UBND tỉnh Bắc Ninh tổ chức cuộc họp báo tại trụ sở Huyện ủy Thuận Thành chiều 19-3 - Ảnh: NGỌC TÚ

Chiều 19-3, ông Nguyễn Thanh Phong, cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) và ông Lê Văn Nho, phó chủ tịch UBND huyện Thuận Thành (Bắc Ninh), đã trao đổi với báo chí về vụ hàng trăm học sinh huyện này nhiễm sán heo.

Bắc Ninh đã xử lý nghiêm

Tại buổi trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Thanh Phong nhấn mạnh: Thứ nhất, vụ việc lẽ ra thông tin phải rất minh bạch, kịp thời, khách quan và không bao biện. Sự việc đúng như thế thì phải đương đầu và xử lý, nếu không đúng như thế thì phải giải thích kịp thời, chính xác và khoa học.

Thứ hai, việc người dân lo lắng trước thông tin thực phẩm không bảo đảm ở trường Thanh Khương, sau đó tự nguyện đưa con đi xét nghiệm là lo lắng chính đáng. 

Lãnh đạo Cục An toàn vệ sinh thực phẩm đánh giá tỉnh Bắc Ninh đã xử lý nghiêm túc chỉ đạo của Bộ Y tế khi nhận được thông tin về thực phẩm không đảm bảo ở Trường mầm non Thanh Khương và đã đình chỉ công tác các tổ chức, cá nhân liên quan.

Thứ ba, việc vi phạm an toàn thực phẩm ở trường Thanh Khương có liên quan gì đến việc các cháu đồng loạt đi xét nghiệm sán, trong đó một số cháu có kết quả dương tính. Ông Phong cho rằng chưa có cơ sở để khẳng định. Qua báo cáo, các mẫu thịt lợn không được lưu lại nhưng nếu thịt có sán, ấu trùng sán nhưng đã được nấu chín thì nguy cơ lây bệnh là không còn.

Nguồn lây nhiễm sán, ngoài thực phẩm ăn uống trực tiếp như thịt, cá, rau sống, con người cũng có thể nhiễm sán qua môi trường nước, không rửa tay sau khi đi vệ sinh...

Phải khẳng định rõ ràng không chỉ thực phẩm ăn ở trường mà còn nhiều nguồn có thể lây nhiễm sán nếu ăn uống không đảm bảo vệ sinh.

Sau sự việc này, không chỉ trường học, ngay cả người lớn, không chỉ ở Bắc Ninh mà nhiều tỉnh thành phố đã ghi nhận có tình trạng như vậy nên cần tuyên truyền ăn chín, uống chín, rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

Cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) Nguyễn Thanh Phong - Ảnh: NGỌC TÚ

Chưa có chỉ định điều trị khi dương tính với sán heo

Dương tính với sán heo, theo phác đồ điều trị Bộ Y tế ban hành 2004, thì chưa có chỉ định điều trị, chưa phải điều trị. Chỉ đối với sán trưởng thành có biểu hiện đi ngoài có đốt sán, đối với ấu trùng có nổi mụn hạch, khi đó mới điều trị. 

Ông Phong khẳng định điều trị không khó khăn, thuốc không đắt. Một liều thuốc duy nhất có thể diệt được. Khi bị nhiễm ấu trùng thì điều trị kéo dài hơn nhưng tôi khẳng định là có thuốc.

Thời gian tới, đối với kết quả xét nghiệm mà 2 viện trả ra dương tính, thay vì đề nghị sau 2 tuần khám lại thì bộ sẽ kiến nghị cán bộ viện trong giai đoạn chờ tái khám nên xuống trực tiếp các địa phương, cùng y tế địa phương kiểm tra theo dõi.

Vì kết quả dương tính chưa khẳng định chắc chắn trong người có ấu trùng, cũng chưa chỉ định điều trị, nên khi kiểm tra giám sát tại cộng đồng, các cháu dương tính có biểu hiện bệnh thì mới điều trị. "Không cẩn thận thì xét nghiệm tôi cũng dương tính", ông Phong nói.

Còn ông Lê Văn Nho, phó chủ tịch UBND huyện Thuận Thành, cho biết Trường mầm non Thanh Khương có 568 học sinh, được đánh giá là một trường có chuyên môn. Qua kiểm tra, giám sát từ trước đến nay, trường chưa bao giờ vi phạm về an toàn thực phẩm. Quá trình tìm kiếm đối tác cung cấp thức ăn được làm đúng quy định.

Liên quan đến việc thịt lợn có sán và thịt gà đông lạnh, UBND huyện đã chỉ đạo trường trên địa bàn huyện dừng nhận cung cấp thực phẩm từ Công ty Hương Thành, tạm đình chỉ công tác với hiệu trưởng trường mầm non Thanh Khương và một số cán bộ liên quan, chờ xử lý trước khi có đầy đủ thông tin làm cơ sở pháp lý.

UBND huyện cũng đã chỉ đạo công an và ban quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm lấy mẫu kiểm định. Tuy nhiên, do thịt lợn được phát hiện vào ngày 14-2 và 20-2 nên cơ quan chức năng không lấy được mẫu thịt lợn để xét nghiệm.

Tỉnh Bắc Ninh đã sử dụng ngân sách nhà nước phối hợp với 2 bệnh viện xét nghiệm cho khoảng 9.000 trẻ em ở 19 cơ sở giáo dục đã ký hợp đồng với Công ty Hương Thành nếu gia đình có yêu cầu.

Các cơ sở y tế cũng tiếp nhận và điều trị miễn phí cho những em nhiễm sán, đồng thời phòng ngừa bệnh sán dây lợn và bệnh khác cho học sinh toàn tỉnh. 

Bắc Ninh cũng tổ chức thanh tra, kiểm tra toàn diện các doanh nghiệp cung cấp thực phẩm, nhất là cung cấp cho các nhà trường, tiến hành truy xuất thực phẩm đầu vào các bếp ăn.

Công an tỉnh cũng khẩn trương làm rõ sai phạm, xử lý nghiêm theo pháp luật những cá nhân tổ chức vi phạm, những người cố ý cung cấp phát tán thông tin không đúng sự thật gây hoang mang dư luận, xử lý nghiêm hành vi kích động gây rối, làm mất an ninh trật tự.

* PV: Cục Vệ sinh An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đánh giá thế nào khi tỉ lệ nhiễm sán heo của 55 tỉnh, thành theo công bố của Cục y tế dự phòng là 0,5-12%, còn tỉ lệ này của học sinh Bắc Ninh là 11,9%?

- Ông Nguyễn Thanh Phong - Cục trưởng Cục Vệ sinh An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho rằng huyện Thuận Thành (Bắc Ninh) là một trong những địa phương có tỉ lệ nhiễm sán cao, nhưng không phải là rất cao và bất thường.

Trước câu hỏi liệu Bộ Y tế có tiến hành điều tra diện rộng, ông Phong khẳng định không phải vì việc này mà ngành y tế mới nghĩ đến điều tra trên diện rộng hay diện hẹp mà việc điều tra dịch tễ học các bệnh lây nhiễm, trong đó có giun sán vẫn đang triển khai. 

Riêng sán lá gan nhỏ, có tỉnh nhiễm 26%. Viện Sốt rét ký sinh trùng có báo cáo xét nghiệm một gam phân có 10.000 trứng, có những bệnh nhân 30.000 trứng. Điều đó cho thấy, bệnh ký sinh trùng đường ruột không chỉ tồn tại ở Bắc Ninh.

* Cơ quan chức năng đã điều tra công ty cung cấp thực phẩm Hương Thành đến đâu và hiện nay công ty này đã thay tên đổi hiệu, chuyển địa chỉ, đây có phải là hành vi trốn tránh trách nhiệm không?

Ông Nguyễn Thanh Phong khẳng định không đánh đồng việc vi phạm an toàn thực phẩm với việc người dân hoang mang bệnh sán heo.

Về an toàn thực phẩm nếu vi phạm phải xử lý nghiêm dù có thay tên đổi họ. Trong thông tư liên tịch của Bộ Y tế và Bộ Giáo dục, người phải chịu trách nhiệm đầu tiên là hiệu trưởng nhà trường. 

Cơ quan y tế hướng dẫn về chuyên môn, khám sức khỏe tập huấn và quy định pháp luật về đảm bảo an toàn thực phẩm trường học, còn trực tiếp giám sát thực hiện là người đứng đầu của cơ sở giáo dục đó.

Mẫu thực phẩm trong các ngày 14 và 20-2 ở trường Thanh Khương không còn nên cơ quan công an không có cơ sở để xét nghiệm.

Trả lời câu hỏi về việc không còn lưu mẫu thực phẩm ngày 14 và 20-2 ở trường mầm non Thanh Khương thì liệu có vi phạm pháp luật và có thể tìm được nguyên nhân hay không, Cục trưởng An toàn vệ sinh thực phẩm khẳng định không lưu mẫu là vi phạm pháp luật, chưa cần biết là mẫu đó có chất độc hay không.

* Vì sao công ty Hương Thành lại được cung cấp thực phẩm cho 19 trường mầm non và có người dân cho rằng công ty này là người nhà của lãnh đạo tỉnh?

- Ông Lê Văn Nho, Phó chủ tịch huyện Thuận Thành: Huyện đã giao quyền tự chủ cho nhà trường, đứng đầu là hiệu trưởng. 

"Việc trùng lặp công ty Hương Thành cung cấp cho 19 trường là do các hiệu trưởng quyết định, không có chuyện lãnh đạo huyện hoặc phòng Giáo dục can thiệp vào" - ông Nho khẳng định.