Tàu khu trục HMCS Regina của hải quân Canada - Ảnh chụp màn hình

Sự việc xảy ra khi 2 tàu chiến của hải quân Canada đi ngang qua eo biển Đài Loan để tiến ra biển Hoa Đông. Vùng biển nằm giữa đảo Đài Loan và Trung Quốc đại lục gần đây đã được tính là một phần của Biển Đông.

Hãng thông tấn AFP dẫn thông báo của hải quân Canada ngày 27-6 xác nhận vụ việc xảy ra vào chiều 24-6. Một máy bay trực thăng của Canada thậm chí còn bị rọi tia laser bởi một tàu cá gần đó.

Bộ Quốc phòng Canada cho biết vào thời điểm xảy ra vụ việc, tàu khu trục HMCS Regina và tàu tiếp viện hậu cần Asterix đang ở vùng biển quốc tế. Bất ngờ, hai máy bay chiến đấu Su-30 của Trung Quốc xuất hiện, hạ độ cao và bay xẹt qua đội hình tàu chiến Canada ở độ cao 30m, cách một trong hai tàu Canada chỉ 300m.

Các tàu chiến của Canada đã bị các tàu và máy bay Trung Quốc đeo bám như hình với bóng khi chúng đi ngang eo biển Đài Loan. 

Trong một tuyên bố vào tối 27-6, Bộ Quốc phòng Trung Quốc cảnh báo các động thái của Canada có thể nhấn chìm mối quan hệ vốn đang chẳng mấy tốt đẹp giữa Canada và Trung Quốc.

Bắc Kinh xem Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và thường phản ứng một cách giận dữ trước sự xuất hiện của các tàu chiến nước ngoài trong eo biển Đài Loan. 

Đáp lại, Bộ Quốc phòng Canada khẳng định họ không có ý khiêu khích hay thể hiện quan điểm chính trị nào khi đi qua khu vực, nhấn mạnh chỉ nghĩ đơn giản đây là tuyến đường ngắn nhất để ra biển Hoa Đông.

Hai tàu chiến Canada xuất phát từ vịnh Cam Ranh của Việt Nam và hướng tới Đông Bắc Á để tham gia một chiến dịch quốc tế nhằm ngăn chặn các hành vi vi phạm lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc nhắm vào Triều Tiên.

Ottawa cũng mô tả các cuộc trao đổi qua điện đàm giữa tàu chiến Canada và tàu chiến, tiêm kích Trung Quốc là "chuyên nghiệp", "không có gì nguy hiểm" hay "không lường trước".

Quan hệ giữa Trung Quốc và Canada đã xấu đi từ sau vụ bắt giữ giám đốc tài chính toàn cầu Huawei Mạnh Vãn Chu tháng 12-2018. Bắc Kinh tuần này đã cấm nhập khẩu thịt từ Canada và yêu cầu thả ngay lập tức bà Mạnh, người bị Canada bắt theo yêu cầu của Mỹ.

TTO - Trả lời phỏng vấn các cơ quan báo chí Nhật Bản, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết tin tưởng Nhật Bản tiếp tục thể hiện vai trò trong việc bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông.