Một siêu thị mini được bày ra trên vỉa hè đường Lê Quang Định (quận Bình Thạnh) vào sáng 13-7 - Ảnh: NGỌC HIỂN

Để đánh giá một chính sách hiệu quả về cung ứng hàng hóa, cứ lấy thực tiễn làm thước đo.

Phải căn cứ vào thực tiễn

Thực tiễn hiện nay là các bà nội trợ trong TP lo lắng tình trạng khan hiếm hàng hóa, giá cả tăng cao. Giá cả nhảy múa đã trở thành nỗi ẩn ức kinh hoàng đối với người nghèo, bà nội trợ. Người ta gạt nước mắt quay về với bữa cơm mà không thể chuẩn bị được.

Vào thời gian bùng phát dịch ở các chợ đầu mối, chợ truyền thống, địa phương và các ngành có sự lúng túng. Hình ảnh đông nghẹt người, chen chúc ở chợ Bình Điền để lấy giấy xét nghiệm âm tính đã tạo ra điểm nóng. 

Chợ đầu mối, chợ truyền thống lần lượt "đóng cửa" để phòng chống dịch. Ở góc độ nhà nước có thể là nhẹ gánh. 

Nhưng việc đóng chợ như hiện nay có phù hợp không khi gánh nặng đó không mất đi, thì nó sẽ chuyển cho nơi khác. Trong khi lưu thông, luân chuyển hàng hóa thương mại bị đứt gãy.

Mỗi ngày, hàng chục tấn hàng hóa từ các điểm cung ứng như ở miền Tây, Đà Lạt được chuyển về các chợ đầu mối. 

Chính ở chợ đầu mối thương nhân có hệ thống phân phối linh hoạt, có thể vận chuyển bằng nhiều phương tiện như xe ba gác, xe ôm, xe tải nhỏ 1-2 tấn đến các quận huyện. 

Chợ đầu mối có chân rết len lỏi khắp TP. Siêu thị, cửa hàng tiện lợi mạnh nhất cũng chỉ đủ cung ứng 30%. Nên sự đứt gãy 70% khiến tầng lớp trung gian nhào vô, đẩy giá lên vô tội vạ.

Lãnh đạo Sở Công thương TP.HCM khẳng định nguồn cung về TP không thay đổi, đáp ứng đủ. Vậy vấn đề nằm ở chỗ đứt gãy ở khâu logistics, phân phối. 

Đây là hệ quả của việc đóng các chợ đầu mối và truyền thống, do hệ thống phân phối của các thương nhân bị đứt gãy, cả hai bên cung cấp và tiêu thụ đều bị thiệt hại, chỉ trung gian là hưởng chênh lệch khủng. Thị trường để càng lâu càng biến dạng, dân đã khổ vì dịch lại phải mua thực phẩm giá "trên trời".

Phải tìm ra được điểm nghẽn trong lưu thông, giảm bớt tầng nấc trung gian để kéo giá thành xuống.

Quay lại bài học cũ

Bây giờ, phải quay lại thời kỳ đầu giải phóng với các kiểu mua bán HTX thương mại phường xã. Chúng ta không trở về với hệ thống đó vì nó đã cũ nhưng trong tình thế hiện tại, chúng ta phải có những giải pháp tương tự. 

Giải pháp tình thế nên tổ chức bằng các đội xe lưu động, lựa chọn điểm tập kết hàng hóa lớn từ nhà cung cấp, chọn các mặt hàng thiết yếu và bình ổn giá.

Sau đó cho đội xe lan tỏa đi các địa bàn, xe chừng 1 đến 5 tấn, hạ càng giờ cố định và báo cho phường xóm, bà con ra đi chợ, bán mặt hàng thiết yếu.

Và sau cùng là dồn sức cho việc mở cửa lại chợ đầu mối và truyền thống, vì để càng lâu càng sinh biến. Mọi hệ thống mà Nhà nước đứng ra tổ chức không thể nào thay thế sự linh hoạt của hệ thống phân phối mà các thương nhân nắm giữ. 

"Dân dĩ thực vi tiên", nếu không có cái đó thì xã hội loạn. Cho nên những giải pháp cần đi vào thực chất và căn cơ, không phải kiểu vá víu, qua loa, đại khái.

Gỡ khó để tăng bán hàng lưu động

TTO - Để thực hiện mô hình này, cần sự hỗ trợ tích cực từ chính quyền, đặc biệt ở khâu tổ chức.