Cuộc họp kết thúc lúc 15g nhưng các tiểu thương vẫn nán lại để trao đổi với cơ quan thuế xung quanh việc áp dụng cách tính thuế mới từ năm 2016 - Ảnh: A.H.

Ông Dương cho biết lo ngại của tiểu thương về việc thuế chồng thuế là không có cơ sở.

Ông Dương nói: “Cách tính thuế với hộ kinh doanh hiện nay là khoán trên toàn bộ doanh thu, đồng thời cho phép tiểu thương được xuất hóa đơn trong phạm vi doanh thu khoán. Nếu xuất hóa đơn vượt con số doanh thu khoán, tiểu thương phải nộp thêm thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân cho phần chênh lệch này.

Tuy nhiên từ năm 2016, doanh thu tính thuế sẽ gồm hai phần: doanh thu khoán và doanh thu hóa đơn.

Căn cứ vào thực tế kinh doanh, cơ quan thuế sẽ xem xét mức doanh thu khoán và thuế khoán phù hợp. Riêng với doanh thu xuất hóa đơn sẽ nộp thuế theo thực tế phát sinh trên hóa đơn.

Theo nguyên tắc này, mức thuế phải nộp năm 2016 của các tiểu thương có thể sẽ tăng nhưng không đột biến”.

* Cơ sở nào để xác định doanh thu khoán mới, thưa ông?

- Cơ quan thuế sẽ lấy mức khoán và mức thực nộp năm 2015 để làm căn cứ xem xét doanh thu khoán. Đến giữa năm 2016, nếu thấy chưa phù hợp sẽ điều chỉnh.

Thực tế vừa qua cho thấy có những hộ kinh doanh xuất hóa đơn đến 70% doanh thu khoán nhưng cũng có hộ chỉ xuất 10 - 20%.

Do vậy, phải căn cứ từng hộ để xem xét mức khoán cũng như tỉ lệ khoán bao nhiêu để mức nộp năm 2016 không chênh lệch quá nhiều so với năm 2015.

Tuy nhiên, với những hộ vừa tính theo doanh thu khoán vừa tính theo doanh thu theo hóa đơn, mức thuế phải nộp cũng sẽ được tính toán sao cho không chênh lệch quá nhiều so với năm 2015, bởi vẫn kinh doanh trên mặt bằng như vậy thì không có lý gì thuế tăng đột biến.

* Vì sao lại tách ra hai loại doanh thu để tính thuế?

- Doanh thu của hộ kinh doanh hiện gồm hai phần: phần khoán (không xuất hóa đơn) và phần xuất hóa đơn.

Lẽ ra những hộ đã khoán sẽ không có chuyện xuất hóa đơn, nếu đã xuất hóa đơn phải tính theo kê khai và phải lên doanh nghiệp, bởi theo quy định hiện nay hộ kinh doanh sẽ không được bán hóa đơn.

Cũng phải nói thêm rằng theo Luật doanh nghiệp, hộ kinh doanh có 10 lao động trở lên phải chuyển sang mô hình doanh nghiệp và Bộ Tài chính cũng muốn hướng đến việc chuyển dần các hộ kinh doanh xuất hóa đơn lên doanh nghiệp để cơ quan thuế có thể kiểm soát, bởi không một nước nào khuyến khích hộ kinh doanh mà xuất hóa đơn cả.

Nói cách khác là phải rành mạch hai sân chơi khác nhau chứ không thể sân nọ đá sân kia như hiện nay, chưa kể thời gian qua một số doanh nghiệp ở biên giới lợi dụng hộ kinh doanh xuất hóa đơn để hợp thức hóa đầu vào cho hàng lậu.

* Nhưng không phải hộ kinh doanh nào cũng có thể chuyển lên doanh nghiệp, thưa ông?

- Thực tế cho thấy dù gian hàng nhỏ nhưng kho hàng của nhiều hộ kinh doanh rất lớn, doanh số hằng năm lên đến 5 - 7 tỉ đồng, thậm chí 10 tỉ, lớn hơn nhiều so với không ít doanh nghiệp tư nhân ở một số huyện vùng ven thành phố, nhưng vẫn chỉ nộp thuế khoán.

Chưa kể khi khoán còn có mặc cả giữa hai bên, như vậy không công bằng với các doanh nghiệp khác.

Tuy nhiên, trong điều kiện nền kinh tế còn chưa phát triển mạnh, nhiều hộ kinh doanh với quy mô quá nhỏ nên sẽ khó lên doanh nghiệp.

Với những hộ khoán này, tới đây sẽ không còn xuất hóa đơn và cơ quan thuế sẽ ủy nhiệm thu cho các tổng công ty bưu chính như thu tiền điện, chứ không tập trung người để quản lý đối tượng này vì thuế từ đối tượng này chỉ chiếm 2% trên tổng số thu thôi.