Thể thao Ukraine vẫn sống

TTCT - Bom đạn, những tòa nhà đổ nát, các trại tị nạn... không phải là chiến trường duy nhất của người Ukraine. Đâu đó trên toàn thế giới, những ngôi sao thể thao nước này bước ra sân đấu với một nhiệm vụ nặng tính quốc gia dân tộc - đại diện cho màu cờ Ukraine trong mắt người hâm mộ thế giới.

Không ít người hâm mộ trung lập hẳn thấy nuối tiếc cho bóng đá Ukraine khi họ đứng trước cơ hội giành tấm vé dự World Cup để đời hồi tuần rồi, nhưng lại thất bại trước Xứ Wales.

Chuyến du đấu vì hòa bình

2/3 đội tuyển bóng đá Ukraine hiện là những cầu thủ đang chơi ở giải đấu quốc nội. Lần gần nhất họ ra sân trong một trận đấu chính thức cấp CLB là từ giữa tháng 12-2021, ở vòng 18 Premier League Ukraine.

Trong tay HLV Oleksandr Petrakov cũng có một số ngôi sao chơi bóng ở nước ngoài, có thể kể ra những cái tên nổi bật như Oleksandr Zinchenko (Man City), Vitaliy Mykolenko (Everton), Andriy Yarmolenko (West Ham) hay Roman Yaremchuk (Benfica)...

Các cầu thủ bóng đá Ukraine tạo nên nhiều bất ngờ ở vòng loại World Cup dù đã nửa năm không chơi bóng chuyên nghiệp. Ảnh: AFP

Nhưng nói chung, ông vẫn phải xây dựng đội bóng trên vai tập thể những cầu thủ chơi bóng trong nước, những người đã không được tập luyện và thi đấu ở môi trường đỉnh cao gần nửa năm qua.

Global Tour for Peace - giải đấu ra đời từ tháng 4 - chính là cứu tinh của bóng đá Ukraine. Giải được lập ra bởi 2 đội bóng mạnh nhất Ukraine là Shakhtar Donetsk và Dynamo Kiev.

Từ đầu tháng 4, cả 2 đội du đấu một loạt quốc gia, chơi những trận giao hữu và toàn bộ tiền bán vé thu về được chuyển đến người dân Ukraine đang khốn khổ vì chiến tranh. Dynamo Kiev đã đi qua Ba Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, Romania, Đức, Croatia, Thụy Sĩ và Estonia. Còn danh sách của Shakhtar cũng gần tương tự, bổ sung thêm Hy Lạp.

Đến tháng 5, chuyến du đấu giao hữu được mở rộng lên tầm đội tuyển quốc gia, khi Ukraine lần lượt đến Đức để đá giao hữu với CLB Monchengladbach, rồi gặp Empoli ở Ý, và Rijeka ở Croatia.

Toàn bộ chuyến du đấu của 3 tập thể bóng đá Ukraine - tổng cộng 15 trận - đã thu về khoảng 3 triệu USD cùng hàng chục tấn thiết bị y tế. Nhưng đó không phải mục đích chính. Điều quan trọng hơn, các cầu thủ Ukraine đã được tập luyện, thi đấu, có trại tập huấn đúng nghĩa.

Không thể không nhắc đến sự giúp đỡ của các CLB và quốc gia láng giềng. Bằng nhiều cách khác nhau, những CLB hàng đầu của Ba Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, Croatia... đã hỗ trợ tối đa cho các vị khách Ukraine, từ việc di chuyển, ăn ở cho đến trang phục thi đấu... Slovenia sau đó còn cho phép toàn đội Ukraine đến tập suốt 1 tháng trước thềm lượt đấu play-off của họ ở vòng loại World Cup.

Riêng các cầu thủ của Shakhtar Donetsk hoàn toàn không xa lạ với cuộc sống “lưu vong”. Từ năm 2014, sân vận động Donbass của họ đã bị hủy hoại đáng kể vì tên lửa và bom đạn, khiến đội bóng từng 12 lần vô địch Ukraine phải liên tục di dời sang Lviv, rồi sau đó là Kharkiv và Kiev.

Không chỉ có bóng đá

Không phải ngôi sao nào của Ukraine cũng được tạo điều kiện đi thi đấu như các cầu thủ bóng đá. Hầu hết VĐV chuyên nghiệp Ukraine đã phải tạm dừng sự nghiệp vô thời hạn. Riêng một số môn thể thao nhà nghề như quần vợt, các VĐV đã kịp di chuyển ra nước ngoài trước khi lệnh đóng cửa được ban hành.

Nadiia Kichenok là một trong số đó. Cô gái 29 tuổi nằm trong nhóm những tay vợt Ukraine đạt đến tầm thế giới. Khi Nga tấn công, Nadiia đang ở Mỹ để chuẩn bị cho giải Indian Wells mở rộng. Nhiều tay vợt Ukraine khác khi đó, như Dayana Yastremska hay Marta Kostyuk cũng vậy.

Chị gái song sinh của Nadiia là Lyudmyla đã phải lái xe hơn 700km để di tản từ Kiev sang Moldova. Không lâu sau đó, họ đều ra sân thi đấu, với một trải nghiệm tinh thần chưa từng có trong đời.

“Trong ngày thi đấu đầu tiên ở Indian Wells, tôi hoàn toàn bị sốc. Tôi sốc khi thấy mọi người cười, tôi sốc khi thấy họ sống một cuộc sống thản nhiên”, Lyudmyla kể. Những tay vợt Ukraine khác cũng gặp khó khăn trong việc tập trung thi đấu.

Hầu hết họ đều sa sút phong độ giai đoạn tháng 3-5, trước khi dần thích nghi trở lại với cuộc sống “lưu vong” tương tự các cầu thủ bóng đá. Điểm chung là sự giúp đỡ của các quốc gia khác.

Ở nhiều giải đấu diễn ra tại Mỹ, mọi sinh hoạt phí của các tay vợt Ukraine đã được Hiệp hội Quần vợt quốc gia (USTA) nước này đứng ra chi trả.

“Không có vấn đề gì, những gì chúng tôi có thể làm được chỉ là chuyện nhỏ. Điều quan trọng là chúng ta cần cung cấp một nền tảng để người Ukraine chứng tỏ rằng họ rất mạnh mẽ, sẵn sàng chiến đấu và không bỏ cuộc” - giám đốc điều hành USTA Stacey Allaster nói.

Các VĐV Ukraine nhanh chóng nhận ra rằng trên sân đấu thể thao đỉnh cao, họ sẽ tạo được ảnh hưởng tích cực cho đất nước của mình. Nhiều ngôi sao bóng đá như Zinchenko hay Mykolenko đã được các CLB lớn (Man City và Everton) trao băng đội trưởng trong một vài lần ra sân ở giải Ngoại hạng Anh.

Iga Swiatek, nhà vô địch Roland Garros, thì luôn tìm cách gửi đi thông điệp ủng hộ Ukraine mỗi khi ra sân. Nhiều tay vợt Ukraine cũng dành toàn bộ những khoản tiền thưởng của mình để ủng hộ đồng bào đang chống chọi với chiến tranh.

Bằng đẳng cấp vốn có, cùng sự giúp đỡ của các đồng nghiệp, thể thao Ukraine đã có những khoảnh khắc lóe sáng đáng nhớ thời gian qua.

Ở bóng đá, họ cách tấm vé dự World Cup đúng 1 trận đấu, trước khi thua với tỉ số tối thiểu trước Xứ Wales, tập thể có sự chuẩn bị tốt hơn, nhiều ngôi sao hơn, và còn được chơi trên sân nhà trong trận play-off cuối cùng.

Ở quần vợt, Lyudmyla Kichenok đã vào đến bán kết đôi nữ Roland Garros, còn Marta Kostyuk dừng bước ở tứ kết.

“Cảm ơn đội bóng vì hai giờ đồng hồ đầy hạnh phúc. Họ đã bước ra, đã chiến đấu và chiến thắng”, Tổng thống Volodymyr Zelensky gửi lời đến tuyển bóng đá Ukraine sau khi đánh bại Scotland ở trận play-off đầu tiên, một lời cảm ơn chừng mực.

Nhưng niềm hạnh phúc sẽ không chỉ kéo dài hai giờ đồng hồ, vì với màn tỏa sáng của những Zinchenko, Mykolenko, hay Kostyuk, Kichenok, thể thao Ukraine cho cả thế giới thấy họ vẫn đang mạnh mẽ trong nghịch cảnh. ■

Chọn binh nghiệp thay võ đài

Boxing là một trong những môn thể thao người Ukraine đạt đến đẳng cấp thế giới. Có thể kể ra nhiều siêu sao như Oleksandr Usyk, người giữ đai hạng nặng của WBA, IBF, WBO và IBO, rồi Vasyl Lomachenko, từng đoạt 2 HCV hạng nhẹ ở Olympic, hay tiêu biểu nhất là anh em nhà Klitschko - biểu tượng của thể thao quốc gia.

Cách đây không lâu, Usyk đã được cho phép xuất ngũ để chuẩn bị “trận tái đấu trăm triệu USD” với Anthony Joshua - người thua anh hồi tháng 9-2021. Trận tái đấu được lên lịch vào tháng 8 tới tại Saudi Arabia, được xem là sự kiện mà toàn bộ đất nước Ukraine sẽ hướng đến.

Trong khi đó, Lomachenko được cấp phép xuất ngũ để chuẩn bị cho trận gặp George Kamboros, người đang giữ đai WBA, IBF, WBO hạng nhẹ, nhưng rồi võ sĩ 34 tuổi đã từ chối để tiếp tục cầm súng bảo vệ đất nước.