 Phóng to |
Như Nguyễn Bính ghi rõ dưới bài thơ: ông viết bài này ngay sau cuộc biểu tình của học sinh Sài Gòn - Chợ Lớn ngày 19-1-1950. Không rõ tác giả có đưa đăng bài thơ này ở báo nào tại Sài Gòn hay vùng kháng chiến ở Nam bộ đương thời hay không, chỉ biết là ngay sau khi tập kết ra Bắc, Nguyễn Bính đã đăng bài thơ Máu chảy trên đường phố này trên báo Trăm Hoa số 7, ra ngày thứ bảy 22-10-1955, tờ báo tư nhân ở Hà Nội mà chủ nhiệm là Trúc Đường Nguyễn Mạnh Phác, anh ruột Nguyễn Bính (phân biệt với tờ Trăm Hoa do Nguyễn Bính tục bản vào tháng 10-1956).
Bài thơ Máu chảy trên đường phố cho thấy một nét mà chúng ta còn hơi ít được thấy ở tài thơ Nguyễn Bính: khả năng viết các thiên bi hùng ca tranh đấu. Có lẽ người ta chỉ mới biết thoáng qua chất anh hùng ca khi nghe lời bài hát Tiểu đoàn 307. Xin nhớ rằng Nguyễn Bính có cả một tập Ông lão mài gươm viết hồi kháng chiến chín năm (1946 - 1954) ở Nam bộ. Nhà thơ có cốt cách dân gian nhuần nhị đến độ cổ điển này khi đi vào cuộc kháng chiến của toàn dân, đã khá dễ dàng bắt giọng hùng ca. Và với đề tài về cuộc đấu tranh đổ máu của học sinh sinh viên đô thị, nhà thơ còn mô tả và cảm khái bằng âm hưởng bi hùng.
Xin giới thiệu cùng bạn đọc bài thơ có lẽ còn hiếm người biết này.
Máu chảy trên đường phố
(Làm sau cuộc biểu tình của học sinh tại Sài Gòn - Chợ Lớn ngày 19-1-1950)
Những học sinh của Sài Gòn - Chợ LớnBước chân tơ ngày hai buổi tới trườngLắng tai nghe sóng gió dậy ngàn phươngÔi! Bực bội! Bốn bức tường nhỏ hẹp!Ngoài kia vang sắt thép?Ngoài kia rực ánh vàng son?Ngoài kia vui? Sao đây sầu vạn kiếp?Nắng ngoài kia? Đây lạnh buốt tâm hồn?Là những mầm nonHoa chờ trái đợiHồn trong trắng thơm tho trang vở mới,Bàn tay mềm như mái tóc tơ xanhĐàn chim non bay mát rượi kinh thànhTrao hứa hẹn giữa nụ cười kết bạn.Mùa thu năm bốn lămToàn dân làm cách mạngSao vàng mọc, núi sông trào ánh sángKhắp đô thành nhảy múa một màu sonHạnh phúc về quy tụ giữa tim nonHoa độc lập hẹn thơm mùa giải phóng.
***********************
Giặc Pháp thừa cơ Đem binh chiếm đóngChợ Lớn - Sài Gòn hỗn loạn bóng xâm lăngDân chúng âm thầmNuốt hờn ngậm nhụcTrong tay giặc, nghiến răng không khuất phụcGiữa đêm dày hồn vẫn thắm cờ son.Những học sinh của Sài Gòn Chợ LớnLắng tai nghe sóng gió dậy ngàn phươngBước chân tơ ngày hai buổi tới trườngMà cảm thấy như mình đi lạc lốiÔi! Khao khát hoa rừng thơm nước suốiÔi! Thèm nghe chim hót sáng bình minhCha chúng ta trong những chiến khu xanhMài gươm bén đêm đêm truy kích giặcCác anh ta vượt Trường Sơn ra Việt BắcBác ngoài kia khuya sớm vọng về Nam…Mà ở đây trong vuốt giặc hung tànNghẹt thở quá! Họng muốn trào máu đỏ.- “Lũ giặc nước lại ra tay khủng bố Lại giam cầm các bạn của ta sao?Không! Không! Không! Không! Chẳng có khi nào!Hãy trả lại cho ta năm bạn ấy!Ta có bạn và tim ta máu chảyAnh em ơi! Làm một cuộc biểu tình!Máu Việt Nam là dòng máu xuân xanhKết hợp lại, hiền hòa, trật tự…”Nhưng đế quốc là một bầy thú dữBọn bù nhìn là một lũ chó sănVới chúng ư? Đâu còn có công bằngĐâu nhân đạo và đâu là luật pháp?Giương nanh vuốt chúng thản nhiên đàn áp,Máu học sinh tuôn đổ giữa châu thànhMáu nhuộm tóc xanhMáu loang áo lụaMáu nhòe má đỏMáu bết môi nonEm mười lăm tuổi mới chớm trăng trònĐầu vỡ nát, óc văng đầy trộn cátSúng sáu, liên thanh, lưỡi lê, ma trắcGiặc reo cười, đạp, bắn, giết như mưaCánh tay mềm, đôi mắt sáng, ngực non tơBọn Pháp Mỹ xả vào, man rợ!Em ngã xuống rồiChị xông lên đỡTiếng thét tiếng laCăm hờn giãy giụa.Rời vú mẹ miệng vẫn thơm mùi sữaMới sáng nay còn đầm ấm giữa gia đìnhVì đế quốc các em giờ tắt thởĐời các em như tia nắng bình minhBỗng vụt tắt bởi bàn tay lũ giặc.Các bạn học sinhChịu cơn tàn sátMáu các bạn đổ nhiềuChúng hả hê ca hátMiệng sài lang vẫn khát máu thanh niên.Các em đôi mắt dịu hiềnChan hòa lửa hậnKhăng khít kinh hoàng Tình thương nỗi giận.Ngực các em đầy đốm máu hồng tươiNhư những tấm huy chương rực rỡ chói ngờiNhững huy chương tranh đấuLịch sử muôn đờiNhững anh hùng đất nướcChưa tới tuổi hai mươi.Môi mím chặt mà các em không khócChân không run mà tay chẳng rời tayGiữa Sài Gòn Chợ Lớn, giữa ban ngàyĐem tuổi thơ sinh các em đi phá ngục…Dòng máu xuân xanhChói màu bất khuấtĐường phố chuyển mìnhThấm sâu lòng đấtCả non sông rung chuyển khối căm thù.
********************
Người ở chiến khuLòng đau kính mếnMắt đăm đắm phía kinh thành tạm chiếmLệ muốn trào mà lửa hận bừng sôiLửa bốc cao ngang với lửa mặt trờiLệ không chảy mà lòng dâng biển hận Bọn đế quốc, lũ bù nhìn, quân khốn nạnTới ngày cùng uống cả máu thơ sinhMột ngày kia ta giải phóng kinh thành- Tiến lên! Các bạn!Bọn đế quốc, lũ bù nhìn, quân khốn nạnPhải tan thành cát bụi dưới chân ta!Hỡi quân thù, loài lang chó thối tha!Mi phải chết, phải đền bao tội ácBọn quỷ cùng đườngDã man hèn nhátGiết học sinh không vũ khí trong tayGiết học sinh trên đường phố giữa ban ngàyCả nhân loại sẽ nghìn đời vạn kiếpNguyền rủa chúng bay!Các bạn học sinh ơi!Những tương lai đất nướcThù hận dường nàyCác bạn làm sao quên được!Thù hận dường này Dân tộc làm sao quên được!
Nguồn: Trăm Hoa, Hà Nội, số 7 (thứ bảy 22-10-1955)
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận