Ông Vượng cho biết Bộ Công Thương đã thành lập đoàn kiểm tra giá thành điện - Ảnh: MOIT

Theo ông Vượng, sau phản ánh của người dân, Bộ Công thương đã chỉ đạo EVN xử lý, có giải đáp đầy đủ, thấu đáo giải đáp các thắc mắc của khách hàng và thực hiện truy thu/thoái hoàn tiền điện cho khách hàng đúng theo quy định nếu có sai sót, xử lý trách nhiệm nếu có.

* Vì sao đã từng đưa ra nhiều phương án thay thế, nhưng cuối cùng lại chọn giữ nguyên phương án 6 bậc.

- Trước đây Bộ Công thương đã nghiên cứu và lấy ý kiến rộng rãi về các phương án bậc thang. Tuy nhiên, tính tới các mục tiêu như bảo đảm an sinh xã hội, khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả, đơn giản trong sử dụng thì phương án giá điện bậc thang hiện nay vẫn được nhiều người chấp nhận.

Điện năng là một hàng hóa đặc biệt, việc sản xuất và tiêu dùng diễn ra đồng thời, việc lưu trữ rất tốn kém. Nguyên tắc khi huy động các nhà máy điện, sẽ ưu tiên nhà máy giá rẻ phát điện trước, nhà máy đắt phát sau. Do đó, để khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm, hiện rất nhiều nước kể cả các nước tiên tiến như Nhật, Hàn Quốc hay các nước trong khu vực như Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Phillippines… đều áp dụng các bậc.

Trong năm 2018, số hộ sử dụng điện ở mức 100 kWh/tháng trở xuống là trên 9 triệu hộ, chiếm hơn 35%. Do vậy giá bán lẻ điện sinh hoạt cho bậc 1 (từ 0 - 50 kWh) và bậc 2 (từ 51 - 100 kWh) được tính toán tương ứng chỉ bằng 90% và 93% so với mức giá bán lẻ điện bình quân nhằm mục tiêu hỗ trợ tiền điện cho các hộ thu nhập thấp, các bậc thang còn lại có giá cao hơn.

Liệu Bộ Công thương có tính việc sửa lại điện theo biểu giá lũy tiến vốn đang gây bức xúc hiện nay?

Do đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện, nhu cầu điện sinh hoạt tăng cao, việc lắp đặt công tơ điện tử thay cho công tơ cơ cho hộ sinh hoạt ngày càng nhiều nên việc nghiên cứu, xây dựng biểu giá điện bậc thang mới cho các hộ gia đình là cần thiết.

Vì vậy, trong thời gian tới, Bộ Công thương sẽ nghiên cứu, đề xuất biểu giá điện mới với mục tiêu giảm bù chéo giữa các hộ tiêu thụ, khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả trong khi vẫn phải đảm bảo các mục tiêu về anh sinh xã hội.

* Người dân cứ nói câu chuyện EVN độc quyền nên chỉ có tăng mà không giảm. Thị trường điện cạnh tranh đã hình thành nhưng chưa hoàn thiện và còn nhiều việc phải làm. Vậy bao giờ người dân có giá điện bán lẻ cạnh tranh, hợp lý?

- Hiện trong ngành điện, đặc biệt là phát điện, không chỉ có EVN mà còn có nhiều doanh nghiệp khác, như các tập đoàn kinh tế nhà nước PVN, TKV, các nhà máy BOT của các nhà đầu tư nước ngoài, các nhà máy điện độc lập của các doanh nghiệp tư nhân trong nước.

Trong lĩnh vực phân phối điện cũng có những doanh nghiệp ngoài EVN đang cung cấp điện cho các khu công nghiệp, các khu chung cư, các hợp tác xã kinh doanh, dịch vụ điện... và chúng ta đang trong quá trình xây dựng thị trường điện mà EVN sẽ chỉ là một trong số nhiều thành viên tham gia thị trường.

Thủ tướng đã phê duyệt đề án thị trường điện cạnh tranh với 3 cấp độ, bao gồm: thị trường phát điện cạnh tranh, thị trường bán buôn điện cạnh tranh và thị trường bán lẻ điện cạnh tranh. Trong số đó, thị trường phát điện cạnh tranh đã được vận hành từ ngày 1-7-2012, thị trường bán buôn cạnh tranh đã vận hành từ 1-1-2019, thị trường bán lẻ cạnh tranh sẽ chính thức từ năm 2023.

Bộ Công thương đang triển khai xây dựng thiết kế thị trường đi đôi với việc xây dựng Đề án tái cơ cấu ngành điện phục vụ thị trường bán lẻ điện cạnh tranh để trình Thủ tướng trong năm 2020. Đồng thời xây dựng cơ chế để triển khai thực hiện thí điểm cho phép các nhà máy năng lượng tái tạo được trực tiếp bán điện cho khách hàng sử dụng điện, tạo nền tảng cho việc triển khai thị trường bán lẻ điện cạnh tranh trong các năm tiếp theo.

Khi thị trường bán lẻ cạnh tranh đi vào hoạt động, khách hàng có thể tự lựa chọn nhà cung cấp điện cho mình với giá cạnh tranh trên thị trường.

* Bộ trưởng Bộ Công thương cho biết đã chỉ đạo lập đoàn kiểm tra về giá điện, ông có thể cho biết mục tiêu của việc này là gì?

- Bộ Công thương đã thành lập Đoàn kiểm tra tình hình thực hiện việc điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân và quy định giá bán điện. Thành phần gồm đại diện của Bộ Công thương, Bộ Tài chính, Hội bảo vệ người tiêu dùng, Mặt trận Tổ quốc, Ủy ban Kinh tế Quốc hội, đại diện một số hiệp hội ngành hàng...

Các đoàn kiểm tra sẽ thực hiện kiểm tra trên 3 miền Bắc Trung Nam nhằm đảm bảo việc thực hiện điều chỉnh giá điện theo đúng Quyết định của Bộ về điều chỉnh giá bán lẻ điện.

Đoàn kiểm tra cũng sẽ kiểm tra tình hình sử dụng điện của một số khách hàng lớn tại từng khu vực, qua đó đánh giá mức độ ảnh hưởng của việc điều chỉnh giá điện tới chi phí mua điện và giá thành sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

TTO - Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gửi Thanh Tra Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Công Thương yêu cầu kiểm tra việc điều chỉnh giá điện.