Hai hiện vật được cho là tiền cổ, nhưng thật ra là tiền mỹ nghệ - Ảnh do bà Trần Thị Diệu Hồng cung cấp

Cả hai đồng có đường kính 12cm, dày 0,5cm, trên có đề chữ Gia Long thông bảo và Minh Mạng thông bảo, do ông Ngô Quang Ánh - trú xã Cam Thủy, huyện Lệ Thủy, Quảng Bình - đào được trong vườn nhà. Một mặt của đồng Gia Long thông bảo có hình một con rồng cuốn và mặt trời.

Còn một mặt của đồng Minh Mạng thông bảo có hình mặt trước kiến trúc Ngọ Môn - cổng chính hoàng cung triều Nguyễn.

Sau khi đào được, ông Ánh đem đến hỏi bà Trần Thị Diệu Hồng - nguyên cán bộ Bảo tàng tổng hợp tỉnh Quảng Bình, đồng thời có ý bán cho bảo tàng. Bà Hồng cho rằng đây là hai đồng tiền của triều Nguyễn đúc để ban thưởng chứ không có chức năng trao đổi, mua bán...

Sau khi được bà Hồng cung cấp ảnh và một số thông tin, chúng tôi tham khảo nhiều chuyên gia tiền cổ và cổ vật thì nhận được nhiều ý kiến cho rằng đây là tiền mỹ nghệ mới làm sau này. Nhà nghiên cứu tiền cổ Nguyễn Anh Huy, tác giả sách Lịch sử tiền tệ Việt Nam - sơ truy và lược khảo, khẳng định: “Đồng tiền này không có thật trong lịch sử đúc tiền. Nó do những người thợ ở phường Đúc của Huế đúc vào năm 1974 để bán làm quà kỷ niệm cho du khách!”.

Tương tự, nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn - một chuyên gia cổ vật thời Nguyễn - cho rằng không hề có chuyện triều Nguyễn đúc loại tiền này để ban thưởng cho ai hết.

Xem qua hình, ông Sơn cung cấp một thông tin quan trọng: trước năm 1975, loại tiền nói trên do một gia đình mở hiệu đồ cổ nổi tiếng ở Huế đặt đúc theo hình thức mỹ nghệ để bán cho du khách.

Thành viên gia đình này là ông Dương Đình Vinh cũng xác nhận: đây là những đồng tiền theo hình thức mỹ nghệ, do gia đình ông thuê thợ ở phường Đúc, TP Huế đúc trước năm 1975.