao kháng thuốc đã giảm còn 2.000 USD/phác đồ. Tuy nhiên, con số này vẫn còn rất cao so với mức sống của nhiều người bệnh hiện nay.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến lao kháng thuốc như: do người bệnh không tuân thủ đúng phác đồ điều trị; do vi trùng lao dễ thay đổi cấu trúc để chống lại thuốc lao, do thuốc điều trị lao hiện nay đã được dùng quá lâu, do thầy thuốc…

Trong đó, nguyên nhân do thầy thuốc được chỉ ra là do bệnh nhân lao đang điều trị tại những cơ sở không dùng theo đúng phác đồ của chương trình phòng chống lao; do thầy thuốc chưa lựa chọn đúng phác đồ điều trị, sử dụng không đủ các thuốc cần thiết cho bệnh nhân, hoặc để bệnh nhân ngưng thuốc lao trong thời gian lâu nhằm điều trị các tác dụng phụ của thuốc, mà không theo dõi đầy đủ...

Tháng 11 tới đây, được sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế Thế giới, Việt Nam sẽ là một trong những quốc gia đầu tiên sử dụng thuốc chống lao mới. Trước mắt, thuốc này sẽ được chỉ định cho khoảng 100 trường hợp mắc lao siêu kháng thuốc trên cả nước.

Bệnh lao có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu tuân thủ đúng phác đồ điều trị.

Để chủ động phòng chống bệnh lao, các bậc phụ huynh cần cho trẻ (từ lúc sinh đến 12 tháng tuổi) tiêm đầy đủ vaccine ngừa lao.