Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tại buổi họp báo ngày 15-3 ở Bắc Kinh - ảnh: Reuters

Theo Reuters, phát biểu tại buổi họp báo bế mạc kỳ họp thường niên của Quốc hội Trung Quốc, Thủ tướng Lý Khắc Cường thông báo quá trình đàm phán COC - vốn khởi động từ năm 2010 giữa Trung Quốc và 10 nước ASEAN - đã đạt được “những tiến bộ thực chất”.

Tuần trước, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cũng cho biết bản dự thảo khung đầu tiên của COC đã sẵn sàng, và lưu ý rằng căng thẳng trên Biển Đông cũng đã giảm đi đáng kể.

Lần này, trong cuộc họp báo quốc tế, Thủ tướng Lý Khắc Cường lặp lại quan điểm của Trung Quốc rằng tranh chấp Biển Đông là “chuyện nội bộ” của khu vực và chỉ nên được giải quyết bởi các nước có liên quan trực tiếp.

“Trung Quốc không muốn chứng kiến bất cứ bên nào cảm thấy buộc phải chọn phe dưới ảnh hưởng của tâm lý Chiến tranh lạnh” - ông Lý Khắc Cường nhấn mạnh, tuy nhiên không giải thích cụ thể ý này.

Thời gian qua, Mỹ nhiều lần chỉ trích Trung Quốc vì hành động bồi đắp đảo nhân tạo và xây dựng cơ sở quân sự ở Biển Đông. Washington lo ngại Trung Quốc sẽ dùng bàn đạp này để hạn chế quyền tự do đi lại trong khu vực.

Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson, người vừa đến Nhật hôm nay trong chuyến công du tốc hành đến ba nước lớn ở châu Á, cũng từng kêu gọi có biện pháp cứng rắn hơn với Bắc Kinh nếu bên này không dừng ngay việc tôn tạo trái phép các thực thể ngoài Biển Đông.

Bắc Kinh thì liên tục kêu gọi “các quốc gia bên ngoài” - cụm từ chủ yếu ám chỉ Mỹ - đứng ngoài tranh chấp Biển Đông, khẳng định Trung Quốc và ASEAN quyết tâm giải quyết bất đồng trong hòa bình.

Thủ tướng Lý Khắc Cường cũng đồng thời tuyên bố Trung Quốc và Mỹ có thể mở rộng các lĩnh vực hợp tác ở châu Á - Thái Bình Dương để tạo thêm cơ hội cho các nước ASEAN “thay vì khiến ASEAN cảm thấy cạnh tranh Trung - Mỹ sẽ mang lại rắc rối”.

Nhưng dường như các tuyên bố trước công luận của Bắc Kinh vẫn thường bị chứng minh ngay là đi ngược với thực tế.

Cũng trong ngày hôm nay, hãng tin Reuters dẫn hình ảnh vệ tinh và nhận định của chuyên gia cho rằng trong thời gian ngắn vừa qua, chính quyền Bắc Kinh lại tiếp tục trở lại việc nạo vét, thay đổi kết cấu đảo Bắc thuộc quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam. Các chuyên gia cho rằng Bắc Kinh muốn xây dựng một cảng biển để từ đó tạo cơ sở xây dựng căn cứ quân sự.