Một người dân ở Khu công nghiệp Dốc Hầm (xã Phước Diêm, huyện Thuận Nam, Ninh Thuận), khu vực dự kiến đặt nhà máy thép, mong muốn cuộc sống ổn định trở lại vì quy hoạch đã kéo dài - Ảnh: Trung Tân

* Hầm sông Hàn: nếu thực sự cần thiết mới đưa vào quy hoạch

Bộ Công thương đã có báo cáo Chính phủ về dự án thép Cà Ná, song Thủ tướng chưa có chủ trương đồng ý dự án do việc báo cáo chưa đủ căn cứ và cơ sở để ra quyết định.

Trao đổi riêng với Tuổi Trẻ ngày 9-3, ông Mai Tiến Dũng - bộ trưởng, chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ - khẳng định như vậy và cho biết Thủ tướng đang yêu cầu các bộ, ngành liên quan tiếp tục có báo cáo đánh giá thận trọng, kỹ lưỡng và công khai.

Thép Cà Ná: chưa đủ căn cứ

Ngày 8-3, Bộ Công thương có buổi làm việc với Thủ tướng báo cáo về dự án thép Cà Ná. Tuy nhiên, ông Mai Tiến Dũng khẳng định tại cuộc họp Bộ Công thương mới chỉ đưa ra “báo cáo tổng thể”.

“Phải thận trọng nên Thủ tướng không đủ căn cứ để cho ý kiến nên hay không nên. Thủ tướng yêu cầu phải tiếp tục làm kỹ lưỡng, công khai, báo cáo thêm về dự án” - ông Dũng khẳng định.

Trên cơ sở báo cáo của Bộ Công thương tại cuộc họp ngày 8-3, ông Mai Tiến Dũng cho biết Thủ tướng đã yêu cầu các bộ, ngành phối hợp chặt chẽ với tỉnh Ninh Thuận tiếp tục đánh giá, thẩm định kỹ lưỡng về dự án.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Công thương báo cáo đánh giá kỹ về quy hoạch, tính khả thi, hiệu quả dự án; yêu cầu Bộ Khoa học - công nghệ có báo cáo, đánh giá về công nghệ vận hành dự án; yêu cầu Bộ Tài nguyên - môi trường có đánh giá, báo cáo tác động môi trường...

Ngoài ra, bên cạnh những vấn đề rất quan trọng như nguồn vốn đầu tư, công nghệ, xử lý nước thải, khí, môi trường..., ông Mai Tiến Dũng cũng cho biết Thủ tướng đã đặt ra những nội dung rất cụ thể yêu cầu các bên liên quan phải làm rõ.

Cụ thể như các yếu tố cơ cấu sản phẩm có phù hợp với cung cầu thị trường hay không? Sản phẩm đưa ra thị trường có cạnh tranh được với Trung Quốc hay không? Nguồn cung ứng nguyên liệu đầu vào ở đâu?...

Một lần nữa khẳng định lại việc phát triển phải gắn với tính bền vững, hiệu quả, không để xảy ra những hệ lụy không thể lường trước, bộ trưởng nêu rõ yêu cầu của Thủ tướng là phải làm thận trọng, chặt chẽ, kỹ lưỡng, minh bạch, đảm bảo hài hòa giữa Nhà nước và nhà đầu tư.

“Nhu cầu địa phương là phát triển nhưng phải thận trọng. Tinh thần của Thủ tướng là không đổi phát triển môi trường lấy những tham vọng viển vông mà phải làm hiệu quả” - Bộ trưởng Mai Tiến Dũng khẳng định.

Thiếu hợp lý về quy hoạch

Trao đổi với Tuổi Trẻ, GS Nguyễn Mại, nguyên thứ trưởng Bộ Kế hoạch - đầu tư, bày tỏ quan điểm rất hoan nghênh sự thận trọng của người đứng đầu Chính phủ khi yêu cầu phải xem xét toàn diện, đầy đủ, kỹ lưỡng về dự án.

Tuy nhiên, ông Mại cho rằng để có quyết định cuối cùng cho dự án này, cần phải có cơ sở thuyết phục và đặt trong bối cảnh phát triển ngành công nghiệp thép thế giới.

Đồng thời gắn với yêu cầu phát triển kinh tế của Việt Nam hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh và thúc đẩy phát triển cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ tư.

Từng là một trong những chuyên gia được Bộ Công thương mời tham vấn ý kiến về dự án thép Cà Ná vào cuối năm 2016, GS Mại cho biết những cơ sở và quan điểm mà bộ đưa ra về dự án thép Cà Ná vẫn chưa đủ tính thuyết phục.

Hồ sơ tài liệu thép Cà Ná theo đánh giá của GS Mại là được làm rất sơ sài. Đây hoàn toàn không phải là tài liệu tiền khả thi, mà chỉ là phác thảo ban đầu nên không đủ cơ sở cho các chuyên gia góp ý vì thiếu căn cứ khoa học. 

Trao đổi với Tuổi Trẻ, một lãnh đạo quản lý của Bộ Kế hoạch - đầu tư cho rằng việc đưa ra dự thảo điều chỉnh quy hoạch thép vào thời điểm này, dù không trái quy định, nhưng không phù hợp.

Bởi trong khi Bộ Công thương “nhiệt tình” đưa ra điều chỉnh quy hoạch thép thì dự thảo Luật quy hoạch đang được trình Quốc hội lấy ý kiến, dự kiến thông qua vào giữa năm 2017, đã loại quy hoạch thép và nhiều quy hoạch ngành ra khỏi danh mục các quy hoạch cấp quốc gia bắt buộc phải làm quy hoạch.

Dự án hầm qua sông Hàn dự kiến 4.700 tỉ đồng đã được Đà Nẵng thi tuyển phương án, được Thành ủy Đà Nẵng xác định khởi công trong năm 2018, song nay Thủ tướng yêu cầu tiếp tục nghiên cứu kỹ lưỡng, nếu thực sự cần thiết thì mới xem xét đưa vào quy hoạch

Hầm sông Hàn: tiếp tục nghiên cứu kỹ lưỡng

Trong khi đó, liên quan dự án hầm chui qua sông Hàn ở Đà Nẵng, trao đổi với phóng viên Tuổi Trẻ sáng 9-3, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết vừa qua Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nghe Đà Nẵng và các cơ quan liên quan báo cáo về dự án hầm chui qua sông Hàn.

“Thủ tướng chưa quyết định là cho phép hay không cho phép thực hiện dự án này. Sau khi nghe báo cáo, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục nghiên cứu kỹ lưỡng, từ sự cần thiết, tính hiệu quả, các phương án thiết kế, phương án huy động vốn..., nếu đủ thuyết phục, thực sự cần thiết thì mới xem xét đưa vào quy hoạch” - Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng khẳng định.

Trả lời Tuổi Trẻ, ông Huỳnh Đức Thơ, chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, cho biết dự án hầm sông Hàn là dự án thuộc nhóm A nên Thủ tướng là người phê duyệt. Vì vậy chiều 6-3, Thủ tướng có cuộc làm việc với lãnh đạo Đà Nẵng và lãnh đạo các bộ ngành trung ương. Cuộc họp kéo dài một giờ.

Theo ông Thơ, Thủ tướng cho rằng có mấy điểm cần làm để sau đó nghe lại một lần nữa đầy đủ hơn. Tức là Đà Nẵng phối hợp với các bộ ngành về bổ sung dự án này vào quy hoạch.

“Bởi vì trước đây chúng ta quy hoạch ở vị trí đó để xây dựng cầu đi bộ nhưng bây giờ không làm cầu đi bộ nữa mà thay thế phương án làm một công trình vượt sông Hàn (có thể là cầu hoặc hầm). Tại cuộc họp, Thủ tướng giao Đà Nẵng làm việc lại với các bộ, chủ yếu là Bộ Xây dựng chủ trì để bổ sung vào quy hoạch tại vị trí đó một công trình mà không phải là cầu đi bộ” - ông Thơ nói.

Trả lời câu hỏi vậy sắp tới Đà Nẵng có lựa chọn phương án xây hầm hay cầu, ông Thơ nói: “Phương án hầm hay cầu là trên cơ sở báo cáo của Đà Nẵng, của tư vấn, Thủ tướng giao cho các bộ ban ngành, ví dụ như Bộ Khoa học - công nghệ, Xây dựng, Giao thông vận tải sẽ nghiên cứu thật kỹ về sự phù hợp cả mặt kinh tế, hiệu quả sử dụng, xã hội và về mặt kỹ thuật. Trên cơ sở đó sẽ báo cáo lại cho Thủ tướng nghe kỹ hơn, lúc đó Thủ tướng sẽ quyết”.