Bạn trẻ tìm việc tại một sàn giao dịch ở TP.HCM - Ảnh: DUYÊN PHAN

Ngày 3-5, không chỉ tôi mà nhiều người cùng té ngửa vì con số "trong mơ" được nhiều trường đại học công bố: 100% tốt nghiệp có việc làm! Trường nào thấp cũng phải hơn 90%.

Cụ thể, Trường ĐH Kinh tế tài chính TP.HCM, ĐH Tài chính ngân hàng Hà Nội: 100%. Trường ĐH Công nghệ Đông Á (Bắc Ninh): 99,6%, Trường ĐH dân lập Phú Xuân (Huế): 97%,

ĐH Văn Lang 97%, ĐH nghệ Sài Gòn 95%, ĐH Công nghệ TP.HCM (HUTECH) 95%, ĐH Cửu Long 92%, ĐH Đại Nam 93%, ĐH Quốc tế Bắc Hà 94%, ĐH tế kỹ thuật Bình Dương 91%...

Nhìn chung tất cả đều là những con số này là cao và rất cao, đủ để người ta nhìn vào và tự hỏi: liệu có tin được không?

Sao có thể tin được khi mới ngày 26-12-2017, thông tin từ Bản tin cập nhật thị trường lao động Việt Nam số 15 (do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp Tổng cục Thống kê tổ chức công bố) cho biết trong quý III-2017, cả nước có hơn 1,07 triệu lao động trong độ tuổi thất nghiệp.

Số người thất nghiệp có trình độ đại học trở lên là 237.000 người, tăng 53.900 người so với quý II-2017. Tỉ lệ thất nghiệp của nhóm này là 4,51%, so với quý trước là 3,63%.

237.000 sinh viên tốt nghiệp đại học thất nghiệp trong quý III-2017 lẽ nào đã có việc làm hết rồi sao?

Sao có thể tin được khi cụ thể việc khảo sát đã được các trường tiến hành như thế nào thì không được công bố mà chỉ công bố kết quả cuối cùng? Liệu số mẫu khảo sát có đủ lớn, đủ bao quát số sinh viên đã tốt nghiệp không hay chỉ điều tra trên một lượng mẫu nhỏ rồi kết luận 100%?

Còn nhớ tháng 9-2017, dư luận xôn xao trước vụ việc thật mà như đùa xảy ra ở trường ĐH Sài Gòn: trường công bố ngành công nghệ kỹ thuật điện điện tử (bậc cao đẳng) đạt tỉ lệ 100% sinh viên tốt nghiệp có việc làm từ chỉ... 1 người phản hồi!

Tương tự là báo cáo tình hình việc làm sinh viên tốt nghiệp của một trường đại học lớn ở TP.HCM, theo đó cho biết ngành Việt Nam học của trường có 100% sinh viên có việc làm nhưng thực tế đây chỉ là tỉ lệ của 2 người phản hồi trong tổng số 28 sinh viên tốt nghiệp...

Đấy là còn chưa nói đến chuyện có việc làm ở đây là việc gì, có phải việc đúng chuyên ngành đào tạo không hay học sư phạm ra nhưng làm công nhân may cũng được tính là có việc làm?

Bộ GD-ĐT quy định các trường đại học phải công bố tỉ lệ sinh viên tốt nghiệp có việc làm hai năm gần nhất trong đề án tuyển sinh 2018.

Việc công khai tình hình việc làm của sinh viên tốt nghiệp là trách nhiệm của các cơ sở đào tạo nhưng trách nhiệm kiểm chứng thông tin đó phải do một cơ quan nào đó của Bộ thực hiện chứ không thể để các trường muốn nói sao thì nói mặc cho dư luận tự hiểu theo hướng có lợi cho trường.

Ai cũng có thể hiểu được một điều rằng đòi hỏi 100% sinh viên tốt nghiệp đại học có việc làm là điều không tưởng vì không sinh viên nào giống sinh viên nào, mỗi người có một khả năng và nguyện vọng riêng nên bằng cấp không thể là bảo bối để chỉ cần có bằng là có việc làm.

Xã hội cần được biết những thông tin trung thực, chính xác do các trường đại học cung cấp để từ đó định hướng nghề nghiệp cho học sinh chứ không cần được cung cấp các con số 100% đẹp như mơ để rồi lại phải kêu than "đời không là mơ"!

TTO - Trong đề án tuyển sinh 2018, nhiều trường công bố tỉ lệ sinh viên có việc làm cao ngất ngưởng, đặc biệt các trường tư. Liệu con số này có bị đẩy lên?