Ảnh (minh họa): AFP

Theo Hãng tin AFP, sau gần 2 năm trả đũa qua lại với những đợt áp thuế, rốt cuộc ngày 13-12 Washington và Bắc Kinh tuyên bố đạt được trên nguyên tắc những thỏa thuận cụ thể giai đoạn 1 về thương mại, chấm dứt những tranh cãi kéo dài.

Thỏa thuận được công bố sau hai tháng kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump lần đầu tuyên bố về một thỏa thuận "giai đoạn 1" giữa hai nước ngày 11-10.

Dự kiến ký kết vào tháng 1-2020

Theo Hãng tin Reuters, khi được hỏi về những chuyện đã diễn ra trong thời gian kể từ ngày 11-10 tới nay, ông Robert Lighthizer cho biết đó là thời gian dành cho hai bên làm rõ những điều cụ thể về mặt câu chữ trong thỏa thuận. Những thảo luận liên tục đã diễn ra cho tới sáng 13-12 và ông đã nhận được tín hiệu đồng thuận cuối cùng của tổng thống ngay sau 10 giờ sáng cùng ngày.

Trước hết, đây là tuyên bố đạt được đồng thuận về nguyên tắc giữa hai bên, còn trong thực tế hai nền kinh tế lớn nhất thế giới với tổng giá trị thương mại hai chiều thường niên đạt trên 730 tỉ USD vẫn chưa ký kết văn bản thỏa thuận vì còn một số yếu tố kỹ thuật khác.

Giới chức Mỹ cho biết họ dự kiến ký thỏa thuận này vào đầu tháng 1-2020 sau khi đánh giá pháp lý và đảm bảo chính xác hai văn bản thỏa thuận tiếng Anh và tiếng Trung tương đương nhau.

Trong khi đó, theo Thứ trưởng Thương mại Trung Quốc Wang Shouwen, các quan chức nước này sẽ nỗ lực hoàn tất khâu đánh giá pháp lý và chuyển ngữ dự thảo văn bản thỏa thuận trước thời điểm ký kết cuối cùng.

Ông Trump từng cam kết bất cứ thỏa thuận nào đạt được cũng sẽ phải bao gồm cam kết của Trung Quốc trong việc tăng mua đáng kể nông sản Mỹ.

Ngày 13-12, phát biểu tại Nhà Trắng, ông Trump nói: "Tôi nghĩ trong nông nghiệp họ sẽ mua tới 50 tỉ USD".

Tuy nhiên giới chức Mỹ xác nhận với báo giới các cam kết nhập khẩu lượng hàng trị giá khoảng 200 tỉ USD của Trung Quốc bao gồm cả 4 lĩnh vực, trong đó có năng lượng và sản xuất chế tạo, sẽ diễn ra trong vòng hai năm.

Riêng trong lĩnh vực nông nghiệp, cam kết này cũng có nghĩa Trung Quốc sẽ quay lại mức thu mua của năm 2017 khi nông dân Mỹ xuất khẩu 19,5 tỉ USD hàng hóa sang Trung Quốc.

Lượng xuất khẩu này từng sụt giảm xuống hơn 9 tỉ năm 2018 khi thương chiến nổ ra và Bắc Kinh đáp trả phạt thuế Mỹ.

Hãng tin Reuters dẫn thông báo của Đại diện thương mại Mỹ, ông Robert Lighthizer, cho biết Bắc Kinh cam kết mua thêm 32 tỉ USD nông sản Mỹ trong vòng hai năm, tương đương khoảng 16 tỉ USD mỗi năm. Ngoài ra ông cũng nói Bắc Kinh cũng có ý định sẽ mua thêm 5 tỉ USD hàng hóa nông trại mỗi năm ngoài cam kết mua đó.

Ông Han Jun, thứ trưởng nông nghiệp Trung Quốc, cho biết thỏa thuận một phần này cũng sẽ thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm nuôi trồng của Trung Quốc sang Mỹ.

"Một vài trong số những vấn đề này chúng tôi đã thảo luận trong hơn 10 năm qua và lần này đã là một đột phá đáng kể", ông Han Jun nói.

Mỹ hoãn, giảm áp thuế

Cũng theo thỏa thuận này, ông Trump đã hủy việc áp thuế 15% dự kiến có hiệu lực ngày 15-12 với 160 tỉ USD hàng Trung Quốc. Trong số hàng đó, đáng chú ý có các mặt hàng điện tử như điện thoại di động và máy tính.

Trong một động thái nhượng bộ lớn, phía Mỹ cũng sẽ giảm một nửa mức thuế 15% áp với 120 tỉ USD hàng Trung Quốc đã áp từ 1-9 với các hàng hóa tiêu dùng như quần áo.

Theo ông Robert Lighthizer, các mức thuế giảm sẽ có hiệu lực sau 30 ngày kể từ khi thỏa thuận được ký trong tháng 1-2020.s

Mặc dù giới quan chức Trung Quốc nói Mỹ đã đồng ý sẽ rút lại các mức thuế quan khác theo từng giai đoạn, nhưng hiện tại Washington vẫn sẽ giữ nguyên mức thuế 25% với 250 tỉ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc.

Trong khi đó Thứ trưởng Bộ Tài chính Trung Quốc Liao Min vẫn chưa thông báo cụ thể việc Bắc Kinh có kế hoạch hủy bỏ những mức thuế hiện có với hàng Mỹ nhập vào Trung Quốc không.

Tháng 9 năm nay, Trung Quốc đã xóa thuế nhập khẩu với 16 hạng mục hàng Mỹ.

Trump thông qua dự luật Hong Kong, thương chiến Mỹ-Trung bị ảnh hưởng gì?

TTO - Giới quan sát lo ngại việc Tổng thống Mỹ Donald Trump ký dự luật Dân chủ và nhân quyền Hong Kong sẽ đẩy đàm phán thương mại Mỹ - Trung tới bước ngoặt xấu.