Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris tại cuộc họp báo ở Hà Nội ngày 26-8 - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH
Ngày 26-8, bà Harris đến thăm Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương Hà Nội, tham quan kho lạnh bảo quản vắc xin COVID-19 của Pfizer-BioNTech.
Mỹ đã tặng thêm 1 triệu liều vắc xin Pfizer cho Việt Nam thông qua cơ chế COVAX. Từ đêm trước, 533.520 liều đã đến TP.HCM và 263.250 liều đã đến Hà Nội. 269.100 liều khác dự kiến đến Hà Nội hôm nay.
Tiềm năng hợp tác
Tính từ đầu đại dịch COVID-19 đến nay, Mỹ đã viện trợ cho Việt Nam tổng cộng 6 triệu liều vắc xin. Phía Mỹ xác định an ninh y tế là nhiệm vụ quan trọng, nằm trong cam kết dẫn đầu thế giới của Mỹ trong cuộc chiến chống COVID-19. Lô vắc xin 1 triệu liều trên được tặng kèm số tủ đông Mỹ hỗ trợ Việt Nam để nâng cao năng lực lưu trữ và phân phối vắc xin.
Tại cuộc họp báo chiều 26-8, bà Harris tái khẳng định Mỹ đã và đang tập trung cho vấn đề hỗ trợ y tế tại Việt Nam. Nói cách khác, việc viện trợ vắc xin hôm nay chỉ là bước xử lý khủng hoảng tức thời. Về lâu dài, Washington kỳ vọng văn phòng CDC khu vực Đông Nam Á vừa khai trương tại Hà Nội sẽ là cơ sở cho những hợp tác tiếp theo trong các đại dịch có thể đối mặt về sau.
"Văn phòng CDC sẽ thúc đẩy an ninh y tế toàn cầu bằng cách duy trì sự hiện diện bền vững trong khu vực, tạo điều kiện phản ứng nhanh chóng và hiệu quả với các mối đe dọa y tế có thể xảy ra bất cứ đâu, đồng thời củng cố sứ mệnh cốt lõi của CDC là bảo vệ người Mỹ", một quan chức cấp cao Mỹ trao đổi với phóng viên về CDC.
Chúng tôi mong muốn và hy vọng người dân Việt Nam hiểu rằng chúng tôi đang sát cánh cùng các bạn khi các bạn chiến đấu với đợt dịch này.
Phó tổng thống Mỹ KAMALA HARRIS
Tầm nhìn chiến lược
Trả lời câu hỏi của Tuổi Trẻ tại cuộc họp báo chiều 26-8 về việc Mỹ sẽ có những cam kết và chính sách cụ thể gì với Việt Nam để nâng quan hệ Việt - Mỹ lên tầm chiến lược, bà Harris nhấn mạnh mối quan hệ Mỹ - Việt Nam được xây dựng trên nền tảng sự thấu hiểu, mong muốn chung của hai bên nhằm tăng cường an ninh, kinh tế hai nước, cũng như tăng cường khả năng ứng phó với các thách thức trong tương lai.
Thông điệp tương tự cũng được bà Harris đưa ra trong các phiên thảo luận về chuỗi cung ứng, biến đổi khí hậu, năng lượng sạch hay vấn đề sông Mekong.
Tại cuộc họp báo, bà Harris nhấn mạnh quan hệ Việt - Mỹ là quan hệ lâu bền, và quan hệ này có ý nghĩa đối với người dân, với an ninh và thịnh vượng của người Mỹ.
Với những gì đã và đang vun đắp trong quan hệ Việt - Mỹ, bà Harris cũng đề cập vấn đề "nâng cấp" quan hệ hai nước từ đối tác toàn diện sang đối tác chiến lược, một chủ đề giới quan sát quốc tế đang rất quan tâm. Hiện Việt Nam có quan hệ đối tác chiến lược với nhiều nước, trong đó có các quốc gia châu Âu như Anh, Đức.
Trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 26-8, TS Sascha-Dominik Dov Bachmann (ĐH Canberra, Úc) cho rằng Mỹ xem Việt Nam là một "đối tác tự nhiên" trong tổng thể chiến lược của Washington tại châu Á.
"Về mặt ngoại giao và thương mại, Việt Nam có vẻ xem Mỹ là một đối tác kinh tế lớn nhưng không gắn mình trực tiếp vào mọi vấn đề, bao gồm an ninh, trong bối cảnh cạnh tranh giữa các nước lớn" - ông phân tích với Tuổi Trẻ.
Theo TS Bachmann, về an ninh, Việt Nam tiếp cận theo hướng trung tâm và không nhằm xa lánh ai. "Việt Nam muốn duy trì hiện trạng như một nhân tố ngày càng quan trọng trong khu vực, mà không bị đẩy vào tình thế ngoại giao buộc phải chọn phe trong cuộc cạnh tranh giữa các cường quốc" - TS Bachmann nói.
Thực tế, tại cuộc gặp với Phó tổng thống Harris, lãnh đạo Việt Nam nhiều lần khẳng định quan điểm đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa và đa dạng hóa trong quan hệ quốc tế, qua đó trở thành một người bạn và là đối tác tốt của cộng đồng quốc tế. Trong chính sách ấy, Mỹ là một đối tác quan trọng.
Với cách tiếp cận không liên minh, không chống nước thứ ba của Việt Nam, phía Mỹ cũng sẽ không cảm thấy quá phụ thuộc vào tên gọi của một mối quan hệ. Thay vì "đối tác chiến lược", lúc này người Mỹ gửi lại một thông điệp về "tầm nhìn chiến lược".
Theo đó, hợp tác giữa Mỹ và Việt Nam không chỉ trong hôm nay, trong đại dịch, mà quan trọng là đề ra những chiến lược để có thể cùng nhau hợp tác hướng đến tương lai.
"Chúng tôi đã thảo luận về những gì có thể cùng làm, không chỉ cho lúc này, trong vấn đề vắc xin hay giúp đỡ nhau như đã nói, mà còn bàn về những gì chúng ta có thể làm trong tương lai, cho một đại dịch tiếp theo" - bà Harris nói.
Ấn tượng trước các kết quả của chuyến thăm
Tôi rất ấn tượng trước các thông tin về những nội dung đã thảo luận trong chuyến thăm, nhất là đề xuất nâng cấp từ đối tác toàn diện lên đối tác chiến lược, điều mà tôi nghĩ sẽ được thúc đẩy khi tân đại sứ Mỹ đến Hà Nội.
Những kết quả tích cực rõ ràng từ chuyến thăm là cam kết cung cấp thêm 1 triệu liều vắc xin Pfizer sau 5 triệu vắc xin Moderna Mỹ đã viện trợ Việt Nam trước đó. Chừng ấy vắc xin vẫn là chưa đủ, nhưng đó là một khoản viện trợ đáng kể.
Các kết quả tích cực khác bao gồm việc khai trương văn phòng CDC mới ở Đông Nam Á, 36 triệu USD cho năng lượng sạch và cam kết tiếp tục các chuyến thăm của tàu sân bay cũng như cam kết cung cấp thêm tàu tuần duyên bảo vệ bờ biển cho Việt Nam.
Các vấn đề hàng hải sẽ tiếp tục là phần nhạy cảm và biến động nhất trong tất cả các vấn đề liên quan tới chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Tổng thống Biden sau chuyến thăm của bà Kamala Harris tới Việt Nam. Mỹ rõ ràng cam kết nâng cấp quan hệ đối tác với Việt Nam, coi Việt Nam là trung tâm trong chiến lược tổng thể của mình.
GS Larry Berman (khoa chính trị học, Đại học California, Mỹ) - LAN HƯƠNG ghi
Mỹ coi Việt Nam là đối tác bình đẳng, có trọng lượng
Mặc dù chuyến thăm của bà Harris tới Việt Nam không có nhiều tuyên bố rầm rộ, nhưng kết quả của nó đã vượt quá sự mong đợi của nhiều người.
Các kết quả đạt được không chỉ mang tính chiều sâu mà còn cả về chiều rộng với rất nhiều mảng hợp tác.
Ngoài ra, thành quả từ chuyến thăm cũng được thể hiện rất nhanh chóng, thiết thực khi 1 triệu liều vắc xin Pfizer được chuyển giao cho Việt Nam chỉ trong 24 tiếng sau tuyên bố trao tặng của bà Harris.
Chiều sâu thể hiện trong việc bà Harris chính thức ủng hộ việc nâng cấp quan hệ Việt - Mỹ từ đối tác toàn diện lên đối tác chiến lược. Do đó, việc hai nước trở thành đối tác chiến lược sau chuyến thăm của bà Harris chỉ còn là vấn đề thời gian.
Bên cạnh đó, việc khai trương văn phòng của Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật (CDC) Mỹ tại Hà Nội là văn phòng chính cho khu vực Đông Nam Á, điều phối các hoạt động hợp tác của văn phòng CDC Mỹ tại các quốc gia trong khu vực, cũng như thông báo kế hoạch xây mới Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội với khoản đầu tư khổng lồ lên đến 1,2 tỉ USD, thể hiện một chiều cao mới trong quan hệ song phương sau 26 năm.
Nếu nhìn sang các quốc gia Đông Nam Á khác vốn có quan hệ hữu hảo với Mỹ trong mấy thập niên qua như Indonesia, Thái Lan và Philippines, chuyến thăm Việt Nam của Phó tổng thống Mỹ Harris ngay trong thời điểm này cho thấy mối quan hệ song phương đã thật sự chín muồi.
Sự trưởng thành trong quan hệ hai nước thể hiện ở chỗ các quan hệ hợp tác không còn giới hạn trong các lĩnh vực chính như an ninh, chính trị ngoại giao, kinh tế và giải quyết di sản chiến tranh.
Mối quan hệ toàn diện đã mở rộng sang nhiều lĩnh vực và tác động tới nhiều người dân Việt Nam hơn.
Đó là chống biến đổi khí hậu với sự tham gia của khối tư nhân, giúp bảo vệ khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, tài trợ thúc đẩy các doanh nghiệp do phụ nữ và người dân tộc thiểu số làm chủ.
Là hỗ trợ Việt Nam chuyển đổi sang nền kinh tế số, thúc đẩy các nhóm xã hội cấp cơ sở, củng cố các chuẩn tắc quốc tế cho việc thám hiểm hòa bình không gian và hỗ trợ giáo dục đại học.
Hoa Kỳ đã và đang coi Việt Nam như một đối tác bình đẳng, có trọng lượng, có cùng trách nhiệm trong việc cùng thúc đẩy sự phát triển bền vững của Việt Nam và khu vực với nhiều khoản tài trợ từ Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID), CDC, Bộ Ngoại giao cũng như nhiều tổ chức khác.
TS NGUYỄN THÀNH TRUNG
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận