Người bệnh mua thuốc tại nhà thuốc của một bệnh viện ở TP.HCM - Ảnh: Q.Định

Bảo hiểm xã hội (BHXH) TP tạm “treo” thanh toán vì thấy tính pháp lý của các thuốc này chưa được rõ ràng.

Từ cuối tháng 7-2014, BHXH TP.HCM đã rà soát danh mục thuốc trúng thầu của Sở Y tế TP và phát hiện khoảng 180 thuốc chưa thể hiện rõ tính pháp lý, đã yêu cầu Sở Y tế bổ sung giấy phép lưu hành, giấy phép nhập khẩu (giấy phép)... của các thuốc này.

“Treo” thanh toán 118 thuốc

Sau đó Sở Y tế đã cung cấp cho BHXH TP hơn 130 giấy phép của 130 thuốc, còn 43 thuốc đến nay chưa được Sở Y tế cung cấp giấy phép.

Tuy nhiên, trong 130 thuốc đã cung cấp giấy phép vẫn còn 75 thuốc bị “treo” thanh toán do thông tin còn chung chung, chưa rõ ràng như có giấy phép nhập khẩu nhưng chưa có đơn hàng, có thông tin thay đổi số đăng ký nhưng chưa bổ sung giấy tờ của số đăng ký trước đó để đối chiếu...

Đặc biệt, khi nhận các giấy phép bổ sung từ Sở Y tế, BHXH TP đã phát hiện một số thuốc có giấy phép sau ngày mở thầu.

Với những giấy phép không hợp lệ này, BHXH TP kiên quyết không thanh toán. Thật khó hiểu vì sao thuốc chưa có giấy phép hợp lệ mà nhà thầu vẫn “tự tin” đi đấu thầu và được Sở Y tế cho trúng thầu?

Ngày 3 và 6-10, Sở Y tế TP đã phải thông báo hủy kết quả trúng thầu của bảy mặt hàng thuốc có giấy phép nhập khẩu chuyến theo dự trù riêng của Bệnh viện Chợ Rẫy.

Tuy nhiên trước đó, trong một văn bản (ngày 19-9) gửi BHXH TP của Sở Y tế, sở vẫn không biết thuốc nhập chuyến theo nhu cầu riêng của bệnh viện không được tham gia đấu thầu nên đã đề nghị BHXH TP phải thanh toán ngay các thuốc nhập khẩu chuyến theo giấy phép 1309 của Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cho các bệnh viện ngay khi nhận được giấy phép lưu hành, giấy phép nhập khẩu do trung tâm mua sắm hoặc công ty trúng thầu, công ty sở hữu sản phẩm cung cấp.

Chưa rõ pháp lý đã trúng thầu

Trước đó ngày 9-9, Sở Y tế TP.HCM và BHXH TP đã họp thống nhất một số danh mục thuốc trúng thầu đợt 1 năm 2013-2014 nhưng chưa đủ cơ sở pháp lý để BHXH TP thanh toán cho các cơ sở khám chữa bệnh cho bệnh nhân BHYT.

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, cuộc họp trên đã xác định biểu hiện không rõ ràng. 733 tên thuốc có kết quả trúng thầu không giống hoàn toàn với tên thuốc đăng trên trang web của Cục Quản lý dược, 84 thuốc không có trong thông tư 31 (hướng dẫn thực hiện danh mục thuốc được quỹ BHYT thanh toán) và 82 thuốc không có thông tin trên trang web của Cục Quản lý dược, ba thuốc có số đăng ký là chế phẩm y học cổ truyền (thuốc đông y) nhưng khi trúng thầu là thuốc tây.

Không chỉ vậy, một thuốc nhập chuyến chỉ dùng riêng cho bệnh viện nhưng vẫn trúng thầu; 15 thuốc không có giấy phép lưu hành, chỉ có bản sao quyết định của Cục Quản lý dược đồng ý cho đổi tên, đổi hoạt chất; 27 thuốc có thông tin trên giấy phép lưu hành và kết quả đấu thầu không thống nhất về số đăng ký, tên, hoạt chất, hàm lượng, nhà sản xuất.

Chưa hết, 89 tên thuốc có thông tin trên trang web của Cục Quản lý dược không giống kết quả đấu thầu; sáu thuốc có thay đổi thông tin chưa phù hợp; một thuốc thay thế thuốc biệt dược gốc nhưng chưa có quyết định công nhận biệt dược gốc.

Tại cuộc họp này, ông Tăng Chí Thượng - phó giám đốc Sở Y tế TP - đã đề nghị các đơn vị thuộc sở kiểm tra làm rõ và có ý kiến thống nhất với BHXH TP bằng văn bản để BHXH TP thanh toán cho các bệnh viện.

Ông Thượng cũng đề nghị Trung tâm Mua hàng hóa và tài sản công cung cấp giấy phép lưu hành của thuốc cho BHXH TP và làm rõ với nhà sản xuất về số đăng ký thuốc (visa) hoặc giấy phép nhập khẩu...

BHXH chỉ tham gia khâu quan trọng

Vai trò của BHXH TP như thế nào khi là thành viên hội đồng đấu thầu thuốc tập trung của Sở Y tế? Vì sao BHXH TP không phát hiện sớm những thuốc tham gia đấu thầu không hợp lệ từ trước khi Sở Y tế công bố kết quả đấu thầu?

Ông Cao Văn Sang - giám đốc BHXH TP - nói BHXH có cử người tham gia các giai đoạn thầu theo quy định. Tuy nhiên, lần đấu thầu thuốc đợt 1 vừa qua BHXH TP chưa kịp tham gia giai đoạn xây dựng kế hoạch danh mục thuốc của Sở Y tế TP, mới tham gia các giai đoạn còn lại của gói thầu.

Theo ông Sang, BHXH TP có cử chuyên viên tham gia tổ chấm thầu và làm việc theo sự điều hành của Sở Y tế TP. Tuy nhiên, người của BHXH TP khi tham gia chưa am hiểu nhiều về các nguyên tắc đấu thầu thuốc nên có thể có sơ sót trong khâu chấm thầu. Các chuyên viên của BHXH chưa có kinh nghiệm làm việc độc lập, còn bối rối khi thẩm định hồ sơ.

“BHXH TP đã rút kinh nghiệm với Sở Y tế TP và có ý kiến bằng văn bản với sở. Trong bảy loại thuốc mà Sở Y tế tự loại ra và đã công bố hủy kết quả thầu thì trước đó BHXH TP tự rà soát và phát hiện, khuyến cáo bệnh viện chưa sử dụng vì chưa rõ tính pháp lý” - ông Sang cho biết.

Theo ông Sang, do không đủ người nên BHXH TP sẽ tham gia việc đấu thầu thuốc ở những khâu quan trọng, cần thiết xây dựng danh mục hoạt chất sử dụng tại cơ sở khám chữa bệnh và tại Sở Y tế, thẩm định kế hoạch đấu thầu thuốc...

Về việc “treo” hàng trăm loại thuốc trúng thầu như vậy có ảnh hưởng đến quyền lợi người bệnh, ông Sang khẳng định với thuốc chưa thanh toán, bệnh viện có áp thầu nơi khác để mua sử dụng cho bệnh nhân.

Nếu thuốc có giấy phép đầy đủ, hợp lệ, BHXH TP chấp nhận thanh toán. Những thuốc đã cung cấp giấy phép mà không phù hợp cũng tiếp tục chờ, thuốc chưa cung cấp giấy phép thì chờ tiếp.

Việc chưa thanh toán các thuốc chưa bổ sung giấy tờ hợp lệ là trách nhiệm quản lý của BHXH TP nên phải thận trọng, tránh sự thiệt hại cho bệnh viện vì thuốc chưa rõ tính pháp lý mà sử dụng sau này bị xuất toán thì bệnh viện phải chịu.