Một nghiên cứu mới đây cho thấy nếu những ai thường xuyên thiền định sẽ giảm đáng kể nỗi đau vì bộ não của họ phải tập trung cao độ trong hiện tại và có thể lường trước những sự kiện tiêu cực trong tương lai, giúp xoa dịu đau đớn, giảm bớt những tác động về cảm xúc.

Thiền định đang ngày càng phổ biến như một cách thức để điều trị các bệnh mãn tính như các cơn đau do bệnh khớp gây ra.

Để hiểu rõ hơn cơ chế giảm đau này, các nhà khoa học đã tiến hành thử nghiệm với 12 tình nguyện viên có kinh nghiệm khác nhau trong thiền định.

Các nhà nghiên cứu sử dụng một tia laser chiếu vào tay phải để gây đau cho tình nguyện viên. Đồng thời, họ tiến hành quan sát hoạt động của não bộ với việc lường trước và trải nghiệm cơn đau.

Các nhà khoa học nhận ra rằng những người giàu kinh nghiệm trong thiền định, tới 35 năm, sẽ cảm thấy ít đau hơn những người thiền định ít kinh nghiệm.

Cũng vì thế, trước khi chiếu tia laser gây đau, hoạt động của não bộ cho thấy các tình nguyện viên càng tập trung thì họ càng thấy ít bị đau hơn. Đặc biệt, những người thiền định thể hiện các hoạt động bất thường trong lúc nhận biết cơn đau ở vỏ não trước trán - vùng được xem là có liên quan đến hoạt động kiểm soát sự tập trung và quá trình tư duy khi các mối đe dọa tiềm ẩn xảy đến.

Nhà nghiên cứu Christopher Brown, nhà thần kinh học nhận thức thuộc Đại học Manchester (Anh) cho biết: "Các kết quả trên cho thấy thiền định không làm thay đổi cảm giác đau thực tế nhưng nó có thể làm giảm đáp ứng về mặt cảm xúc xảy ra khi cơn đau ập đến. Bản thân thiền định đã đủ để làm giảm sự khó chịu về cơn đau ngay cả khi cảm giác đau thực tế không thay đổi”.

Ông Brown cho biết: “Thiền định đã huấn luyện cho bộ não tập trung hơn trong hiện tại và vì thế sẽ sử dụng ít thời gian hơn để dự báo các sự kiện tiêu cực trong tương lai. Điều này có thể lý giải vì sao thiền định có hiệu quả giảm tái phát những cơn đau ở bệnh nhân khớp”.

Tuy nhiên, có một điều vẫn chưa rõ là thiền định đã thay đổi chức năng của não bộ ra sao để có những hiệu ứng đã được ghi nhận ở trên.

Trong khi khoa học còn chưa thể lý giải những cơ chế “giảm đau” của thiền định thì đây vẫn luôn là một trong những lựa chọn hợp lý giúp bệnh nhân vượt qua những cơn đau dai dẳng vốn hành hạ họ suốt một thời gian dài.