Thủ tướng Malaysia, Mahathir Mohamad - Ảnh: REUTERS

Theo báo The Star (Malaysia), chính phủ của Thủ tướng Mahathir vừa triển khai Kế hoạch chống tham nhũng quốc gia (NACP) 5 năm với mục tiêu giúp Malaysia trở thành quốc gia không tham nhũng vào năm 2023.

Chú trọng phòng hơn chống

Thủ tướng Mahathir Mohamad cho biết kế hoạch này không nhằm mục tiêu trừng phạt những sai trái của quá khứ, mà để ngăn tham nhũng tái diễn trong tương lai.

Ông Mahathir nói: "Nếu một số người nói chính phủ hiện tại đang quá chú tâm tới những vấn đề do chính phủ trước đây gây ra, NACP nhằm giải quyết vấn đề tương lai.

Những người sẽ phải đối mặt với bản kế hoạch này là các thành viên của chính quyền hiện tại và những người sẽ phục vụ trong chính quyền tương lai. Chúng tôi hy vọng NACP, trong 5 năm tới, sẽ có thể kiểm soát văn hóa tham nhũng ở đất nước này".

Bản kế hoạch bao gồm 22 chiến lược và 115 sáng kiến, tập trung vào 6 lĩnh vực chính gồm: chính trị, mua sắm công, hành pháp, hành chính công, luật pháp - tư pháp và quản trị doanh nghiệp.

Kế hoạch 5 năm chống tham nhũng được dư luận quốc tế đánh giá là nhiều tham vọng này do Thủ tướng Mahahtir Mohamad công bố triển khai ngày 29-1 với những thay đổi đáng kể liên quan tới quy trình bổ nhiệm các chức vụ chủ chốt.

Cùng với đó, các chính trị gia như các nghị sĩ và các bộ trưởng sẽ phải công khai tài sản. Nhiều luật mới liên quan tới việc quản lý các nguồn quỹ và vận động chính trị cũng được đề xuất.

Dư luận quốc tế vẫn chưa quên hồi tháng 5 năm ngoái, cử tri Malaysia đã bỏ phiếu "loại bỏ" cựu thủ tướng Najib Razak như thế nào sau khi vô cùng phẫn nộ trước những cáo buộc cho rằng ông này đã rút ruột quỹ phát triển nhà nước 1MDB khoảng 4,5 tỉ USD. 1MDB là quỹ phát triển đất nước do chính ông Najib thành lập.

Ông Najib cùng vợ ông và nhiều quan chức cấp cao từng làm việc trong chính quyền của ông này hiện đang đối mặt với hàng chục cáo buộc phạm pháp liên quan tới quỹ 1MDB và các tổ chức chính phủ khác. Tất cả những người này cho tới nay vẫn bác bỏ mọi cáo buộc.

Thủ tướng Mahathir cho rằng Malaysia cần "mọi loại chiến lược và luật pháp" để ngăn chặn và diệt trừ tham nhũng.

Bài học từ 1MDB 

Trong bài phát biểu thông báo triển khai kế hoạch 5 năm chống tham nhũng, ông Mahathir nói: "Kế hoạch này là tuyên bố mạnh mẽ của chính phủ đương nhiệm, rằng chúng tôi sẽ điều tra tới cùng và truy tố những kẻ đã phạm tội trước đây, trong khi đó những đối tượng phạm tội hiện nay và trong tương lai sẽ phải đối mặt với biện pháp nghiêm khắc hơn".

Theo ông Abu Kassim Mohamed - tổng giám đốc của Trung tâm Quản trị, Liêm chính và Chống tham nhũng của Malaysia (đơn vị soạn thảo các biện pháp chống tham nhũng cho NACP), họ đã nghiên cứu rất kỹ những sai phạm liên quan tới bê bối của quỹ 1MDB trong quá trình xây dựng kế hoạch chống tham nhũng vừa công bố.

Bởi thế ông Abu Kassim Mohamed cho biết bản kế hoạch này nhắm vào giải quyết những hoạt động có nguy cơ tham nhũng cao nhất như việc bán hợp đồng chính phủ cho các bên thứ ba, việc bổ nhiệm những nhân sự trong ban lãnh đạo của các công ty có liên quan đến nhà nước…

Ngoài ra bản kế hoạch cũng củng cố thêm tính độc lập của các cơ quan điều tra như cơ quan kiểm toán và ủy ban chống tham nhũng.

Những luật định mới liên quan tới quỹ của các tổ chức chính trị có thể gây ảnh hưởng tới các đảng đối lập, đặc biệt là đảng UMNO (chính là đảng ông Mahathir từng lãnh đạo cho tới năm 2003). Ông Najib từng là chủ tịch đảng này trong gần một thập kỷ trước thất bại ở cuộc bầu cử năm ngoái.

Năm ngoái, Malaysia là quốc gia xếp hạng 62/180 quốc gia trong bảng Chỉ số cảm nhận tham nhũng do tổ chức Minh bạch quốc tế công bố.

TTO - Bộ trưởng kinh tế Azmin Ali thông báo Chính phủ Malaysia hủy bỏ dự án đường sắt bờ biển phía đông trị giá 20 tỉ USD vì không đủ năng lực tài chính để triển khai dự án này.