Tỉ phú Donald Trump (trái) đáp trả những chỉ trích của ứng viên Jeb Bush (phải) tối 15-12 - Ảnh: Reuters

[AUDIO id= alt=]//static.tuoitre.vn/tto/r/2015/12/20/15-ty-phu-donald-trump-cang-loan-cang-noi-1450603604.mp3[/AUDIO]

Nhận định chung đến lúc này là rất khó đoán định về khả năng thắng cử sắp tới của vị tỉ phú nổi tiếng với những phát ngôn “khó đỡ”. Gần sáu tháng qua, kể từ khi bắt đầu vận động tranh cử, tranh luận trực tiếp trên truyền hình, vị tỉ phú New York dường như càng lúc càng lấy được lòng cử tri.

Cộng hòa tính loại ông Trump

Thời gian thành công kéo dài như thế đã khiến giới chính trị ở cả hai đảng của Mỹ đều âu lo, bởi chỉ còn 40 ngày nữa là bắt đầu kỳ bầu cử sơ bộ.

“Đến lúc này, giới lãnh đạo chính trị Mỹ đang lúng túng với việc tìm đối sách nào để hạ gục ông Trump, vì sâu xa mà nói họ không thể hiểu được hiện tượng thành công này” - ông David Axelrod, cựu cố vấn của Tổng thống Barack Obama, nhận định trên báo New York Times.

Đối với các ứng viên tiềm năng bên Đảng Cộng hòa, ông trùm bất động sản Trump là “nhân tố bí ẩn”.

Với sự ủng hộ ngày càng cao của cử tri qua các cuộc thăm dò, với cách phát ngôn kiểu gây hấn, khoa ngôn và thậm chí “ngược ngạo”, các đối thủ của ông không biết làm cách nào để bẻ gãy chiến lược tranh cử của ông.

Trong cuộc tranh luận trực tiếp (lần thứ năm) trên truyền hình tối 15-12 tại Las Vegas, cựu thống đốc Jeb Bush - đang đứng chót bảng trong thăm dò về mức ủng hộ của cử tri Cộng hòa - đã tìm cách công kích trực diện tỉ phú Trump: “Donald là ứng viên của hỗn loạn, nên có thể cũng sẽ là một tổng thống của hỗn loạn”.

Tỉ phú Trump cũng chẳng vừa khi chỉ ra ngay cho khán giả thấy điểm yếu của Jeb Bush: “Chiến dịch vận động của anh là một thất bại, thậm chí thảm hại hoàn toàn. Tôi đang được 42% ủng hộ, còn anh đang ở mức 3%. Vậy nên rõ ràng lúc này tôi ngon hơn hẳn”.

Dĩ nhiên với phong cách nổi loạn của ông Trump, Đảng Cộng hòa bảo thủ sẽ khó xử nếu để tỉ phú Trump đại diện thương hiệu của mình ra tranh cử vào tháng 11 năm sau. Vấn đề là số liệu thăm dò đã nói lên sự lựa chọn của cử tri.

Chẳng hạn tại bang Iowa vốn bắt đầu bỏ phiếu sơ bộ vào ngày 1-2-2016, tỉ phú Trump qua mặt ứng viên Ted Cruz, thượng nghị sĩ bang Texas, trong 3/5 cuộc thăm dò công bố mấy ngày qua.

Theo báo Washington Post, các lãnh đạo của Đảng Cộng hòa vừa có bữa ăn tối để bàn về chuyện chọn người đại diện và họ đã nêu ra khả năng sử dụng “các biện pháp” để ngăn chặn Donald Trump, kiểu chiến dịch quảng cáo chống lại Donald Trump.

Biết tin này, ông tỉ phú lại có dịp sử dụng kiểu ăn nói bốp chát của mình: “Tôi nghĩ họ đang phạm sai lầm nghiêm trọng. Nếu muốn như thế thì họ cứ việc chọn lấy một ông thống đốc hay ông thượng nghị sĩ hay một con rối nào đó mà họ có thể kiểm soát 100%”.

Còn nhà văn Peggy Noonan, thành viên của Cộng hòa, nhận định: “Nếu các lãnh đạo làm điều đó thì chỉ càng làm những người ủng hộ ông Donald Trump siết chặt thêm hàng ngũ, và càng làm tăng thêm niềm tin của họ về việc ông Trump là ứng viên hoàn hảo đang chống lại đảng nên đảng tìm cách hạ bệ ông ta”.

Dân chủ - “ngư ông đắc lợi”

Phía Đảng Dân chủ dĩ nhiên xem tình hình rối loạn bên Cộng hòa là niềm vui. Ông John Hudak, chuyên gia chính trị của Viện Brookings, nhận định: “Đây là món quà Giáng sinh cho chiến dịch của bà Hillary Clinton. Ông Donald Trump đã khiến dư luận quên đi các vụ việc lùm xùm của bà Hillary liên quan việc sử dụng email cá nhân hồi làm ngoại trưởng”.

Vì thế bà Hillary cũng tránh tham gia các cuộc khẩu chiến của đối thủ tiềm năng Donald Trump và hạn chế bình phẩm những phát ngôn gây sốc của ông này.

Nhưng gần đây trước tình hình đối thủ đang lên như diều, bà Hillary đã điều chỉnh chiến lược tranh cử của mình.

Trong một cuộc họp cử tri Dân chủ hồi tuần rồi ở bang Iowa, bà Hillary được cho là đã có bài phát biểu mang tính chỉ trích mạnh nhất đối với ông Donald Trump, khi kết tội tỉ phú New York mang nặng thành kiến và gây hoảng sợ cho công luận.

Bà tuyên bố: “Tôi nghĩ rằng thật xấu hổ cho đất nước chúng ta khi có một ứng viên tổng thống nói ra những ngôn từ như thế”.